Vantrauststillaga

Vantrauststillaga er ályktun löggjafarþings í þingræðisríki um að ríkisstjórn í heild eða einstakir ráðherrar njóti ekki stuðnings þingsins og beri því að segja af sér.

Meðferð vantrauststillaga er ólík eftir löndum. Í Þýskalandi, Ísrael og á Spáni tíðkast svonefnt „jákvætt vantraust“ sem felur það í sér að flutningsmanni vantrauststillögu ber að tilnefna um leið eftirmann þess ráðherra sem vantrausti er lýst á. Þessari aðferð er ætlað að koma í veg fyrir stjórnarkreppu.

Í gildandi stjórnarskrá Íslands er ekki fjallað sérstaklega um vantrauststillögur en óumdeilt er að Alþingi getur lýst vantrausti á ríkisstjórn og að forsætisráðherra beri þá að leita lausnar frá embætti. Felst þetta í þingræðisreglunni sem fram kemur í fyrstu grein stjórnarskrárinnar. Í þingsköpum Alþingis er mælt fyrir um að vantrauststillögur skuli ræddar og afgreiddar með einni umræðu.