Gluggi

Gluggi er op á vegg eða þak byggingar, sem stundum er lokað en að auki stundum opið og hleypir inn ljósi í vistarverunar. Á gluggum geta verið opnanleg fög sem notuð eru til að hleypa inn fersku lofti eða til að losa um fnyk og ódaun svo greiða leið hans út í andrúmsloftið. Gluggarúður úr gerðar úr gleri eða plexigleri.

Gluggategundir

blindgluggi er falskur skrautgluggi á kirkjuveggjum í gotneskri byggingarlist.
glygg er gamalt íslenskt orð sem þýðir gluggi.
hverfigluggi er lausagluggi, festur á teina um miðjan rammann þannig að hann opnast jafnmikið út að neðan og inn að ofan.
ljóri er þakgluggi.
rennigluggi er gluggi sem opnast og lokast með því að rúðunni er rennt til hliðar (eða upp og niður).
renniloksgluggi er gluggi með renniloki sem er lok sem rennt er fyrir (ekki fellt yfir).
skansgluggi er gluggi sem myndar bogalaga útskot frá sjálfum veggnum; skansgluggi er oft alsettur mörgum smágluggum.
skjágluggi er gluggi með gagnsærri himnu í stað glerrúðu.
sprógur er gamalt íslenskt orð yfir vindauga eða glugga.
stafngluggi er gluggi á húsgafli, stafni.
súðargluggi er gluggi á þaksúð.
völtugluggi er e.k. hverfigluggi, opnanlegur gluggi sem leikur á tönnum neðst (og opnast inn að ofan).
þakgluggi er (lítill) gluggi á þaki húss.

Gluggaumgjörð

gluggakista er lárétt (tré)sylla innan við og undir gluggarúðu. Einnig nefnt gluggasylla, gluggatrog eða sólbekkur.
gluggafaldur er oft skrautlaga listar meðfram gluggum að innan (stundum einnig að utan).
glugghús er gluggagrind, þ.e. bilið frá glugganum út á ytri brún veggjar eða inn á sólbekkjarbrún innan húss; gluggaloft.
gluggapóstur er lóðréttur stafur (rimill) milli gluggarúðna.
krosspóstur er póstur í glugga sem myndir kross.
skjábulungur er umgerð (úr tré) utan um skjáinn, skjágrind.
skjár er gegnsæ himna í glugga, notuð í stað rúðu (oft haft um allan gluggann)
sólborð er gluggakarmur.
sprausa er gamalt orð yfir gluggarúðuramma.
sprossi er gluggapóstur.
sproti er mjór póstur í glugga, hafður til að skipta honum í fleiri og smærri rúður.
tíglagrind er grind í glugga sem myndar tígla og fyllir út í gluggarammann.
vatnsbretti er skáhöll stein- eða trébrík undir glugga að utanverðu sem veitir vatni frá honum. Hallinn kallast gluggabotn á steinhúsum ef hann nær ekki fram úr vegg.

Glertegundir

blýgreypt gler eða blýgreyptir gluggar eru gluggar, jaðraðir með blýlengjum sem eru bræddar og festa þannig glerin saman.
glýjað gler er gler sem minnir á hélaða rúðu.
skæni er líknarbelgur, himna sem notuð var hér áður fyrr fyrir gler í gluggum (aðallega í íslenskum torfbæjum).
vírgler er gler með innlögðum vírþráðum til styrktar.
þolgler er öryggisgler.
þráðgler er öryggisgler með þráðum í.

Sjá einnig

Gluggabjór

Tenglar

Skjágluggar (Fjaðrafok) ; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1949

Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.