Raggaliney

Grein þessi er þýdd af enska Wikipedia vefnum.

Sigríður Erna:

Livorno

Fosso bottini dell'olio

Livorno er hafnarborg í Toskana héraði á Ítalíu. Árið 2010 voru íbúar 161.000 talsins. Borgin kemur fyrir í bókinni "Lítil saga um herhlaup Tyrkjans á Íslandi" bókin kom út árið 1852 og var gefin út af Hallvarði Hængssyni og Hræreki Hrólfssyni.

Sagan

Livorno var skilgreind sem “fyrirmyndarbær" á ítalska endurreisnartímabilinu. Í dag sýnir borgin sögu sína í gegnum skipulagningu hverfa sem eru þveruð af síkjum og umlukin af víggirtum borgarmúr. Götur borgarinnar eru óskipulagðar og umlykja Feneyja-hverfi borgarinnar. Í Medici Port eru turnar og virki sem liggja til miðborgarinnar. Borgin var hönnuð af arkítektinum Bernardo Buontalenti í lok 17. aldar. Öld síðar stækkaði borgin mikið og kallaði það á nýtt bæjarskipulag. Nýtt virki var byggt nálægt því gamla. Síki og borgarmúr var einnig byggt á sama tíma. Livorno tók við af Pisa sem aðalhöfnin í Toskana þegar aðgengi að sjó var orðið betra í Livorno en í borginni Pisa vegna mikilla sandleðju sem gerði aðgengi að sjó slæmt.

Livorno Fortezza Vecchia vista dal porto

Undir lok níunda áratugar 16. aldar lýsti Ferdinando I, hertogi yfir Toskana héraði, því yfir að Livorno væri porto Franco. Það þýðir að viðskipti voru tollfrjáls. Milli 1590 og 1603 voru í gildi lög sem kölluðust Leggi Livornine. Þessi lög hjálpuðu til í viðskiptum í tengslum við verslun, trúfrelsi og grið og fékk fólk yfirbót í staðinn. Það er þessum lögum að þakka að Livorno varð heimsborg og ein mikilvægasta höfn á öllu Miðjarðarhafssvæðinu. Margir útlendingar fluttu til borgarinnar og má þar nefna Frakka, Hollendinga, Englendinga, Grikki en einnig fluttu margir gyðingar til Livorno. Þeir sem fluttu til Livorno voru mikið í viðskiptum. Mun síðar, á 19. öldinni fluttu múslimskir Spánverjar til Livorno frá Spáni. Þessi hópur hafði verið neyddur til að taka upp kaþólska trú. Þann 19. mars árið 1606 var Livorno orðin borg og var það ákveðið af Ferdinando I í Fortezza Vecchia kapellunni.

Á meðan stríð gegn veldi Napóleons geysaði voru viðskipti við Bretland bönnuð og hafði það gífurleg áhrif á efnahag Livorno. Árið 1868 þegar Livorno varð hluti af konungsríkinu Ítalíu var borgin ekki lengur með tollfrjálsa höfn og mikilvægi borgarinnar hnignaði. Miklar skemmdir urðu á borginni í seinni heimsstyrjöldinni. Margir sögufrægir staðir urðu sprengjum að bráð líkt og dómkirkjan og bænahús gyðinga. Vegna þess hve áhrifalítil borgin varð sem hafnarborg þá hefur efnahagur verið bágur og er borgin ein af fátækustu borgum á norður Ítalíu.

Ragnheiður Líney:

Helstu staðir

Feneyjahverfi í Livorno haldið mikið eftir af upphaflegu bæjarskipulagi og séreinkennum byggingarlistarinnar eins og brýr, þröngar götur, hús aðalsmanna og þétt net síkja sem tengdu saman vöruhús við hafnir. Á 18. og 19. öld, var Livorno rótgróinn og blómlegur bær og opinn umheiminum, með líflegan mörkuðum, almenningsgörðum, þar voru merk söfn og menningarsetur „nýtískuleg“ einbýlishús með útsýni yfir sjóinn og verslanir.

Í Mascagnano-safninu er að finna skjöl og handrit að óperum hins mikla tónskálds Pietro Mascagni. Á hverju ári eru nokkrar af óperum hans fluttar á tónlistarhátíð sem skipulögð er af leikhúsi borgarinnar. Einnig er göngustígur við sjóinn nefndur eftir Pietro Mascagni.

Á hæðinni er griðarstaðurinn af Montenero, sem er tileinkaður er Maríu mey, verndara Toskanahéraðs, er áfangastaður fyrir pílagrímana. Það er frægt fyrir aðliggjandi sýningarsal og geymir listaverk sem eru aðallega tengd kraftaverkum á sjó.

Einn áhugaverðasti minnisvarði í Livorno, „Monumento dei Quattro Mori“ (minnisvarði fjögurra Mára), er tileinkaður stórhertoganum Ferdinando 1. de´Medici og sigur hans á sjóræningjum frá Barbaríinu. Á torginu „Piazza della Repubblica“ er að finna tvær styttur af merkum ítölskum stjórnmálamönnum. Torgið er einnig brú en undir því liggur stórt síki.

Annar merkilegur minnismerki er gamalt rautt múrsteina vígi „Fortezza Nuova“ sem á tímum Medice varði borgina fyrir árás frá sjóræningjum. Hin þrjú virkisútskot eru nefnd „ Capitana“, „Ampolletta“ og „Canaviglia“. Upprunalega virkið var byggt fyrir endurreisn. Það seinna var byggt í lok 16 aldar. Leghorn er heimabær ítalska háskólans Naval og einnig minni framhaldsskóla.