Kýlapest
Kýlapest er smitsjúkdómur sem smitast á milli manna og dýra og smitun verður aðallega í gegnum flær sem lifa á nagdýrum. Kýlapest er ein af þremur tegundum bakteríusýkinga af völdum yersinia pestis[1] (áður þekkt sem pasteurella pestis). Kýlapest er afar banvæn, hún dregur tvo af hverjum þremur sem fá veikina til dauða innan fjögurra daga ef sjúkdómurinn er ekki meðhöndlaður.
Svarti dauði
breytaSvarti dauði er faraldur í Evrópu sem stafaði af kýlapest og má rekja uppruna faraldursins til ársins 1347. Þriðjungur fólks í álfunni dó úr pestinni og hafði víðtæk áhrif. Talið er að plágan hafi borist frá Austurlöndum fjær en þegar Mongólar lokuðu Silkiveginum hafi útbreiðsla plágunnar í átt til Evrópu stöðvast. Mongólar réðust á verslunarstöð ítalskra kaupmanna í Kaffa á Krímskaga og haustið 1346 braust út plága meðal hinna sigruðu og barst áfram inn í borgina. Þegar voraði flúðu ítölsku kaupmennirnir án þess að vita að Svarti dauði var með þeim í farteskinu. Sóttkveikjan barst með rottuflóm[2] og upphaflega til fólks nálægt Svartahafinu og áfram til Evrópu og fólk flúði undan pestinni frá einu svæði til annars.
Tilvísanir
breyta- ↑ „Hvert er latneska heitið á bakteríunni sem olli plágu á Íslandi á 15 öld?“. Vísindavefurinn. (Skoðað 6.7.2020)
- ↑ „Hvar eru upptök svartadauða??“. Vísindavefurinn. (Skoðað 6.7.2020)
Tengt efni
breyta