Volfram

Volfram (stundum skrifað wolfram) eða þungsteinn er frumefni með efnatáknið W og sætistöluna 74 í lotukerfinu. Volfram er mjög harður hliðarmálmur, stálgrár eða hvítur. Volfram er að finna í nokkrum steintegundum, þar á meðal volframíti og scheelíti, og er markvert vegna magnaðra efniseiginleika sinna. Í hreinu formi er það aðallega notað í raffræðilegum tilgangi, en mörg efnasambönd og málmblöndur þess eru víða notuð (einkum í glóðarþræði í ljósaperur og í framúrstefnulegar ofurmálmblöndur).

Mólýbden

Tantal

Volfram

Renín

Seborgín


Efnatákn	W
Sætistala	74
Efnaflokkur	Hliðarmálmur
Eðlismassi	19250,0 kg/m³
Harka	7,5
Atómmassi	183,84 g/mól
Bræðslumark	3695,0 K
Suðumark	5828,0 K
Efnisástand (við staðalaðstæður)	Fast form
Lotukerfið

Almennir eiginleikar

Litur hreins volframs er frá stálgráu yfir í tinhvítt og það er harður málmur. Hægt er að saga það í sundur með járnsög ef það er mjög hreint (í óhreinu formi er það stökkt og erfitt í vinnslu) en að öðru leyti er það unnið með því að móta, teygja eða pressa það. Þetta frumefni hefur hæsta bræðslumark (3422 °C), lægsta gufuþrýsting og hæsta togþol, við hitastig yfir 1650 °C, allra málma. Viðnám þess gegn tæringu er framúrskarandi, eingöngu ólífrænar sýrur vinna á því, og þá aðeins lítillega. Volfram myndar verndandi oxíð við snertingu við loft. Þegar volframi er blandað í litlum mæli við stál, eykur það styrk stálsins verulega.

Notkun

Volfram er málmur sem er víða notaður. Mest er hann notaður í volframkarbíð (W₂C) í sindruðum harðmálmum. Sindraðir harðmálmar eru slitþolin efni sem notuð eru í málmiðnaði, námugreftri, olíu- og byggingariðnaði. Volfram er einnig mikið notað í glóðarþræði í ljósaperur og útvarpslampa, og sömuleiðis rafskaut, vegna þess að hægt er að draga það í fíngerðan vír með hátt bræðslumark.

Önnur not:

Harka og þéttleiki þess málms gerir hann tilvalinn í þungmálm blöndur sem notaðar eru í vígbúnað, varmagleypa, lóð og mótvægi.
Mikill þéttleiki gerir það tilvalið í gerð pílna og er stundum allt að 80% af efnisinnihaldi.
Stál í háhraðatæki eru oft blönduð með volframi og volframstál inniheldur allt að 18% volfram.
Ofurmálmblöndur sem innihalda þennan málm eru notaðar í túrbínublöð, stáláhöld, og slitþolna hluti og húðanir.
Volframefnablöndur eru notaðar í stað blýs í byssukúlur.
Volframefnasambönd eru notuð í hvata, ólífræn litarefni, og volframtvísúlfíð í háhitaþolna smurningu sem er stöðug upp að 500 °C.
Í gler-málm þéttingar, vegna þess hversu svipuð varmaþensla þess er og hjá gleri.