Frjálslyndir demókratar
Frjálslyndir demókratar (enska: Liberal Democrats, stytting: Lib Dems) eru breskur stjórnmálaflokkur. Flokkurinn er í pólitískri miðju og félagslega frjálslyndur. Frjálslyndir demókratar eru þriðji stærsti stjórnmálaflokkur Bretlands, bæði samkvæmt fjölda sætum sem þeir hafa unnið í þinginu og fjölda ráðsmanna.
| Frjálslyndir demókratar Liberal Democrats | |
|---|---|
| Leiðtogi | Ed Davey |
| Stofnár | 1988 |
| Samruni eftirtalinna hreyfinga | Frjálslynda flokksins og Jafnaðarmannaflokksins |
| Höfuðstöðvar | London |
| Stjórnmálaleg hugmyndafræði |
Félagslegt frjálslyndi |
| Einkennislitur | Gulur |
| Sæti á neðri þingdeild |  |
| Sæti á efri þingdeild |  |
| Vefsíða | libdems.org.uk |
Flokkurinn var stofnaður árið 1988 eftir sameiningu Frjálslyndaflokksins og Jafnaðarflokksins. Flokkirnir tveir höfðu verið í bandalagi í sjö ár fyrir það. Frjálslyndaflokkurinn var 129 ára gamall fyrir sameininguna og hefur verið undir stjórn leiðtoga á borð við William Gladstone, H. H. Asquith og David Lloyd George. Meðan á Frjálslyndaflokkurinn var í valdastólnum framkvæmdu þeir nokkrar mikilvægar umbætur sem leiddu til myndunar velferðarríkisins. Á þriðja áratugnum varð Verkamannaflokkurinn annar stærsti flokkurinn og helstu andstæðendur Íhaldsflokksins. Jafnaðarflokkurinn flísaðist frá Verkamannaflokknum árið 1981 því hann varð miklu vinstrisinnaðri.
Í þingkosningunum árið 2010 vann flokkurinn 57 sæti og 23% atkvæða, sem þýddi að þeir voru þriðji stærsti flokkurinn í þinginu eftir Íhaldsflokkinn með 307 sæti og Verkamannaflokkinn með 258. Því enginn flokkur vann meirihluta mynduðu Frjálslyndir demókratar samsteypustjórn með Íhaldsflokknum. Í kjölfar þess varð Nick Clegg aðstoðarforsætisráðherra Bretlands. Flokkurinn tapaði stórt í kosingunum 2015 og fékk aðeins 7,8% atkvæða.
Núverandi leiðtogi flokksins er Ed Davey, sem tók við forystunni eftir afsögn Jo Swinson árið 2019.
Í þingkosningum árið 2024 hlaut flokkurinn 71 þingsæti, sem er mesti fjöldi þingsæta sem flokkurinn hefur unnið.[1]
Gengi í þingkosningum
breyta| Kosningar | Leiðtogi | Atkvæði | Þingsæti | Sæti | Stjórnarþátttaka | Heimild | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nr. | Hlutfall | Nr. | ± | % | |||||
| 1992 | Paddy Ashdown | 5.999.606 | 17,8 | 20 / 650
|
 2
|
3,1 |  3.
|
Stjórnarandstaða | [2] |
| 1997 | 5.242.947 | 16,8 | 46 / 659
|
 28
|
7,0 | 3.
|
Stjórnarandstaða | [3] | |
| 2001 | Charles Kennedy | 4.814.321 | 18,3 | 52 / 659
|
6
|
7,9 | 3.
|
Stjórnarandstaða | [4] |
| 2005 | 5.985.454 | 22,0 | 62 / 646
|
11
|
9,6 | 3.
|
Stjórnarandstaða | [5] | |
| 2010 | Nick Clegg | 6.836.248 | 23,0 | 57 / 650
|
5
|
8,8 | 3.
|
Stjórnarsamstarf | [6] |
| 2015 | 2.415.862 | 7,9 | 8 / 650
|
49
|
1,2 | 4.
|
Stjórnarandstaða | [7] | |
| 2017 | Tim Farron | 2.371.861 | 7,4 | 12 / 650
|
4
|
1,8 | 4.
|
Stjórnarandstaða | [8] |
| 2019 | Jo Swinson | 3.696.419 | 11,5 | 11 / 650
|
1
|
1,7 | 4.
|
Stjórnarandstaða | [9] |
| 2024 | Ed Davey | 3.519.143 | 12,2 | 72 / 650
|
61
|
11,1 | 3.
|
Stjórnarandstaða | |
Tilvísanir
breyta- ↑ Þorgils Jónsson; Hugrún Hannesdóttir Diego; Grétar Þór Sigurðsson (4. júlí 2024). „Starmer verður forsætisráðherra eftir stórsigur Verkamannaflokksins“. RÚV. Sótt 5. júlí 2024.
- ↑ „General Election Results (p3)“ (PDF). House of Commons Public Information Office. Sótt 22 nóvember 2023.
- ↑ „General Election results, 1 May 1997 (p5, 12)“ (PDF). House of Commons Library. 29. mars 2001. Sótt 22 nóvember 2023.
- ↑ „General Election results, 7 June 2001 (p10)“ (PDF). House of Commons Library. 18 júní 2001. Sótt 22 nóvember 2023.
- ↑ „General Election 2005 (p35, 92)“ (PDF). House of Commons Library. Afrit (PDF) af uppruna á 11 ágúst 2022. Sótt 22 nóvember 2023.
- ↑ „General Election 2010 (p32, 86)“ (PDF). House of Commons Library. 2 febrúar 2011. Sótt 22 nóvember 2023.
- ↑ „General Election 2015“ (PDF). House of Commons Library (p11, 32). 28 júlí 2015. Sótt 22 nóvember 2023.
- ↑ „General Election 2017: results and analysis (p8, 16)“ (PDF). House of Commons Library. 29 janúar 2019. Sótt 22 nóvember 2023.
- ↑ „General Election 2019: results and analysis (p8–12)“ (PDF). House of Commons Library. 28 janúar 2020. Sótt 22 nóvember 2023.
