Frjálslyndir demókratar

Frjálslyndir demókratar (enska: Liberal Democrats, stytting: Lib Dems) eru breskur stjórnmálaflokkur. Flokkurinn er í pólitískri miðju og félagslega frjálslyndur. Frjálslyndir demókratar eru þriðji stærsti stjórnmálaflokkur Bretlands, bæði samkvæmt fjölda sætum sem þeir hafa unnið í þinginu og fjölda ráðsmanna.

Frjálslyndir demókratar
Liberal Democrats
Leiðtogi Ed Davey
Stofnár 1988; fyrir 37 árum (1988)
Samruni eftirtalinna hreyfinga Frjálslynda flokksins og Jafnaðarmannaflokksins
Höfuðstöðvar London
Stjórnmálaleg
hugmyndafræði
Félagslegt frjálslyndi
Einkennislitur Gulur  
Sæti á neðri þingdeild
Sæti á efri þingdeild
Vefsíða libdems.org.uk

Flokkurinn var stofnaður árið 1988 eftir sameiningu Frjálslyndaflokksins og Jafnaðarflokksins. Flokkirnir tveir höfðu verið í bandalagi í sjö ár fyrir það. Frjálslyndaflokkurinn var 129 ára gamall fyrir sameininguna og hefur verið undir stjórn leiðtoga á borð við William Gladstone, H. H. Asquith og David Lloyd George. Meðan á Frjálslyndaflokkurinn var í valdastólnum framkvæmdu þeir nokkrar mikilvægar umbætur sem leiddu til myndunar velferðarríkisins. Á þriðja áratugnum varð Verkamannaflokkurinn annar stærsti flokkurinn og helstu andstæðendur Íhaldsflokksins. Jafnaðarflokkurinn flísaðist frá Verkamannaflokknum árið 1981 því hann varð miklu vinstrisinnaðri.

Í þingkosningunum árið 2010 vann flokkurinn 57 sæti og 23% atkvæða, sem þýddi að þeir voru þriðji stærsti flokkurinn í þinginu eftir Íhaldsflokkinn með 307 sæti og Verkamannaflokkinn með 258. Því enginn flokkur vann meirihluta mynduðu Frjálslyndir demókratar samsteypustjórn með Íhaldsflokknum. Í kjölfar þess varð Nick Clegg aðstoðarforsætisráðherra Bretlands. Flokkurinn tapaði stórt í kosingunum 2015 og fékk aðeins 7,8% atkvæða.

Núverandi leiðtogi flokksins er Ed Davey, sem tók við forystunni eftir afsögn Jo Swinson árið 2019.

Í þingkosningum árið 2024 hlaut flokkurinn 71 þingsæti, sem er mesti fjöldi þingsæta sem flokkurinn hefur unnið.[1]

Gengi í þingkosningum

breyta
Breska þingið
Kosningar Leiðtogi Atkvæði Þingsæti Sæti Stjórnarþátttaka Heimild
Nr. Hlutfall Nr. ± %
1992 Paddy Ashdown 5.999.606 17,8
20 / 650
 2 3,1   3. Stjórnarandstaða [2]
1997 5.242.947 16,8
46 / 659
 28 7,0   3. Stjórnarandstaða [3]
2001 Charles Kennedy 4.814.321 18,3
52 / 659
 6 7,9   3. Stjórnarandstaða [4]
2005 5.985.454 22,0
62 / 646
 11 9,6   3. Stjórnarandstaða [5]
2010 Nick Clegg 6.836.248 23,0
57 / 650
 5 8,8   3. Stjórnarsamstarf [6]
2015 2.415.862 7,9
8 / 650
 49 1,2   4. Stjórnarandstaða [7]
2017 Tim Farron 2.371.861 7,4
12 / 650
 4 1,8   4. Stjórnarandstaða [8]
2019 Jo Swinson 3.696.419 11,5
11 / 650
 1 1,7   4. Stjórnarandstaða [9]
2024 Ed Davey 3.519.143 12,2
72 / 650
 61 11,1   3. Stjórnarandstaða

Tilvísanir

breyta
  1. Þorgils Jónsson; Hugrún Hannesdóttir Diego; Grétar Þór Sigurðsson (4. júlí 2024). „Starmer verður forsætisráðherra eftir stórsigur Verkamannaflokksins“. RÚV. Sótt 5. júlí 2024.
  2. „General Election Results (p3)“ (PDF). House of Commons Public Information Office. Sótt 22 nóvember 2023.
  3. „General Election results, 1 May 1997 (p5, 12)“ (PDF). House of Commons Library. 29. mars 2001. Sótt 22 nóvember 2023.
  4. „General Election results, 7 June 2001 (p10)“ (PDF). House of Commons Library. 18 júní 2001. Sótt 22 nóvember 2023.
  5. „General Election 2005 (p35, 92)“ (PDF). House of Commons Library. Afrit (PDF) af uppruna á 11 ágúst 2022. Sótt 22 nóvember 2023.
  6. „General Election 2010 (p32, 86)“ (PDF). House of Commons Library. 2 febrúar 2011. Sótt 22 nóvember 2023.
  7. „General Election 2015“ (PDF). House of Commons Library (p11, 32). 28 júlí 2015. Sótt 22 nóvember 2023.
  8. „General Election 2017: results and analysis (p8, 16)“ (PDF). House of Commons Library. 29 janúar 2019. Sótt 22 nóvember 2023.
  9. „General Election 2019: results and analysis (p8–12)“ (PDF). House of Commons Library. 28 janúar 2020. Sótt 22 nóvember 2023.
   Þessi stjórnmálagrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.