Notandi:Hrafnhildurbirgis/sandbox
Gíraffi | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Maasai Gíraffi á kreiki í Mikumi National Park
| ||||||||||||||
Ástand stofns | ||||||||||||||
Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Tvínefni | ||||||||||||||
Giraffa camelopardalis (Linnaeus, 1758) | ||||||||||||||
Útbreiðsla Gíraffa eftir deilitegundum
|
Gíraffi (fræðiheiti: Giraffa camelopardalis) er spendýr sem tilheyrir ættinni Giraffidae. Til eru nokkrar gerðir af gíröffum og eru ekki mörg dýr skyld þeim en það er þó eitt dýr sem heitir ókapi. Gíraffinn fékk latneska nafnið sitt byggt á útliti þess. Camelo- kemur útaf útlitið á gíraffanum og grunnliturinn minnir mann á kameldýr og svo -paradalis vegna flekkina sem eru á gíraffanum. Gíraffar eru klaufdýr.
Heimkynni
breytaGíraffar lifa aðalega í suðurhluta Afríku. Þeir þrifðust í þurrum gresjum þar sem Sahara eyðimörkin er nú í dag, þar sem tré voru að finna. Þar sem þessi svæði hafa minnkar gríðalega vegna stækkun Sahara eyðimerkurinnar, þá hafa búsvæði fækkað einnig. Í dag þá þrífast þeir aðalega þar sem það er gisið skóglendi í austurhluta Afríku, og svo í norður héruðum Suður-Afríku þar sem þeir eru varðir af alþjóðlegum dýragörðum.
Líkamsbygging
breytaGíraffi er hæsta dýr á jörðinni. Karlkyns gíraffi getur orðið allt að 5,5 metrar á hæð og kvenkynið allt að 4,3 metrar. Gíraffakálfar fæðast um 1,8 metra háir og stækka allt að 2,54 sentímetra á dag. Við fæðingu stendur móðirin og kálfurinn dettur niður um 1,8 metra með höfuðið fyrst og bregður við fallið svo hann tekur djúpan andardrátt. Hann skellur á höfuðuð en skaðast ekki. Kálfinn tekur tvo tíma frá fæðingu að geta gengið og en tíu tímar þar til þeir geta hlupið með móður sinni. Villtir gíraffar verða allt að 25 ára gamlir en geta náð hærra aldri í dýragörðum.
Mataræði
breytaLíkt og fingraför eru einstök á mönnum, þá er feldurinn á gíröffum sérstakur á sinn hátt. Formin og útlitið á flekkunum á þeim er mjög fjölbreytilegt og liturinn á feldinum breytist eftir fæðunni sem gíraffinn borðar. Gíraffar eru jurtætur og borða laufblöð og greinar frá mimosu og acasíu trjám. Hæð þeirra hjálpar mikið við að nát til matarins þar sem laufblöðin eru hátt upp í tránum og geta þeir notið matarins í næði þar sem engin önnur jarðdýr ná upp í tréin. Uppáhalds maturinn þeirra er acasíu laufblöð því þau innihalda mikin vökva. Líkt og kameldýr þá geta gíraffar einnig lifað af í langan tíma án þess að drekka vatn því þeir geta safnað saman vökva í líkamanum og nýtt hann svo hægt og rólega. Þeir reyna, þegar þeir eru að drekka vatn, að hópast vel saman og skiptast á að drekka til þess að verkjast ógnum af öðrum dýrum því þeir þurfa að beyja sig langt niður til þess að ná til vatnsins.
Heimildir
breyta- Anna Lilja Oddsdóttir. „Fyrstu spendýrin; einkenni og þróun á Tertíertíma“. Nemandaritgerð við Háskóla Íslands í námskeiðinu 09.60.31. Jarðsaga 1. Haustmisseri 2003. https://notendur.hi.is/oi/Nemendaritgerdir/Fyrstu%20spendyrin%20-%20einkenni%20og%20throun%20a%20Tertiertima.pdf (Skoðað 13.5.2013).
- Gammon, Crystal. „Fun Facts About Giraffes“. LiveScience.com 22 febrúar 2013. http://www.livescience.com/27336-giraffes.html (Skoðað 14.05.2013).
- Jón Már Halldórsson. „Hvaða dýrum eru gíraffar skyldir?“. Vísindavefurinn 23.1.2009. http://visindavefur.is/?id=50098. (Skoðað 13.5.2013).
- McCarthy, Eugene M. „Interesting Facts about Giraffes“. MacroEvolution.net. http://www.macroevolution.net/interesting-facts-about-giraffes.html#.UYjMxcrZJhc (Skoðað 7.5.2013).