Sendlingur
Sendlingur (fræðiheiti: Calidris eða Erolia maritima) einnig verið kallaður selningur, fjallafæla, fjörumús og fjölmóði, er lítill strandfugl af snípuætt. Hann er alfriðaður á Íslandi.
| Sendlingur | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Ástand stofns | ||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||
| Calidris maritima Brünnich, 1764 | ||||||||||||||
| Synonyms | ||||||||||||||
|
Erolia maritima |
Einkenni
breytaLengd: 20 – 22 cm. | Þyngd: 50 - 105 gr. | Vænghaf: 42 – 46 cm.
Sendlingurinn eru smávaxinn, þybbinn og fremur stuttfættur. Hann er grábrúnn á bakinu með dökkum flekkjum en að mestu hvítur að neðan. Brjóstið er með smáum daufum gráum blettum og stélið stutt og nær alveg svart. Á flugi kemur í ljós mjó hvít rönd eftir öllum vængnum aftarlega en ekki alveg aftast. Á sumrin breytir hann aðeins um lit og fær til viðbótar gulbrúna flekki á bakið. Þetta er mjög hentugur felubúningur í grýttum þangfjörum og leirum þar sem hann heldur einna helst til á veturna og eins til fjalla þar sem hann verpir á sumrin. Hann er með gulleita fætur og gulleitt nef sem dökknar að framan.
Útbreiðsla
breyta
Sendlingar eru hánorrænir fuglar sem lifa víða á norðurslóðum en lítið er vitað um ferðalög þeirra milli landa. Á veturna er mikið af fuglum hér sem síðan verpa norðar og á sama tíma koma margir fuglar erlendis frá til að verpa hér. Farhættir íslenskra sendlinga eru ólíkir farháttum annarra vaðfugla og hefur hluti íslenska stofnsins hér bæði varpstöðvar og vetursetu. Sendlingarnir eru einir algengustu strandfuglar hér við land á veturna en á vorin halda þeir upp til fjalla þar sem þeir verpa. Hann er því eiginlega farfugl milli fjöru og fjalls. Í fjörunum halda þeir oft til í stórum hópum og fljúga gjarnan margir mjög þétt saman eða standa í þyrpingum í fjörunni. Sendlingurinn heldur til í fjörum um allt land allt árið um kring en síst í sandfjörum við suðurland. Hann má síðan finna á flestum stöðum til fjalla á sumrin.
Í frétt frá Náttúrufræðistofnun Íslands um sendling í vetrartalningu árið 2008 segir eftirfarandi: „Eini vaðfuglinn sem sést í öllum landshlutum á veturna og heldur þá einkum til í þangi vöxnum klapparfjörum en einnig á leirum í góðri tíð. Er einna algengastur Suðvestanlands. Alls sáust 3212 sendlingar á 60 svæðum að þessu sinni.“ [1]
Í sömu frétt segir þó að svo virðist sem vaðfuglum sem hafa hér vetursetu, þar með töldum sendlingum, hafi fækkað jafnt og þétt síðan 2002. Virðist sú þróun hafa haldið áfram næstu árin eftir talninguna 2008. Þó er talið að fjöldi þeirra á sumrin sé um 10.000 pör, en á veturna um 10.000–100.000 fuglar.[2]
Fæða
breytaÁ veturna eru sendlingar oftast í stórgrýttum þangfjörum og þá éta þeir mest lindýr svo sem þangdoppur, mærudoppur, klettadoppur, burstaorma og marflær. En á sumrin til heiða eru það ýmis önnur smádýr eins og skordýr, pöddur, sniglar og krabbadýr.
Varp
breyta
Egg, lengd: 4 cm | Breidd: 2,5 cm | Fjöldi: 4
Sendlingurinn verpir í júní og eru eggin ljós á litin með dökkum flekkjum. Hann verpir aðallega til fjalla en einnig á annesjum og hrjóstrum á láglendi. Getur hreiðrið verið á berangri, mosabreiðum, lyngmóum eða melum, venjulega nærri vatni. Hreiðrin eru yfirleitt frekar lítilfjörleg og lítið fóðruð grunn laut á berangri, oft upp við steina eða grasþúfu. Fyrst liggja báðir foreldrarnir jafn mikið á eggjunum en smám saman liggur móðirin alltaf skemur og skemur á, uns karlfuglinn tekur alfarið við og sinnir hann einn ungunum. Þó tekur kvenfuglinn við ef karlfuglinn deyr og kemur ungunum niður í fjöru á haustin.
Tilvísanir
breyta- ↑ „Vetrarfuglatalning 2008“. Náttúrufræðistofnun Íslands, 2.2.2009. Afrit af upprunalegu geymt þann 18. maí 2013. Sótt 17. mars 2012.
- ↑ „Vaðfuglar“. Náttúrufræðistofa Kópavogs. Afrit af upprunalegu geymt þann 7. mars 2016. Sótt 17. mars 2012.
Tenglar
breyta
