Nihon Hidankyo
Nihon gensuibaku higaisha dantai kyōgi-kai (japanska: 日本原水爆被害者団体協議会), gjarnan stytt í Nihon Hidankyō (japanska: 日本被団協), eða í lauslegri þýðingu Japanssamband samtaka eftirlifenda atóm- og vetnissprengja, eru samtök sem stofnuð voru árið 1956 af fólki sem lifði af kjarnorkuárásirnar á Hiroshima og Nagasaki (hibakusha) í þeim tilgangi að þrýsta á japönsk stjórnvöld að bæta stuðning við fórnarlömbin og hvetja erlendar ríkisstjórnir að leggja niður kjarnavopn.[1]
| Nihon Hidankyō 日本被団協 | |
|---|---|
 | |
| Stofnun | 8. október 1956 |
| Gerð | Óháð samtök, mannréttindasamtök |
| Markmið | Afnám kjarnavopna |
| Höfuðstöðvar |  Shibadaimon, Minato, Tókýó |
| Formaður | Sueichi Kido |
| Vefsíða | ne |
| Verðlaun | Friðarverðlaun Nóbels (2024) |
Samtökin hafa meðal annars safnað saman þúsundum vitnisburða, gefið út ályktanir og áköll og sent árlegar sendinefndir til ýmissa alþjóðastofnana, þar á meðal Sameinuðu þjóðanna, til að hvetja til afnáms kjarnavopna.[2]
Samtökin hlutu friðarverðlaun Nóbels árið 2024 fyrir „baráttu sína fyrir kjarnorkuvopnalausum heimi og fyrir að sýna með eigin vitnisburði hvers vegna aldrei megi beita kjarnavopnum aftur“.[2][3]
Saga
breytaNihon Hidankyo eru landssamtök sem stofnuð voru af hópum fólks sem lifði af kjarnorkuárásirnar á Hiroshima og Nagasaki í hverju héraði Japans, sem kallað er hibakusha á japönsku.[4] Sprenging Castle Bravo-vetnissprengjunnar, sem Bandaríkjamenn sprengdu í tilraunaskyni á Bikini-hringrifinu árið 1954, olli alvarlegum geislunarheilkennum á íbúum hringrifanna í grenndinni og á 23 skipverjum á japanska veiðiskipinu Daigo Fukuryū Maru. Þetta leiddi til stofnunar Japanska ráðsins gegn atóm- og vetnissprengjum í Hiroshima næsta ár.[5] Fólk sem hafði lifað af kjarnorkuárásirnar stofnaði í kjölfarið samtökin Nihon Hidankyo með stuðningi hreyfingarinnar á öðru ársþingi ráðsins í Nagasaki.[6] Samheldni hreyfingarinnar var hins vegar hætt komin þegar ráðið tók virkan þátt í mótmælum gegn öryggissáttmála Japans og Bandaríkjanna ásamt japanska Sósíalistaflokknum árið 1959.[7] Margir stuðningsmenn sögðu sig úr ráðinu og stofnuðu ný samtök með stuðningi Frjálslynda lýðræðisflokksins. Þessi nýju samtök voru leidd af Masatoshi Matsushita, leiðtoga hins andkommúníska Lýðræðislega sósíalistaflokks.[8] Þegar Sovétríkin hófu kjarnorkutilraunir á ný árið 1961 neitaði kommúnistaarmur ráðsins að fordæma þær, sem skapaði mikla spennu innan samtakanna.[9] Þetta leiddi til frekari klofnings innan hreyfingarinnar þar sem hópur tengdur Sósíalistaflokknum stofnaði nýtt ráð sem fordæmdi allar kjarnorkutilraunir án tillits til þess hvaða ríki gerði þær.[10] Flokkadrættir innan hreyfingarinnar gegn kjarnavopnum leiddu jafnframt til þess að klofningar urðu milli eftirlifenda kjarnorkuárásanna í tilteknum landshlutum, til dæmis í Hiroshima, þar sem samnefnd ráð urðu til sem hvert um sig nutu stuðnings sósíalista og kommúnista.[4] Landssamtökin sjálf ákváðu að tengja sig ekki við neinar stjórnmálahreyfingar árið 1965, eftir að hreyfingin hafði orðið æ flokkspólitískari.[4]
Starfsemi
breytaÍ dag fæst Nihon Hidankyo meðal annars við eftirfarandi starfsemi:[11]
- Áköll eftir afnámi kjarnavopna og kröfur um bætur frá hinu opinbera,
- Bænaskrár til japönsku ríkisstjórnarinnar, Sameinuðu þjóðanna og erlendra stjórna,
- Förgun kjarnorkuvopna, stofnun alþjóðasáttmála um afkjarnavopnun, skipulagningu alþjóðlegra ráðstefna, setningu laga gegn kjarnorku og eflingu á hjálp við eftirlifendur árásanna,
- Vitundarvakningu um veruleika kjarnorkuárásanna bæði innanlands og á alþjóðavettvangi,
- Rannsóknir, útgáfu, sýningar og samkomur um tjón kjarnorkusprengja,
- Ráðgjöf og stuðning fyrir eftirlifendur sprengjuárásanna.
Lykilfólk
breytaMeðformenn:
breyta- Terumi Tanaka: Varð fyrir geislun 3,2 km frá miðju sprengingarinnar í Nagasaki þegar hann var 13 ára; tók við embætti þann 14. júní 2017[13]
- Shigemitsu Tanaka: Varð fyrir geislun 6 km frá miðju sprengingarinnar í Nagasaki þegar hann var 4 ára;[14] tók við embætti þann 14. júní 2018[15]
- Toshiyuki Mimaki: Varð fyrir geislun á heimili sínu í Hiroshima þegar hann var 3 ára;[16] tók við embætti þann 9. júní 2022[17]
Aðalritari:
breyta- Sueichi Kido: Varð fyrir geislun í Nagasaki þegar hann var 5 ára; tók við embætti þann 7. júní 2017[18]
Fyrrum meðlimir
breyta- Sumiteru Taniguchi: Slasaðist illa 1,8 km frá miðju sprengingarinnar í Nagasaki þegar hann var 16 ára; meðformaður samtakanna til dauðadags 20. ágúst 2017[19]
- Sunao Tsuboi: Slasaðist illa 1,5 km frá miðju sprengingarinnar í Hiroshima þegar hann var 20 ára; meðformaður samtakanna til dauðadags 24. október 2021[20]
- Mikiso Iwasa: Slasaðist illa 1,2 km frá miðju sprengingarinnar í Hiroshima þegar hann var 16 ára; meðformaður samtakanna til dauðadags 7. september 2020.[21]
Viðurkenningar
breyta- 2003: Seán MacBride-friðarverðlaunin[22]
- 2010: Verðlaun fyrir félagslega aðgerðastefnu frá heimsþingi friðarverðlaunahafa Nóbels[23]
- 2024: Friðarverðlaun Nóbels[2]
Áður en Nihon Hidankyo unnu friðarverðlaun Nóbels árið 2024 höfðu þau verið tilnefnd árin 1985, 1994 og 2015 af Alþjóðafriðarskrifstofunni í Sviss.[24]
Tengt efni
breytaTilvísanir
breyta- ↑ „Welcome to HIDANKYO“. Japan Confederation of A- and H-Bomb Sufferers Organization (Nihon Hidankyo) website. Sótt 31. ágúst 2007.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „The Nobel Peace Prize 2024 - Press release“. NobelPrize.org (bandarísk enska). 11. október 2024. Sótt 11. október 2024.
- ↑ „Nobel Peace Prize awarded to the Japanese organisation Nihon Hidankyo of survivors of the World War II atomic bombings“. telegraphindia.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 „被団協機能不全に 「はっちゃん」の努力 原爆を背負って(42)“. 西日本新聞me (japanska). Sótt 11. október 2024.
- ↑ „ヒロシマの記録１９５５ ９月“. 中国新聞ヒロシマ平和メディアセンター (japanska). Sótt 11. október 2024.
- ↑ „日本被団協“. www.ne.jp. Sótt 11. október 2024.
- ↑ „ヒロシマの記録１９５９ ３月“. 中国新聞ヒロシマ平和メディアセンター (japanska). Sótt 11. október 2024.
- ↑ „ヒロシマの記録１９６１ １１月“. 中国新聞ヒロシマ平和メディアセンター (japanska). Sótt 11. október 2024.
- ↑ „ヒロシマの記録１９６１ ９月“. 中国新聞ヒロシマ平和メディアセンター (japanska). Sótt 11. október 2024.
- ↑ peace-forum20 (1. maí 2020). „原水禁とは - 原水禁“. 原水禁 - 核と人類は共存できない. Sótt 11. október 2024.
- ↑ „日本被団協“. www.ne.jp. Sótt 11. október 2024.
- ↑ „welcome to HIDANKYO in Japanese“. www.ne.jp. Sótt 11. október 2024.
- ↑ 長崎新聞 (15. júní 2018). „被団協 代表委員に田中重光氏 総会で選出 故谷口氏の後任 ｜ 長崎新聞“. 長崎新聞 (japanska). Sótt 11. október 2024.
- ↑ „長崎の声 - 広島・長崎の記憶～被爆者からのメッセージ - 朝日新聞社“. www.asahi.com. Sótt 11. október 2024.
- ↑ 長崎新聞 (15. júní 2018). „被団協 代表委員に田中重光氏 総会で選出 故谷口氏の後任 ｜ 長崎新聞“. 長崎新聞 (japanska). Sótt 11. október 2024.
- ↑ „広島の声 - 広島・長崎の記憶～被爆者からのメッセージ - 朝日新聞社“. www.asahi.com. Sótt 11. október 2024.
- ↑ „日本被団協の代表委員に箕牧さん 大きな壁に挑む新たな「顔」：朝日新聞デジタル“. 朝日新聞デジタル (japanska). 9. júní 2022. Sótt 11. október 2024.
- ↑ „日本被団協の代表委員に箕牧さん 大きな壁に挑む新たな「顔」：朝日新聞デジタル“. 朝日新聞デジタル (japanska). 9. júní 2022. Sótt 11. október 2024.
- ↑ „Nagasaki atomic bomb survivor Sumiteru Taniguchi dies at 88“. BBC. 30. ágúst 2017. Sótt 11. október 2024.
- ↑ „Sunao Tsuboi: Campaigning Hiroshima survivor dies aged 96“. BBC. 27. október 2021. Sótt 11. október 2024.
- ↑ „Anti-nuclear crusader Mikiso Iwasa dies at the age of 91“. The Asahi Shimbun. 25. september 2020. Sótt 11. október 2024.
- ↑ Seán MacBride Peace Prize - IPB
- ↑ „Japanese atomic bomb survivor organisation Nihon Hidankyo wins Nobel Peace Prize: All you need to know“. The Indian Express (enska). 11. október 2024. Sótt 11. október 2024.
- ↑ Atomic bomb survivors nominated for Nobel prize | The Japan Times. They were awarded the Nobel Peace Price in 2024.