Solveig Björnsdóttir

Solveig Björnsdóttir (um 14501495) var íslensk hefðarkona á 15. öld. Hún var af ætt Skarðverja, dóttir Ólafar ríku Loftsdóttur og Björns Þorleifssonar hirðstjóra.

Solveig ólst upp hjá foreldrum sínum á Skarði á Skarðsströnd en bjó í mörg ár á Hóli í Bolungarvík með Jóni Þorlákssyni og var hann kallaður ráðsmaður hennar. Þau máttu ekki giftast en áttu ein sex börn saman. Jón var mikilvirkur skrifari, talinn hinn besti á Vesturlandi, og er sögð sú saga að þegar hann dó stirðnuðu ekki þrír fingur á hægri hendi, þeir sem hann hafði notað til að halda um pennann. Var þá pennastöng látin milli fingranna og skrifuðu fingurnir þá: „Gratia plena, Dominus tecum.“

Eftir lát Jóns giftist Solveig Páli Jónssyni lögmanni og var hún síðari kona hans. Þau bjuggu á Skarði og eignuðust tvo syni en annar dó ungur. Þau voru fjórmenningar og þurftu því páfaleyfi til að mega giftast. Magnús Eyjólfsson Skálholtsbiskup vildi þó ekki viðurkenna að hjónaband þeirra væri gilt og eftir að Solveig dó 1495 og Páll var drepinn ári síðar upphófust miklar deilur um hvort synir þeirra skyldu teljast skilgetnir og arfgengir. Áður höfðu orðið deilur um erfðarétt barna Þorleifs bróður Solveigar því að Þorleifur og kona hans voru einnig fjórmenningar en höfðu fengið páfaleyfi til giftingar. Á endanum fór þó svo að Þorleifur Pálsson, sonur Solveigar og Páls, erfði Skarðseignir.

Heimildir

breyta
  • „Skarð á Skarðsströnd og kirkjan þar. Lesbók Morgunblaðsins, 24. desember 1983“.