Tölvuský

Tölvuský á við geymslu gagna í netþjóni í staðinn fyrir á staðartölvu. Átt er við að geyma gögn „í skýinu“. Þegar notandi vill fá aðgang að gögnum sínum eru þeim hlaðið niður í gegnum tölvunet í staðinn fyrir að vera opnuð úr hörðum diski á staðartölvu. Þess vegna þarf staðartölvan minna geymslupláss af því ekki svo mikil gögn eru vistuð beint á tölvuna. Þannig getur litið forrit verið sett upp á tölvunni, kannski aðeins einfalt stýrikerfi og vafri.

Helsti kosturinn á að nota tölvuský er sá að einfalt er að setja upp nýja tölvu með notandagögnum ef þeirri gömlu er stolið, týnist eða bilar. Það er líka hægt að ná í gögnin hvar sem er með hvaða tölvu sem er. Galli er sá er að ef samband við tölvuskýið slitnar getur notandinn ekki náð í gögn sín, nokkur kerfi geyma þó takmarkað magn af gögnum á staðartölvunni af þessari ástæðu.

Sumir hafa áhyggjur af öryggismálum út af því að notendur hafa ekki beina stjórn á gögnum sínum. Aðra grunar að fyrirtæki ætli að nota gögn þeirra til þess að auglýsa vörur eða selja gögn um þá til annarra fyrirtækja.

Saga

Orðið „tölvuský“ er íslenskt nýyrði byggt á enska orðinu cloud computing. Uppruni þessa hugtaks er óljóst en hugsanlegt er að það eigi við teikningar af stílfærðum skýjum sem notuð eru til þess að tákna tölvunet á tæknilegum skýringarmyndum. Á ensku er orðið cloud stundum notað sem myndgerving fyrir internetið en þessi hefð á rætur að rekja til notkunar skýjatákna til þess að tákna net á símkerfisskýringarmyndum. Áfram var haldið að nota ský til þess að tákna net á tölvunetsskýringarmyndum. Fyrir árið 1994 voru skýjatákn notuð til þess að merkja internetið.

Hugtakið sem liggur að baki tölvuskýs nær aftur til sjötta áratugarins þegar háskólar og stór fyrirtæki byrjuðu að kaupa móðurtölvur. Aðgangur að móðurtölvunni var í gegnum útstöðvar með litlum krafti. Móðurtölvur voru dýrar og þess vegna var nauðsynlegt að finna leiðir til að nota þær hagkvæmlega. Með útstöðvum var notendum gert kleift að deila aðgangi að móðurtölvunni og örgjörvanum hennar og þannig gátu margir notendur unnið með tölvunni samtímis. Slík notkun var átt við sem samvinnslu (e. time-sharing).

Tölvufræðingurinn John McCarthy sagði á sjöunda áratugnum að „tölvur gætu einn dag verið skipulagðar sem almenningsþjónusta“. Árið 1966 kom bókin The Challenge of the Computer Utility eftir Douglas Parkhill út. Í bókinni voru tölvur bornar saman við rafmagnskerfið, og fjallað var um atriði eins og teygjanleika með framboði, tölvur sem þjónusta og hugmyndina um endalausan forða. Aðrir tölvufræðingar hafa sýnt að tölvuskýið eigi rætur að rekja til sjöunda áratugarins þegar vísindamaðurinn Herb Grosch (sem fann upp Groschs lög) spáði að allur heimurinn myndi nota útstöðvar tengdar við móðurtölvur á ekki fleiri en 15 gagnaverum. Vegna kostnaðar þessara kerfa myndu stór fyrirtæki og aðrir nota þessar tölvur með samvinnslu. Nokkur fyrirtæki, meðal annars GM og IBM, seldu samvinnsluþjónustur til annarra fyrirtækja sem nothæfa lausn.

Helstu þættirnir sem leitt hafa til þess að verið sé að taka upp tölvuskýið í verulegum mæli eru hröð tölvunet með stórri afkastagetu, ódýrar tölvur og geymslutæki, uppbygging þjónustubundinna tölvukerfa og svokölluð „sjálfsstjórn“ (e. Autonomic Computing), þar sem tölvur stjóra sjálfar auðlindum sínum.

Kostur

Cloud computing - er tækni þar sem auðlindum er deilt yfir internetið til að geyma og vinna úr gögnum. Þessi aðferðafræði, sem byggir á miðstýrðum innviðum, stuðlar að skilvirkari notkun á sameiginlegum auðlindum. Auðlindum er deilt á milli margra notenda og hægt er að færa þær eftir þörfum, auka skilvirkni tölvuaflsins og draga úr umhverfisáhrifum.

Skýjatölvulíkan

Almenn ský

Almenn ský (enska private cloud) veitir þjónustu í skýjagervi öllum hagsmunaaðilum. Hér deila þjónustuaðilar þýðiþungi með hverjum sem er í gegnum netforrit og þjónustur, með því að taka gjald fyrir notkun frá hverjum viðskiptavini.

Einkaský

Einkaský (enska public cloud) eru skýjagervi sem snúa að einstaklingum eða fyrirtækjum.

Skýsamfélag

Skýsamfélög (enska community cloud) nota sameiginlega gervigreinir með mörgum fyrirtækjum sem sameinast í sameiginlegu hagsmunum (svo sem öryggi, lögvarnir og viðmið um þarfir). Kostnaðurinn er dreift milli minna fjölda notenda en í almennu skýi, svo að aðeins hluti af mögulegri sparnaði af skýjagervi er varðveittur.

Hýbridaský

Hýbridaský (enska hybrid cloud) er samsetning af tveimur eða fleiri gerðum skýja (einkaskýi, almennu skýi og almennu skýi), sem eru samtengdir til að bjóða upp á allar kostir mismunandi mynda skýjagervis. Ýmsir útgáfur hýbridaskýsins geta innifalið geymslu trúnaðarmála í einkaskýi og samtengt það með forritum úr almennu skýinu. Stjórnun hýbridaskýsins tryggir virka samvinnu, áætlun á auðlindum, vernd gagna og óháða starfsemi forrita. Skýjastjórnunarþjónusta tryggir hnökralausan rekstur blendingsskýja, samræma úthlutun auðlinda, gagnaöryggi og sjálfstæði forrita (nánari upplýsingar).

Öryggi og næði

Skýjagervi vekur áhyggjur um trúnað, þar sem þjónustuveitandi getur nálgast gögn sem eru í skyinu, hvenær sem er. Þetta getur leiðt til óhæðra eða ásettra breytinga eða eyðingar upplýsinga. Margir þjónustuveitendur geta deilt upplýsingum með þriðja aðilum, ef það er nauðsynlegt til að uppfylla lögbundna skipun. Þetta er leyft í persónuverndarpólítíku þeirra, sem notendur verða að samþykkja áður en þeir byrja að nota skýjagervi. Lausnir varðandi trúnað innifela pólítík og löggjöf, auk þess sem notendur geta valið hvernig þeir vilja geyma gögnin. Notendur geta dulkóðað gögn sem eru unnin eða geymd í skýinu til að koma í veg fyrir ólöglegan aðgang. Auðkennisskipanakerfi geta einnig veitt praktískar lausnir á trúnaðarvandamálum í skýjagervi. Þessi kerfi greina heimilaða og óheppnaða notendur og ákveða magn gagna sem er aðgengilegt hverjum þátttakanda. Þessi kerfi starfa með því að búa til og lýsa upp kennslumerki, skrá niðurstöður og losa sig við ónotuð kennslumerki.