Lykt

Lykt er heiti á skynjun með þeffærum (lyktarskynfærum). Lyktin kemur til vegna rokgjarnra efnasambanda, sem breiðast út í andrúmsloftinu, oftast mjög útþynnt, og sem lyktarskyn dýrs nemur að mismiklu leyti. Þeffæri flestra dýra, þ.á m. mannsins, eru í nefi. Margar jurtir og ávextir gefa frá sér lykt og flestir hlutir í náttúrunni og hinum manngerða heimi hafa einhvers konar lykt. Dýr nota lyktardreifingu til samskipta öllu meira en maðurinn, en þó er sannað að undirliggjandi viðtakar séu í huga mannsins sem vinna úr lykt til samskipta, sbr. til dæmis samskipti kynjanna.

Lykt og íslenskt orðfæri

Orðið lykt er nokkuð hlutlaust orð, en allt fer það eftir því sambandi sem orðið er notað í (sbr.: góð lykt, hvaða lykt er þetta?). Það eru til mörg orð sem merkja lykt í íslensku, en í raun mætti raða þeim helstu þannig upp eftir styrk eða gæðum lyktarinnar:

• 1. ilmur, angan, des, eimur
• 2. þefur, fnykur
• 3. óþefur, ólykt, daunn
• 4. fýla, ódaunn, steggur
• 5. pest, stækja, stybba

Varast ber því að tala um góða lykt sem þef, eða vonda lykt sem angan.

Tengt efni

• Bragðskyn

Tenglar

• „Hvað er lykt?“. Vísindavefurinn.
• „Ef sjón og heyrn eru bylgjur, hvað er lykt þá?“. Vísindavefurinn.
• „Hvernig er lykt?“. Vísindavefurinn.
• „Getur verið að einstaklingur með eðlilegt bragðskyn finni enga lykt?“. Vísindavefurinn.
• „Hvers vegna hverfur lyktarskynið?“. Vísindavefurinn.

  Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.