„Basísk kvika“: Munur á milli breytinga

Möttullinn er misheitur,<ref name="Ari Trausti">[[Ari Trausti Guðmundsson]], Ragnar Th. Sigurðsson: ''Íslenskur jarðfræðilykill.'' Reykjavík, Mál og Menning, 2004, 159</ref> og út afvegna mismunandamismunandi efnismassa<ref name="Schmincke">[[Hans-Ulrich Schmincke]]: Vulkanismus. Darmstadt 2000,22</ref> rís efnið sums staðar og sekkur annars staðar ií þessum hluta jarðar. Bergið lendurlendir þá á svæðum þar sem sumar steindir byrja að bráðna, basíska efnið fyrst. Svo er það léttara en umhverfið og berst upp úr möttlinum.<ref name="Ari Trausti"/>

BergbráðBasísk sem er basískbergbráð inniheldur minni kísil (SO2) en hinaraðrar tegundirkvikutegundir og myndar [[basalt]] eða djúpbergið [[gabbró]] meðvið kolnunstorknun. "''Þegar kvika er flokkuð í súra, ísúra og basíska er fyrst og fremst litið til efnasamsetningar hennar og þá hversu kísilrík hún er.''" <ref name="Ármann">[[Ármann Höskuldsson]]. „Hvað er átt við með súrum, ísúrum og basískum eldgosum?“ Vísindavefurinn, 7. apríl 2008. Sótt 17. nóvember 2015. http://visindavefur.is/svar.php?id=7331. </ref>Basaltkvika: <52% SiO2.<ref name="Schmincke"/>Þessi kvika rís í flestum tilvikum beint til yfirborðs eða stopparstendur stutt við í jarðskorpunni í kvikuhólfi áður en hún nær yfirborði.<ref name="Ármann"/>

Eldgos þar sem basísk kvika fer með aðalhlutverk framleiðarframleiðir oftast seigfljótandi [[hraun]] og byggjabyggir upp gígargíga eins og [[Gjallgígur|gjallgígargjallgíga]] eða [[eldborg|eldborgir,]]ir en líka [[Dyngja|dyngjur]] eins og [[Mauna Loa]] eldjall á [[Hawaii]].'' "Alla jafna myndast lítil aska í slíkum eldgosum, þar sem kvikan inniheldur hlutfallslega lítið vatn og er mjög fljótandi og heit (1050-1250°C). Undantekningar frá þessari reglu eru tengdar utanaðkomandi vatni og óvenju háu vatnsmagni kvikunnar, en hvorutveggja hefur þau áhrif að sprengivirkni kvikunnar eykst og gjóskumyndun margfaldast." ''<ref name="Ármann"/>

Dæmi um basísk eldgos á Íslandi eru eldgosin í [[Krafla|Kröflu]] á árunum 1975-1984<ref name="Ármann"/>en líka [[Eldgosið í Grímsvötnum 2011|GrímsvatnagosGrímsvatnagosið 2011]].

MeginhlutaMeginhluti íslenskaalls bergsinsbergs á Íslandi er basískt [[storkuberg]], sbr. [[blágrýti]]smyndunin <ref>Ari Trausti Guðmundsson, Ragnar Th. Sigurðsson: ''Íslenskur jarðfræðilykill.'' Reykjavík, Mál og Menning, 2004, 126</ref> og það er 79% nútímajarðmyndunnarnútímajarðmyndunar síðan landið byggðist. <ref>[[Þorvaldur Þórðarson|T. Thordarsson]], G. Larsen: ''Volcanism in Iceland in historical time. Volcano types, eruption styles and eruptive history.'' (2007) http://www.geo.mtu.edu/~raman/papers2/Thordarson%20and%20Larsen%202007%20-%20Volcanism%20in%20Iceland.pdf (pdf-skjal)</ref>

Í miðju rekbeltisins finnster [[tóleít|þóleít]] ogen á jaðarsvæðum [[alkali basalt|alkalíbasalt]].<ref>Olgeir Sigmarsson, Sigurdur Steinthórsson: ''Origin of Icelandic basalts. A review of their petrology and geochemistry.'' (2007)</ref>

==Lýsingarorðið ''basískbasískt''==

Lýsingarorðið ''basískbasískt'' er afleitt orð. [[Basi|Basar]] eru efnafræðilegaefnafræðileg andstöðuandstæða sýrna. <ref>Til gamans má skóða notkun orðsins:http://wortschatz.uni-leipzig.de/cgi-isl/isl_mixed_2011/wort_www_ny?site=208&Wort_id=8688874</ref>