Fagradalsfjall

Fagradalsfjall getur einnig átt við: Fagradalsfjall á Brúaröræfum

Fagradalsfjall er móbergsfjall á Reykjanesskaganum vestanverðum. Það er talið vera vestasti hluti Reykjanesfjallgarðsins, en vestan þess eru stök fell. Fagradalsfjall er aflangt frá austri til vesturs. Hæsti punkturinn er Langhóll; um 390 metrar á hæð. Það hefur orðið til á ísöld við gos undir jökli og er smáhraunlag á því ofanverðu, sem gefur til kynna að gosið hafi náð lítið eitt upp úr jöklinum. Fjallið flokkast því sem stapi.

Fagradalsfjall, loftmynd.

Bandarískir hermenn við flugvélabrakið 1943.

Fólk í hlíðum Fagradalsfjalls að virða fyrir sér eldgosið í Geldingadölum í lok mars 2021.

Þann 3. maí 1943 fórst herflugvél Bandaríkjahers á Fagradalsfjalli. Fjórtán manns létust en einn komst lífs af. Meðal hinna látnu var Frank Maxwell Andrews en hann var afar háttsettur í bandarískra hernum og heimildir segja að hann hafi átt að stýra innrásinni í Normandí í Evrópu. Eftirmaður hans í hernum var Eisenhower sem síðar varð forseti Bandaríkjanna. Flugvélin mun hafa ætlað að lenda á flugvellinum í Kaldaðarnesi.

Þann 19. mars 2021 hófst eldgos við fjallið, nánar tiltekið í Geldingadölum. Stóð það í 6 mánuði. Gos tók sig aftur upp í Meradölum í ágúst 2022 og í júlí 2023 við Litla-Hrút.

Tengt efni

• Eldgosið við Fagradalsfjall 2021
• Eldgosið í Meradölum 2022
• Eldgosið við Litla-Hrút 2023

Heimildir

• Fyrirmynd greinarinnar var „Frank Maxwell Andrews“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 17. ágúst 2011.
• „Hvað getið þið sagt mér um Fagradalsfjall?“ á Vísindavefnum
• Flugvélaflök við Fagradalsfjall (ferlir.is)