Hergilsey er eyja fremur norðarlega í Breiðafirði. Að sögn Landnámu heitir hún eftir Hergils hnapprass sem þar bjó. Faðir hans var Þrándur mjóbeinn, sem kom til Íslands með Geirmundi heljarskinni, nam hluta Breiðafjarðareyja og bjó í Flatey. Kona hans var dóttir Gils skeiðarnefs, landnámsmanns í Gilsfirði. Sonur Hergils var Ingjaldur, sem kemur við Gísla sögu Súrssonar. Kona Hergils var Þórarna dóttir Ketils ilbreiðs Þorbjarnar tálkna.

Heimildir benda til þess að eyjan hafi ýmist verið byggð eða í eyði fram eftir öldum en árið 1783 flutti maður að nafni Eggert Ólafsson (langalangafi Jochums Eggertssonar) þangað og tókst að byggja Hergilsey svo upp að átján árum síðar bjuggu þar 60 manns. Eyjan er ekki stór en henni fylgja mikil hlunnindi, eggjatekja, fuglatekja, selveiði og fleira og þaðan er stutt á góð fiskimið. Seinna bjó þar Snæbjörn Kristjánsson (1854–1938), landskunnur sjósóknari og héraðshöfðingi og gaf hann út ævisögu sína, Sögu Snæbjarnar í Hergilsey, sem þykir einkar góð heimild um mannlíf og búskaparhætti í Breiðafjarðareyjum. Hergilsey fór í eyði 1946.

Eynni tilheyra um þrjátíu úteyjar og hólmar, þar á meðal Oddbjarnarsker. Þaðan réru oft tugir báta.

Tenglar breyta