Mynddiskur eða DVD (enska: Digital Versatile Disc eða Digital Video Disc) er gagnadiskur sem er helst notaður til geymslu kvikmynda og tónlistar. Mynddiskur er jafn stór og geisladiskur en svoleiðis DVD-diskur getur geymt sexfalt gagnamagn eða 4,7 gígabæti (meira ef gögn geymd í tveimur lögum en ekki einu og/eða ef báðar hliðar disks eru notaðar, þá fjögur, eða tvö, lög). Ólíkt t.d. VHS, sem býður bara upp á mono, og stereo hljóð, býður DVD upp á sama og að auki surround hljóð (fyrir 5 hátalara plús bassabox). DVD hefur líka marga aðra fídusa, meira eða minna notaða, s.s. er hægt að velja sjónarhorn, ef leikstjóri tók mörg upp og býður upp á, en þetta er sjaldnast boðið upp á.

Merki
Mynddiskur

Mynddiskar, þ.e. DVD diskar, tóku við af VHS spólum, og myndbandstæki fyrir þær létu undan síga. Á sama hátt tóku Blu-ray diskar við af DVD sem betri tækni, þ.e. líka með enn hærri upplausn. Þeir eru jafn stórir að umfangi (en hulstrin utanum þá höfð heldur hætti til aðgreiningar) en taka mun meira gagnamagn. Það er nánast alltaf notað fyrir hærri upplausnina "full HD" en ekki til að koma mun meira af efni á diskinn (það er þó hægt; og enn frekar ef lægri upplausn, t.d. sama og DVD diskum, er notuð). Nýrri útgáfa af Blu-ray, Ultra HD Blu-ray, hefur svo enn hærri upplausn. Líkt og með Blu-ray, þarf nýja spilara fyrir þá nýju tegund af diskum, en yfirleitt ráða nýjir spilarar við allar eldri tegundir diska. HD DVD er á sama hátt diskur sem átti að taka við af DVD, en varð undir í samkeppninni við Blu-ray, svo almennt er ekki hægt að gera ráð fyrir að nýrri spilarar ráði við þá tækni.

Líkt og með hefðbundna geisladiska, komu DVD og Blu-ray diskar síðar í skrifanlegri útgáfu fyrir almenna tölvunotendur. DVD (og CD) voru algengir til að dreifa hugbúnaði, eða til afritunartöku, en þótt Blu-ray hafi mun meira pláss og sum fyrirtæki noti þannig,[1] er það ekki almennt gert af almenningi, því harðir diskar frá svipuðu tímabili taka mun meira gagnamagn. Einnig hefur afritunartaka í gegnum internetið tekið við sem góður kostur. Á sama hátt hefur dreifing á hugbúnaði með nokkurs konar geisladiskum (eða öðrum físískum miðlum) látið undan sækja fyrir dreifingu í gegnum internetið. Það á einnig við um kvikmyndir og tónlist, sem er í auknum mæli streymt í stað þess að leigja (eða kaupa) diska með efni.

Þó svo að upphaflegi geisladiskurinn hafi verið fyrir tónlist, þá kom útgáfa af honum CD Video sem náði ekki neinu flugi á flestum stöðum í heiminum s.s. Íslandi, þar sem gagnamagnið var ekki aukið og DVD var því mun betra, en var notað eitthvað í löndum þar sem DVD þótti of dýrt (Kína bjó einnig til sinn eigin staðal fyrir mynddiska). Og nokkuð áður en DVD varð vinsælt kom LaserDisc fram á sjónarsviðið. Þeir, ólíkt öllum öðrum diskum sem hér um ræðir, byggðu ekki á stafrænni tækni, heldur hliðrænni (líkt og VHS). Þeir voru mun stærri, á við vínylplötur og nutu ekki mikilla vinsælda en náðu þó einhverri útbreiðslu í Japan.

Með tilkomu streymisveitna snarfækkaði kaup, notkun og leiga á DVD-diskum.

Tilvísanir

breyta

Tengt efni

breyta