„Grikkland hið forna“: Munur á milli breytinga

 

== Tímabil ==

 

Við endalok Mýkenumenningarinnar (og upphaf [[Járnöld|járnaldar]]) hefjast svokallaðar [[Myrku aldirnar í sögu Grikklands|myrkar aldir]] í sögu Grikklands ([[1100 f.Kr.|1100]]–[[800 f.Kr.]]) en þær einkennast af stöðnun og hnignun.<ref>Um Grikkland á myrku öldunum, sjá Finley (1991) 19-28, og Finley (2002).</ref> [[Nýlendutíminn í sögu Grikklands|Nýlendutíminn]] ([[800 f.Kr.|800]]–[[500 f.Kr.]]) tekur við af myrku öldunum.<ref>Um nýlendutímann, sjá Finley (1991), 30-53; George Forrest, „Greece: The History of the Archaic Period“ hjá John Boardman, Jasper Griffin og Oswyn Murray (ritstj.), ''The Oxford History of Greece and the Hellenistic World'' (1986/1991/2002), 13-46.</ref> [[Klassíski tíminn]] ([[490 f.Kr.|490]]–[[323 f.Kr.]]) er talinn gullöld grískrar menningar.<ref>Um klassíska tímann í sögu Grikklands, sjá Kitto (1991), 109-135; Finley (1991), 54-93; Simon Hornblower, „Greece: The History of the Classical Period“ hjá John Boardman, Jasper Griffin og Oswyn Murray (ritstj.), ''The Oxford History of Greece and the Hellenistic World'' (1986/1991/2002), 142-176; Oswyn Murray „Life and Society in Classical Greece“ í sama riti, 240-276.</ref> [[Helleníski tíminn]] fylgdi í kjölfar klassíska tímans og er venjulega talinn ná allt fram til ársins [[31 f.Kr.]] þegar her [[Octavíanus]]ar sigraði her [[Marcus Antoníus|Marcusar Antoníusar]] og [[Kleópatra|Kleópötru]] við Actíum (en er stundum talinn enda árið [[146 f.Kr.]] þegar Rómverjar náðu í reynd yfirráðum yfir Grikklandi).<ref>Um helleníska tímann, sjá Walbank (1981); Finley (1991), 170-179; Simon Price, „The History of the Hellenistic Period“ hjá John Boardman, Jasper Griffin og Oswyn Murray (ritstj.), ''The Oxford History of Greece and the Hellenistic World'' (1986/1991/2002), 364-389; Robin Lane Fox, „Hellenistic Culture and Literature“ í sama riti, 390-420; Jonathan Barnes, „Hellenistic Philosophy and Science“ í sama riti, 421-446; Roger Ling, „Hellenistic and Greco-Roman Art“ í sama riti, 447-474.</ref>

[[Mynd:Solon.jpg|thumb|right|200px|Sólon]]

 

 

Á [[6. öld f.Kr.]] voru nokkur borgríki orðin ráðandi í Grikklandi: [[Aþena]], [[Sparta]], [[Kórinþa]] og [[Þeba]].<ref>Sjá Kitto (1991), 79-109.</ref> Þau höfðu öll náð völdum yfir sveitunum í kringum sig og smærri borgum í nágrenni við sig. Aþena og Kórinþa voru orðin mikil sjóveldi og verslunarveldi að auki. Aþena og Sparta urðu keppinautar í stjórnmálum en metingur þeirra varði lengi og hafi mikil áhrif á grísk stjórnmál.