Guðmundur Elíasson

Guðmundur Elíasson (f. 13. janúar 1925 - d. 12. júní 1998) var íslenskur myndhöggvari.

Guðmundur Elíasson

Foreldrar Guðmundar voru hjónin Ingibjörg Guðmundsdóttir (1894 – 1977) frá Tungu í Gaulverjabæjarhreppi, dóttir Guðmundar Hannessonar útvegsbónda í Tungu og konu hans, Katrínar Jónasdóttur frá Rútsstöðum í Gaulverjabæjarhreppi og Elías Hjörleifsson (1899 – 1938) múrarameistari. Hann fæddist á Eyrarbakka, sonur hjónanna Hjörleifs Hjörleifssonar söðlasmiðs og Margrétar Eyjólfsdóttur. Bæði frá Efri-Steinsmýri í Meðallandi í Vestur-Skaftafellssýslu.

Menntun

breyta

Á unglingsárum sínum naut Guðmundur tilsagnar Ásmundar Sveinssonar, myndhöggvara. Um tvítugsaldur hélt Guðmundur til náms erlendis, í fyrstu við Central School of Arts and Crafts í London veturinn 1945 – 1946 og við Listaháskólann í Charlottenborg 1946 – 1947. Árið 1947 – 1948 var hann í Myndlista - og handíðaskóla Íslands þar sem hann tók teiknikennarapróf. Meginhluta listmenntunar sinnar hlaut Guðmundur hins vegar við Académie de la Grande Chaumiére í París árin 1948 til 1953. Þar var kennari hans myndhöggvarinn Ossip Zadkine.

Störf

breyta

Auk starfa að list sinni, kenndi Guðmundur teikningu við Réttarholtsskóla 1957 – 1965 og í Matsveina- og veitingaþjónustuskólanum í Reykjavík 1957 – 1962. Þá annaðist hann gluggaskreytingar og útstillingar í verslunum á árunum 1953 – 1967. Hann var formaður Teiknikennarafélags Íslands og Félags íslenskra myndlistarkennara 1957- 1958. (Kennaratal Íslands III, 1985, bls. 383).

Sýningar erlendis

breyta
 
Í París: Benedikt Gunnarsson, Guðmundur, óþekktur, Thor Vilhjálmsson.
 
Verkið Uppstilling, á sýningu í París 1950. Ljósmynd: Guðmundur Elíasson.
 
Höggmynd eftir Guðmund Elíasson, (ljósmynd: GE).
 
Teikning eftir Guðmund Elíasson, (ljósmynd: GE).

Guðmundur tók þátt í samsýningu fimm íslenskra listamanna í París árið 1950. Í íslenskum dagblöðum er sagt frá þessari sýningu og nefnt að þetta sé í fyrsta sinn sem samsýning sé haldin á verkum íslenskra listamanna í París.  Listamönnunum var boðið að taka þátt í sýningu í maímánuði á vegum listamannasambands, sem sjaldan býður erlendum listamönnum að sýna hjá sér. Eru þessir Íslendingar til dæmis fyrstu Norðurlandabúar sem fá slíkt boð. Sýning Íslendinganna fimm er í litlum sýningarskála, “La Galerie Saint Placide” við samnefnda götu.  Listamennirninr eru Hörður Ágústsson, Hjörleifur Sigurðsson, Valtýr Pétursson, Guðmundur Elíasson og Gerður Helgadóttir. Alls voru verk á sýningunni rúmlega 30.  Umsagnir um sýninguna birtust í nokkrum dagblöðum í París. Umfjöllun um þá sýningu er m.a. að finna í grein eftir Thor Vilhjálmsson í Þjóðviljanum 4. Maí 1950, bls. 5..[1]

Guðmundur tók þátt í fleiri samsýningum í byrjun sjötta áratugsins, m.a. í Osló 1951 (TMM 2. tbl. 1951, bls. 191).

Sýningar innanlands

breyta

Eftir að heim kom, tók Guðmundur þátt í útisýningunum á Skólavörðuholti 1968, 1969 og 1970, í Norræna húsinu, safni Sigurjóns Ólafssonar og Casa Nova 1980. (https://is.m.wikipedia.org/wiki/Mynd:H%C3%B6ggmynd_%C3%A1ri%C3%B0i_1970_%C3%A1_Sk%C3%B3lav%C3%B6r%C3%B0uholti.jpg).[2]

Nokkur verka Guðmundar

breyta
  • 1981 var afhjúpuð lágmynd til minningar um Mugg á Bíldudal.[3]
  • 1990 var afhjúpuð höggmynd af Jóhannesi skáld úr Kötlum í Búðardal[4]
  • Jón Björnsson frá Veðramóti (á Sauðárkróki).
  • Jóhannes Geir Jónsson, listmálari (á Sauðárkróki).
  • Þorsteinn Björnsson (á Hellu).
  • Björn Th. Björnsson, listfræðingur.
  • Thor Vilhjálmsson (höggmyndir, teikningar og málverk).
  • Fjöldi teikninga og málverka.

Verk eftir Guðmund eru í eigu Listasafns Íslands.

Á næsta ári (2025) verða liðin 100 ár frá fæðingu Guðmundar. Af því tilefni verður gefin út bók um Guðmund og verk hans á vegum Hins íslenska bókmenntafélags. Aðstandendur bókarinnar eru Aðalsteinn Ingólfsson, listfræðingur, Ólöf Helga Guðmundsdóttir og Hjalti Harðarson.

Guðmundur lést í Reykjavík 12. júní 1998.[5]

Heimildir

breyta
  1. „Íslensk listsýning í París“. Þjóðviljinn.
  2. Útisýningarnar á Skólavörðuholti 1967-1972, bls. 114, 115, 143, 175. Minningarsjóður um Ragnar Kjartansson. 2017.
  3. Minnismerki um Mugg. Morgunblaðið. 9.9.1981
  4. Heimsókn í Dalabyggð. Breiðfirðingur. 1.4.2016
  5. Guðmundur Elíasson. Morgunblaðið. 26.06.1998