Þjóðabandalagið
Þjóðabandalagið voru alþjóðasamtök sem voru stofnuð á Friðarráðstefnunni í París 1919 í kjölfar fyrri heimsstyrjaldarinnar. Markmið samtakanna voru afvopnun og að koma í veg fyrir styrjaldir með samtryggingu, að leysa úr milliríkjadeilum með samningaviðræðum og að bæta velferð í heiminum. Sú stefna í alþjóðastjórnmálum sem lá á bak við bandalagið var gerólík þeirri sem ríkt hafði fram að því. Þjóðabandalagið bjó ekki yfir eigin her og treysti því á stórveldin til að tryggja framkvæmd ákvarðana bandalagsins. Síðari heimsstyrjöldin sýndi greinilega fram á að bandalaginu mistókst að ná einu helsta markmiði sínu: að koma í veg fyrir stríð. Rétt áður en stríðinu lauk, í lok júní 1945, var undirbúningsráðstefna fyrir stofnun Sameinuðu þjóðanna haldin í San Francisco þar sem sáttmáli var undirritaður. Sameinuðu þjóðirnar tóku síðan við af Þjóðabandalaginu ári seinna, eða 20. apríl 1946. Síðasta þing Þjóðabandalagsins var haldið þann 8. apríl 1946, en þar flutti Robert Cecil lávarður, einn af stofnendum Þjóðabandalagsins ræðu og lýsti því að viðleitni þeirra sem stofnuðu Þjóðabandalagið væri ekki unnin fyrir gýg og án hennar hefði hin nýja alþjóðastofnun Sameinuðu þjóðirnar ekki orðið til. Öll gögn og eignir Þjóðabandalagsins voru þá látinn renna til Sameinuðu þjóðanna.
| Þjóðabandalagið | |
|---|---|
.svg) | |
 Aðildarríki í sögu Þjóðabandalagsins. | |
| Skammstöfun | LON (enska); SDN eða SdN (franska) |
| Framhald | Sameinuðu þjóðirnar |
| Stofnun | 10. janúar 1920 |
| Upplausn | 20. apríl 1946 |
| Gerð | Milliríkjastofnun |
| Höfuðstöðvar |  Genf, Sviss |
| Opinber tungumál | Enska og franska notaðar í reynd |
| Aðalritari | Sir Eric Drummond (1920–1933) Joseph Avenol (1933–1940) Seán Lester (1940–1946) |
| Aðstoðaraðalritari | Jean Monnet (1919–1923) Joseph Avenol (1923–1933) Seán Lester (1937–1940) |
Woodrow Wilson, Bandaríkjaforseti, hélt mjög á lofti hugmyndinni um bandalag þjóða til að koma í veg fyrir stríð og átti stóran þátt í stofnun Þjóðabandalagsins, en kveðið var á um stofnun bandalagsins í 1. hluta Versalasamningsins. Upphaflega undirrituðu 44 ríki stofnskrá bandalagsins en 22 ríki gengu í það síðar. Vegna þeirrar einangrunarstefnu sem þá ríkti í öldungadeild Bandaríkjaþings tóku Bandaríkin ekki þátt í stofnuninni.
Tengt efni
breyta
