Soppmosar
Soppmosar (fræðiheiti Marchantiophyta) er fylking mosa.
Soppmosar | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Ymsar soppmosar. Mynd úr bók Ernst Haeckel «Kunstformen der Natur», 1904
| ||||||
Vísindaleg flokkun | ||||||
| ||||||
Flokkur | ||||||
Sjá grein. |
Flokkun
breytaTil soppmosa teljast 3 flokkar með samtals allt að 16 ættbálkum[1]:
- Haplomitriopsida — Serkmosaflokkur
- Haplomitriales — Serkmosabálkur
- Treubiales — hefur ekki heiti á íslensku
- Marchantiopsida — Soppmosaflokkur
- Blasiidae — Blettamosaundirflokkur
- Marchantiidae — Stjörnumosaundirflokkur
- Neohodgsoniales — hefur ekki heiti á íslensku
- Sphaerocarpales — hefur ekki heiti á íslensku
- Lunulariales — hefur ekki heiti á íslensku
- Marchantiales — Serkmosabálkur
- Ricciales — Nestilmosabálkur
- Jungermanniopsida — Bleðlumosaflokkur
- Pelliidae — Blöpkumosaundirflokkur
- Pelliales — Blöðkumosabálkur
- Pallaviciniales — hefur ekki heiti á íslensku
- Fossombroniales — Skrúpmosabálkur
- Metzgeriidae — Refilmosaundirflokkur
- Pleuroziales — hefur ekki heiti á íslensku
- Metzgeriales — Refilmosabálkur
- Jungermanniidae — Bleðlumosaundirflokkur
- Pelliidae — Blöpkumosaundirflokkur
Í öllum heiminum er talið, að tegundir soppmosa séu 9 þúsund, og tilheyra þær um 80 ættum[2][3]
Tegundir á Íslandi
breytaÁ Íslandi eru um 130 tegundir soppmosa[4]:
- Haplomitrium hookeri (Sm.) Nees — Serkmosi
- Blasia pusilla L. — Blettamosi
- Asterella gracilis (F.Weber) Underw. — Hlíðakögri
- Reboulia hemisphaerica (L.) Raddi — Flögumosi
- Conocephalum conicum (L.) Dumort. — Flekkmosi
- Marchantia polymorpha L. — Stjörnumosi
- Preissia quadrata (Scop.) Nees — Dröfnumosi
- Peltolepis quadrata (Sauter) Müll.Frib. — Flyksumosi
- Sauteria alpina (Nees) Nees — Mjallmosi
- Riccia beyrichiana Hampe ex Lehm. — Lauganistill
- Riccia cavernosa Hoffm. — Hveranistill
- Riccia sorocarpa Bisch. — Flaganistill
- Fossombronia foveolata Lindb. — Laugaskrúð
- Fossombronia wondraczekii (Corda) Lindb. — Flagaskrúð
- Pellia endiviifolia (Dicks.) Dumort. — Laugablaðka
- Pellia neesiana (Gottsche) Limpr. — Vætublaðka
- Moerckia blyttii (Moerch) Brockm. — Fagurslitra
- Moerckia hibernica (Hook.) Gottsch. — hefur ekki heiti á íslensku
- Aneura pinguis (L.) Dumort — Fleðumosi
- Riccardia chamaedryfolia (With.) Grolle — Pollabendill
- Riccardia incurvata Lindb. — Sytrubendill
- Riccardia latifrons (Lindb.) Lindb. — Mýrabendill
- Riccardia multifida (L.) S.Gray — Laugabendill
- Metzgeria conjugata Lindb. — Klettarefill
- Metzgeria furcata (L.) Dum. — Skuggarefill
- Ptilidium ciliare (L.) Hampe — Móatrefja
- Herbertus stramineus (Dumort.) Trevis. — Klaufmosi
- Blepharostoma trichophyllum (L.) Dumort. — Hýmosi
- Chiloscyphus coadunatus (Sw.) J.J.Engel & R.M.Schust. — Engjalindi
- Chiloscyphus minor (Nees) J.J.Engel & R.M.Schust. — Kornalindi
- Chiloscyphus polyanthos (L.) Corda — Lækjalindi
- Harpanthus flotovianus (Nees) Nees — Lindafölvi
- Plagiochila porelloides (Torrey ex Nees) Lindenb. — Sniðmosi
- Calypogeia fissa (L.) Raddi — Engjagyrðill
- Calypogeia muelleriana (Schiffn.) Müll.Frib. — Laugagyrðill
- Calypogeia sphagnicola (Arnell & J. Perss.) Warnst.& Loeske — Mýragyrðill
- Kurzia pauciflora (Dicks.) Grolle — Kræklumosi
- Lepidozia reptans (L.) Dumort. — Griplumosi
- Cephalozia ambigua C.Massal. — Fjallakrýli
- Cephalozia bicuspidata (L.) Dumort. — Vætukrýli
- Cephalozia pleniceps (Austin) Lindb. — Heiðakrýli
- Cladopodiella francisci (Hook.) Jörg. — Volgrudyndill
- Hygrobiella laxifolia (Hook.) Spruce — Angamosi
- Odontoschisma elongatum (Lindb.) A.Evans — Brúngepill
- Odontoschisma macounii (Austin) Underw. — Heiðagepill
- Odontoschisma sphagni (Dicks.) Dumort. — Mýragepill
- Pleurocladula albescens (Hook.) Grolle — Heiðaskjanni
- Cephaloziella arctogena (R.M.Schust.) Konstantinova — Dalavæskill
- Cephaloziella dentata (Raddi) Migula — Hveravæskill
- Cephaloziella divaricata (Sm.) Schiffn. — Urðavæskill
- Cephaloziella hampeana (Nees) Warnst. — Vætuvæskill
- Cephaloziella integerrima (Lindb.) Warnst. — Vegavæskill
- Cephaloziella massalongi (Spruce) K.Müll. — Skriðuvæskill
- Cephaloziella rubella (Nees) Warnst. — Móavæskill
- Cephaloziella spinigera (Lindb.) Joerg. — Mýravæskill
- Cephaloziella varians (Gott.) Steph. — Fjallavæskill
- Anthelia julacea (L.) Dumort — Vætluhéla
- Anthelia juratzkana (Limpr.) Trevis — Heiðahéla
- Anastrophyllum minutum (Schreb.) R.M.Schust. — Vætuspengill
- Anastrophyllum saxicola (Schrad.) R.M.Schust. — Urðaspengill
- Barbilophozia atlantica (Kaal.) Müll.Frib. — Holtalarfi
- Barbilophozia barbata (Schmidel ex Schreb.) Loeske — Brekkularfi
- Barbilophozia floerkei (F.Weber & D.Mohr) Loeske — Heiðalarfi
- Barbilophozia hatcheri (A.Evans) Loeske — Urðalarfi
- Barbilophozia kunzeana (Huebener) Müll.Frib. — Mýralarfi
- Barbilophozia lycopodioides (Wallr.) Loeske — Lautalarfi
- Barbilophozia quadriloba (Lindb.) Loeske — Vætularfi
- Gymnocolea inflata (Huds.) Dumort. — Laugaslyðra
- Eremonotis myriocarpus (Carrington) Pearson — Strengmosi
- Lophozia bicrenata (Schmidel ex Hoffm.) Dumort — Hraunlápur
- Lophozia debiliformis R.M.Schust. et Damsholt — Fjallalápur
- Lophozia excisa (Dicks.) Dumort. — Dreyralápur
- Lophozia grandiretis (Lindb. ex Kaal.) Schiffn. — Flekkulápur
- Lophozia longidens (Lindb.) Macoun — Kjarrlápur
- Lophozia obtusa (Lindb.) A.Evans — Engjalápur
- Lophozia opacifolia Culm. ex Meyl. — Heiðalápur
- Lophozia sudetica (Nees ex Huebener) Grolle — Lautalápur
- Lophozia ventricosa (Dicks.) Dumort — Urðalápur
- Lophozia wenzelii (Nees) Steph. — Spónlápur
- Leiocolea badensis (Gottche) Jørg. — Vætuglysja
- Leiocolea bantriensis (Hook.) Jørg. — Klettaglysja
- Leiocolea gillmanii (Austin) A.Evans — Sytruglysja
- Leiocolea heterocolpos (Thed. ex Hartm.) H.Buch — Kornaglysja
- Leiocolea rutheana (Limpr.) Müll.Frib. — Kelduglysja
- Sphenolobopsis pearsonii (Spruce) R.M. Schust. — Forkmosi
- Tetralophozia setiformis (Ehrh.) Schljakov — Rekkmosi
- Tritomaria polita (Nees) Jörg. — Glæhaki
- Tritomaria quinquedentata (Huds.) H.Buch — Skáhaki
- Tritomaria scitula (Tayl.) Joerg. — Dílhaki
- Jungermannia atrovirens Dum. — Gulbleðla
- Jungermannia borealis Damsh. & Vana — Dökkbleðla
- Jungermannia caespiticia Lindenb. — Hverableðla
- Jungermannia confertissima Nees. — Ljósbleðla
- Jungermannia exsertifolia Steph. — Lækjableðla
- Jungermannia gracillima Sm. — Laugableðla
- Jungermannia hyalina Lyell — Vætubleðla
- Jungermannia obovata Nees — Roðableðla
- Jungermannia polaris Lindb. — Fjallableðla
- Jungermannia pumila With. — Lænubleðla
- Jungermannia sphaerocarpa Hook. — Sytrubleðla
- Jungermannia subelliptica (Kaal.) Lev. — Bakkableðla
- Nardia breidleri (Limpr.) Lindb. — Fjallanaddur
- Nardia geoscyphus (DeNot.) Lindb. — Heiðanaddur
- Nardia scalaris S.Gray — Flaganaddur
- Gymnomitrion apiculatum (Schiffn.) Müll.Frib. — Brúnkólfur
- Gymnomitrion concinnatum (Lightf.) Corda — Grænkólfur
- Gymnomitrion corallioides Nees — Grákólfur
- Marsupella adusta (Nees) Spruce — Rindagletta
- Marsupella brevissima (Dumort.) Grolle — Dældagletta
- Marsupella commutata (Limpr.) Bernet — Urðagletta
- Marsupella condensata (Ångstr. ex C.Hartm.) Kaal. — Lautagletta
- Marsupella emarginata (Ehrh.) Dumort. — Lækjagletta
- Marsupella funckii (F.Weber & D.Mohr) Dumort. — Hveragletta
- Marsupella sparsifolia (Lindb.) Dumort. — Gjótugletta
- Marsupella spiniloba R.M.Schust. & Damsh. — Fjallagletta
- Marsupella sprucei (Limpr.) Bernet — Holtagletta
- Diplophyllum albicans (L.) Dumort. — Urðaflipi
- Diplophyllum obtusifolium (Hook.) Dumort. — Gjótuflipi
- Diplophyllum taxifolium (Wahlenb.) Dumort. — Heiðaflipi
- Scapania brevicaulis Taylor — Vætuleppur
- Scapania calcicola (Arnell & J. Perss.) Ingham — Ýruleppur
- Scapania curta (Mart.) Dumort. — Skurðleppur
- Scapania cuspiduligera (Nees) Müll.Frib. — Skeiðleppur
- Scapania gymnostomophila Kaal. — Yrjuleppur
- Scapania hyperborea Jörg. — Brúnleppur
- Scapania irrigua (Nees) Nees — Mýraleppur
- Scapania lingulata H.Buch — Tunguleppur
- Scapania mucronata H.Buch — Broddleppur
- Scapania obcordata (Berggr.) S.W.Arnell — Lautaleppur
- Scapania obscura (Arnell & C.E.O.Jensen) Schiffn. — Dökkleppur
- Scapania paludicola Loeske & Müll.Frib. — Kelduleppur
- Scapania paludosa (Müll.Frib.) Müll.Frib. — Lindaleppur
- Scapania scandica (Arnell & H.Buch) Macvicar — Hraunleppur
- Scapania subalpina (Nees ex Lingenb.) Dumort. — Ljósileppur
- Scapania uliginosa (Sw. ex Lindenb.) Dumort. — Rauðleppur
- Scapania undulata (L.) Dumort. — Lækjaleppur
- Porella cordaeana (Huebener) Moore — Vætusnepill
- Frullania dilatata (L.) Dumort — Hjálmkrýsill
- Frullania fragilifolia (Tayl.) Gottsche. et al. — Skorukrýsill
- Frullania tamarisci (L.) Dumort — Klettakrýsill
- Lejeunia cavifolia (Ehrh.) Lindb. — Skjóðumosi
- Radula complanata (L.) Dumort. — Skorusepi
- Radula lindenbergiana Gottsche ex C. Hartm. — Vætusepi
Myndasafn
breyta-
Lunularia cruciata -
Marchantia polymorpha -
Porella platyphylla -
Pellia epiphylla -
Plagiochila asplenioides -
Conocephalum conicum
Tilvísanir
breyta- ↑ Söderström; og fleiri (2016). „World checklist of hornworts and liverworts“. Phytokeys. 59: 1–826. doi:10.3897/phytokeys.59.6261.
- ↑ Stotler, Raymond E.; Barbara J. Candall-Stotler (1977). „A checklist of the liverworts and hornworts of North America“. The Bryologist. American Bryological and Lichenological Society. 80 (3): 405–428. doi:10.2307/3242017. JSTOR 3242017.
- ↑ Sadava, David; David M. Hillis; H. Craig Heller; May Berenbaum (2009). Life: The Science of Biology (9th. útgáfa). New York: W. H. Freeman. bls. 599. ISBN 1429246448.
- ↑ Bergþór Jöhannsson — Íslenskir mosar: Skrár og viðbætur [1]
Heimildir
breyta- Bergþór Jöhannsson 2003. Íslenskir mosar: Skrár og viðbætur. 138 s.
- Bergþór Jóhannsson 1999. Íslenskir mosar. Hornmosar og 14 ættir soppmosa. 108 s.
Tengt efni
breytaTenglar
breyta- Íslenskir mosar — Skrár og viðbætur
- Picture Gallery of Mosses & Liverworts
- Liverwort structure in pictures Geymt 23 mars 2005 í Wayback Machine
- Liverwort classification scheme Geymt 12 júní 2010 í Wayback Machine
- Inter-relationships of Mosses, Liverworts, and Hornworts Geymt 13 apríl 2005 í Wayback Machine
- Moss-Liverwort connection Geymt 26 desember 2016 í Wayback Machine
- Additional information on Liverworts Geymt 25 október 2005 í Wayback Machine
- Liverworts Geymt 3 mars 2005 í Wayback Machine