„Ólífuolía“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
KamikazeBot (spjall | framlög)
m smáviðbót
Lína 1:
[[Mynd:Italian olive oil 2007.jpg|thumb|100px|Ólífuolía frá [[Ítalía|Ítalíu]].]]
 
'''Ólífuolía''' er ávaxtarolíaolía sem er unnin úr [[ólífa|ólífum]], berjum ólífutrésins (''Olea europaea'') semog er hefðbundin uppskeralandbúnaðarafurð í löndunum umhverfis [[Miðjarðarhaf]]ið.; Ólífutréið[[Portúgal]], er[[Spánn|Spáni]], frá[[Frakkland]]i, [[AnatólíaÍtalía|LitluÍtalíu]], Asíu[[Króatía|Króatíu]], (sem eru í dag löndin[[Grikkland]]i, [[Tyrkland]]i, [[SýrlandLíbanon]], [[Ísrael]] og [[LíbanonPalestínuríki|Palestínu]]. Ólífutréð er upphaflega frá [[Litla Asía|Litlu Asíu]]). Ólífuolía er notuðmeðal yfirleittannars notuð í [[eldamennska|eldamennskumatargerð]], [[snyrtivörursnyrtivara|snyrtivörur]], [[lyf]], [[sápa|sápur]] og sem [[eldsneyti]] fyrir [[ólíulampiolíulampi|ólíulampaolíulampa]].
 
750 milljónir ólífutrjáa eru ræktuð árlega og eru 95% þeirra umhverfis Miðjarðarhafið. Megnið af heimsframleiðslunni er frá [[Suður-Evrópa|Suður-Evrópu]], [[Norður-Afríka|Norður-Afríku]] og [[Austurlönd nær|Austurlöndum nær]]. Árið [[20022006]] var heimsframleiðslaheimsframleiðslan 2,68 milljónir [[tonn]]a og voru 40–45% frá [[Spánn|Spáni]] sem er stærsti framleiðandi ólífuolíu í heimi.
 
==Gæðastaðlar==
Alþjóðlega ólífuolíuráðið (IOOC) er [[alþjóðastofnun]] með 23 aðildarríki og höfuðstöðvar í Madríd á Spáni. Ráðið vinnur að alþjóðlegri markaðssetningu ólífuolíunnar og fylgist með framleiðslu hennar í aðildarlöndunum þar sem það reynir að framfylgja gæðastöðlum. Meira en 85% af ólífuolíu heimsins kemur frá aðildarlöndum IOOC.
 
Merkingar á umbúðum ólífuolíu geta snúist um landfræðilegan uppruna hennar, framleiðsluaðferð, sýrustig og bragð. Í löndum innan IOOC er yfirleitt alltaf kveðið á um sýruinnihald á umbúðum (mælt sem hlutfall af þyngd) þar sem mikið magn óbundinna [[einómettuð fitusýra|einómettaðra fitusýra]] veldur [[þrái|þráabragði]] í olíunni.
 
Í [[Evrópusambandið|Evrópusambandinu]] eru nokkrar [[vernduð upprunamerking|verndaðar upprunamerkingar]] fyrir ólífuolíu.
 
===Gæðaflokkar===
{| {{prettytable}}
| [[Kaldpressun|Kaldpressuð]] ólífuolía
| '''Extra-jómfrúarolía''': með sýruinnihald undir 0.8%<br/>
'''Jómfrúarolía''': með sýruinnihald allt að 2%
|-
| Glær olía og afurðir hennar
| ''Glær jómfrúarolía*'': kaldpressuð en með hátt sýruinnihald eða aðra bragðgalla<br/>
''Leiðrétt ólífuolía*'': framleidd með því að leiðrétta glæra ólífuolíu með efnum til að eyða sýruinnihaldi; í meðferðinni hverfur allt bragð og lykt sem er venjulega af ólífuolíu<br/>
'''Ólífuolía''': samsett úr hreinsuðum olíum og jómfrúrolíum með sýruinnihald undir 1%
|-
| Hratolía og afurðir hennar
| ''Hrá ólífuolía úr hrati*'': fengin með því að nota leysiefni til að ná afgangsolíu úr hratinu sem kaldpressunin skilur eftir sig<br/>
''Leiðrétt ólífuolía úr hrati*'': hrá olía úr hrati sem hefur verið leiðrétt með efnameðferð<br/>
'''Ólífuolía úr hrati''': olía úr hrati leiðrétt með því að blanda jómfrúarolíu saman við hana
|}
 
* ''Þessar olíur er óheimilt að selja beint til neytenda í Evrópusambandinu.''
 
{{stubbur|matur}}