|
You are very stupid, I will kill you and I WISH '''UNLIMITED BLOCK'''.
{| cellpadding="2" style="float: right; width: 307px; background: #e3e3e3; margin-left: 1em; border-spacing: 1px;"
! Skjaldarmerki Bielefeld
! Lega Bielefeld í Þýskalandi
|----
| align="center" bgcolor="#EFEFEF" | <div>{{border|[[Mynd:Wappen Bielefeld.svg|150px|none]]}}</div>
| align="center" bgcolor="#FFFFFF" | [[Mynd:Lage der kreisfreien Stadt Bielefeld in Deutschland.png|150px]]
|- style="background: #ffffff;" align="center"
|----
| colspan=2 align=center |
|-----
! colspan="2" | Upplýsingar
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Sambandsland:|| Norðurrín-Vestfalía
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Flatarmál: || 257,91 km²
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Mannfjöldi: || 323 þúsund <small>(31. desember 2008)</small>
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Þéttleiki byggðar: || 1255/km²
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Hæð yfir sjávarmáli: || 118 m
|---- bgcolor="#FFFFFF"
| Vefsíða: || [http://www.bielefeld.de/ www.bielefeld.de]
|-----
|}
'''Bielefeld''' er stórborg í þýska sambandslandinu [[Norðurrín-Vestfalía|Norðurrín-Vestfalíu]] og er með 323 þúsund íbúa. Hún er háskólaborg og þar er matvælafyrirtækið Dr. Oetker með aðalstöðvar.
== Lega ==
Bielefeld er í fjalllendinu Teutoburger Wald í norðausturhluta sambandslandsins, fyrir norðaustan [[Ruhr-héraðið]]. Næstu borgir eru [[Paderborn]] til suðurs (30 km), [[Osnabrück]] til norðvesturs (30 km), [[Münster]] til vesturs (30 km) og [[Hannover]] til norðausturs (60 km).
== Skjaldarmerki ==
[[Skjaldarmerki]] Bielefeld er rautt borgarhlið á gulum grunni en rauð-hvítur skjöldur er í hliðinu. Þetta skjaldarmerki hefur verið til í borginni síðan [[1263]]. Á [[19. öldin|19. öld]] var tveimur ljónum bætt við en þeim var aftur sleppt [[1973]].
== Orðsifjar ==
Erfitt er að gera grein fyrir fyrri hluta nafnsins. Tilgátur eru tvær. Að ''Biele-'' sé dregið af ''bil'' eða ''bihel'' og merkir ''öxi'' (Beil) og vísar þá til þess að landið liggi eins og öxi. Eða þá að það sé nefnt eftir hæð sem heitir Bilstein eða Beilstein. ''-feld'' merkir ''völlur''. <ref>Geographische Namen in Deutschland. Duden. 1993. Bls. 55.</ref>
== Söguágrip ==
[[Mynd:Bielefeld_Altes_Rathaus.jpg|thumb|right|250px|Gamla ráðhúsið í Bielefeld]]
* [[1214]] kemur Bielefeld fyrst við skjöl og er þá kominn myndarlegur bær.
* [[1293]] var virkið Sparrenburg reist og myndaðist þá nýr bær, Neustadt, þar sem byggingarmenn bjuggu.
* [[1520]] sameinuðust þessir bæir undir heitinu Bielefeld.
* [[1553]] urðu [[siðaskiptin]] í borginni.
* [[1609]] komst borgin í einu Brandenborgar, sem [[1618]] varð að [[Prússland]]i.
* [[1612]] varð jarðskjálfti í borginni sem olli töluverðum skemmdum.
* Í [[30 ára stríðið|30 ára stríðinu]] snemma á [[17. öldin|17. öld]] settist spænskur her um borgina, en fékk ekki unnið hana.
* [[1847]] fékk borgin [[járnbraut]]artengingu í línunni [[Köln]]-[[Minden]]. Upp úr því varð borgin mesta vefnaðarborg [[Þýskaland]]s.
* [[1940]]-[[1944|44]] varð borgin fyrir loftárásum bandamanna, sérstaklega 1944. Þá eyðilagðist nær öll miðborgin.
* [[1945]] hertóku [[Bandaríkin|Bandaríkjamenn]] borgina bardagalaust. Hún var á hernámssvæði [[Bretland|Breta]].
* [[1969]] var háskólinn Universität Bielefeld stofnaður.
* Eitt stærsta fyrirtæki borgarinnar í dag er matvæla- og fjölskyldufyrirtækið Dr. Oetker.
== Íþróttir ==
Í Bielefeld eru haldin ein mestu sóttu innanhúsknattspyrnumót [[Evrópa|Evrópu]] í kvennaboltanum. Einnig eru þar haldin innanhúsmót fyrir unglinga, þar sem jafnvel landslið mæta. Helsta knattspyrnufélag borgarinnar er Arminia Bielefeld, sem leikur ýmist í 1. eða 2. deild. Félagið hefur ekki unnið stóran bikar.
Bielefeld er einn af föstu áningarstöðum í hjólreiðakeppninni '''Deutschland Tour'''. Hún hefur einu sinni verið upphafspunktur keppninnar og tíu sinnum lokatakmark keppninnar.
Run & Roll Day er heiti á hlaupa- og hjólaskautakeppni sem fram fer á hraðbrautinni í borginni, sem að sjálfsögðu er lokuð allri bílaumferð á meðan.
== Byggingar og kennileiti ==
[[Mynd:Bi Sparrenburg western lawn.jpg|thumb|Sparrenburg-virkið á sér langa sögu]]
* Gamla ráðhúsið er ein fegursta bygging borgarinnar. Elsti hlutinn er sennilega frá [[13. öldin|13. öld]], en [[1538]]-[[1560|60]] var það stækkað töluvert, þannig að stórir hlutar gamla ráðhússins eru innbyggðir í því nýja. [[1820]]-[[1821|21]] var framhliðin endurnýjuð í klassískum stíl. Húsið skemmdist töluvert í loftárásum 1944 og brann alveg niður. Viðgerðir hófust ekki fyrr en [[1949]] og var það endurreist að öllu leyti eins og þar var fyrir stríð.
* Sparrenburg er gamalt virki utan við gamla bæinn og stendur uppi á 180 metra hárri hæð. Hún var reist fyrir [[1250]] af greifanum í Ravensberg og þjónaði sem aðsetur greifanna og sem virki til að gæta veganna til og frá borginni. Hún hýsti keisarann [[Karl IV (HRR)|Karl IV]] sem var í heimsókn [[1377]]. Árið [[1623]] tóku [[Spánn|Spánverjar]] virkið í 30 ára stríðinu en misstu það aftur er herir frá [[Svíþjóð]] og [[Hessen]] sátu um það í heilt ár. Í lok [[17. öldin|17. aldar]] var virkinu breytt í fangelsi og stórir hlutar þess rifnir niður, þar á meðal turninn. Hann var svo endurreistur [[1842]]-[[1843|43]]. Í loftárásum seinna stríðsins eyðilagðist virkið nær alveg, aðeins turninn stóð eftir. Viðgerðum lauk ekki fyrr en [[1987]]. Turninn er í dag einkennistákn borgarinnar. Í virkinu er árlega haldin leiksýning þar sem lífið á [[Miðaldir|miðöldum]] er leikið eftir.
== Tilvísanir ==
<div class="references-small"><references/></div>
== Heimildir ==
* {{wpheimild|tungumál=de|titill=Bielefeld|mánuðurskoðað=apríl|árskoðað=2010}}
{{Commonscat|Bielefeld|Bielefeld}}
{{Borgir í Þýskalandi}}
[[Flokkur:Borgir í Þýskalandi]]
[[ar:بيليفيلد]]
[[az:Bielefeld]]
[[be:Горад Білефельд]]
[[bg:Билефелд]]
[[ca:Bielefeld]]
[[cs:Bielefeld]]
[[cv:Билефелд]]
[[cy:Bielefeld]]
[[da:Bielefeld]]
[[de:Bielefeld]]
[[el:Μπίλεφελντ]]
[[en:Bielefeld]]
[[eo:Bielefeld]]
[[es:Bielefeld]]
[[et:Bielefeld]]
[[eu:Bielefeld]]
[[fa:بیلفلد]]
[[fi:Bielefeld]]
[[fr:Bielefeld]]
[[frr:Bielefeld]]
[[fy:Bielefeld]]
[[hu:Bielefeld]]
[[id:Bielefeld]]
[[it:Bielefeld]]
[[ja:ビーレフェルト]]
[[kk:Билефельд]]
[[ko:빌레펠트]]
[[ku:Bielefeld]]
[[la:Bilivelda]]
[[lt:Bylefeldas]]
[[lv:Bīlefelde]]
[[nds:Builefeld]]
[[nl:Bielefeld]]
[[nn:Bielefeld]]
[[no:Bielefeld]]
[[oc:Bielefeld]]
[[pl:Bielefeld]]
[[pt:Bielefeld]]
[[ro:Bielefeld]]
[[ru:Билефельд]]
[[simple:Bielefeld]]
[[sk:Bielefeld]]
[[sr:Билефелд]]
[[sv:Bielefeld]]
[[sw:Bielefeld]]
[[tr:Bielefeld]]
[[uk:Білефельд]]
[[uz:Bielefeld]]
[[vi:Bielefeld]]
[[vo:Bielefeld]]
[[war:Bielefeld]]
[[zh:比勒费尔德]]
[[zh-min-nan:Bielefeld]]
| 