Holtasóti

Holtasóti (fræðiheiti: Andreaea rupestris) er tegund mosa af sótmosaætt. Hann finnst meðal annars á Íslandi og er algengur á steinum, oft á opnum svæðum, um allt land. Auðvelt er að greina holtasóta frá náskyldu tegundinni fjallasóta á því að blöð holtasóta eru án miðrifs en blöð fjallasóta hafa miðrif.

Holtasóti
Rakur holtasóti með baukum í Austurríki.
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae) Undirríki: Mosar (Bryophytes) Fylking: Baukmosar (Bryophyta) Flokkur: Sótmosaflokkur (Andreaeopsida) Ættbálkur: Toppamosabálkur (Timmiales) Ætt: Sótmosaætt (Andreaeaceae) Ættkvísl: Sótmosar (Andreaea) Tegund: Holtasóti (A. rupestris) Hedw.
Tvínefni
Andreaea rupestris

Gró

Holtasóti myndar gró í baukum eins og aðrir baukmosar. Gró holtasóta eru tvenns konar, vanþroska gró sem eru brún og um 20 µm að stærð og stærri græn gró sem eru um 30 µm.

Vistfræði

Holtasóti þolir vel þurrk sem gerir honum kleift að vaxa á svæðum sem eru opin fyrir vindi. Hann þolir hins vegar illa samkeppni við aðrar tegundir, svo sem litunarskóf (Parmelia omphalodes), snepaskóf (Parmelia saxatilis) og hraungambra (Racomitrium lanuginosum). Lappamerla vex gjarnan á holtasóta.

Holtasóti getur verið með algengustu mosum í sumum vistgerðum, til dæmis í eyðihraunavist og í hraungambravist.

Myndir

• 
  Þurr holtasóti er svartur eða rauðbrúnn og blöðin liggja upp að stönglinum.
• 
  Blautur holtasóti er grænn vegna blaðgrænu.
• 
  Stakt laufblað holtasóta séð í smásjá. Ekkert miðrif er á blaðinu en blöð fjallasóta hafa miðrif.
• 
  Smásjármynd af laufblaði holtasóta. Stakar frumur sjást greinilega.
• 
  Baukur sótmosa rifnar á einkennandi hátt. Gró mosans dreifast út frá rifnum bauknum.
• 
  Gró holtasóta eru tvenns konar. Vanþroska brún gró og stærri græn gró.