„Hanau“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Gessi (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 24:
|-----
|}
'''Hanau''' er borg í þýska sambandslandinu [[Hessen]] og er með 88 þúsþúsund íbúa. Borgin er hluti af stórborgasvæði Frankfurts og er heimaborg Grimmsbræðra.
 
'''Hanau''' er borg í þýska sambandslandinu [[Hessen]] og er með 88 þús íbúa. Borgin er hluti af stórborgasvæði Frankfurts og er heimaborg Grimmsbræðra.
 
== Lega ==
Lína 31 ⟶ 30:
 
== Orðsifjar ==
Borgin hét upphaflega Hagenowe, sem merkir ''hólmagarður''. Hagen merkir hér svæði sem er afmarkað og ''owe'' eða ''au'' merkir oftast ''flæðiengi'', ''flæðiskógur'', en í þessu tilviki sennilega ''hólmi'' í ánni Main. <ref>Geographische Namen in Deutschland. Duden. 1993. Bls. 125.</ref>
 
== Söguágrip ==
 
=== Upphaf ===
[[Mynd:Philippsruhe Park.JPG|thumb|Philippsruh-kastalinn er safn í dag]]
Lína 41 ⟶ 39:
=== 30 ára stríðið ===
[[Mynd:Hanau 2 De Merian Hassiae.jpg|thumb|Hanau 1655. Mynd eftir Matthäus Merian.]]
Í [[30 ára stríðið|30 ára stríðinu]] var Hanau að mestu hlutlaus, þar sem greifinn Philipp Moritz var of fáliðaður og getulaus til að aðhafast nokkuð. Nýborgin með kalvínistunum hélt hins vegar með vetrarkonunginum Friðrik V í [[Prag]]. [[Svíþjóð|Svíar]] hertóku borgina [[1630]] og krafðist [[Gústaf Adolf 2.|Gústaf Adolf II]] að borgin skaffaði sér hermenn. Greifinn skrapaði saman fólk,fólki en þegar á reyndi stakk hann af og flúði til [[Holland]]s. Svíar sátu í borginni í 8átta ár. [[1635]] mættu Bæjarar með stóran her og sátu um borgina. Skömmu áður en stríðið skall á höfðu varnarmúrar borgarinnar verið gerðir upp og kom nú í ljós að borgin stóðst öll áhlaup Bæjara. Innan borgarinnar var ástandið skelfilegt. Hungrið sveið, enda höfðu þúsundir nærsveitarmenn flúið þangað í þokkabót. Bæjarar hurfu hins vegar næsta sumar, eftir 9 mánaða umsátur, þegar spurðist að her mótmælenda væri á leiðinni. [[1638]] hurfu Svíar einnig og borgin fór þá að dafna á ný.
 
=== Frakkar ===
[[1736]] dó greifalínan út og erfði þá Hessen-Kassel borgina. Í [[7 ára stríðið|7 ára stríðinu]] gekk greifinn af Hessen-Kassel til liðs við [[Prússland|Prússa]]. [[1759]] hertóku Frakkar því borgina og héldu henni til [[1762]]. Árið [[1806]] hertóku Frakkar borgina á ný í Napoleonsstríðunum. Þeir rifu niður alla borgarmúra og innlimuðu borgina í stórhertogadæmið Frankfurt, meðan [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] var við völd. [[1813]] átti sér stað orrustan við Hanau. Þar sigraði Napoleon sameinaðar hersveitir frá [[Bæjaraland]]i og [[Austurríki]], en hann var á leiðinni heim eftir mislukkaðan Rússlandsleiðangur. Frakkar yfirgáfu hins vegar borgina, sem verður hluti af Hessen.
 
=== Byltingartímar ===
Lína 50 ⟶ 48:
 
=== 20. öldin ===
[[1920]] hertaka Frakkar borgina eftir tap Þjóðverja í [[Heimstyrjöldin fyrri|heimstyrjöldinni fyrri]], en þeir skiluðu henni fljótlega aftur. [[1933]] taka [[Nasismi|nasistar]] völdin. Í borginni var settur upp iðnaður fyrir stríðið, s.s. vopn og skotfæri. Fyrir vikið varð borgin fyrir gífurlegum loftárásum bandamanna. Þær verstu gerðust [[19. mars]] [[1945]], en þá var borgin nær jöfnuð við jörðu. Öll miðborgin eyðilagðist, en aðeins 7sjö hús stóðu eftir uppi. Aðeins 10 dögum seinna hertóku [[Bandaríkin|Bandaríkjamenn]] borgina bardagalaust, enda voru þar ekki nema 10 þús manns eftir. Bandaríkjamenn settu þar upp einar stærstu herstöð sína í [[Evrópa|Evrópu]]. Þegar mest var voru þar um 30 þúsþúsund hermenn. Þeir síðustu yfirgáfu borgina ekki fyrr en [[2008]]. Uppbygging borgarinnar var afar umdeild. Allar rústir voru fjarlægðar og öll skemmd hús rifin, þrátt fyrir áköf mótmæli íbúa, sem vildu endurreisa gömlu miðborgina eins og hún var. Sömuleiðis voru síðustu leifar borgarmúranna rifnir, gamli kastalinn og aðrar byggingar sem áður höfðu sett svip sinn á borgina. [[1991]] varð gífurleg sprenging af völdum [[vetni]]stanks í einni verksmiðjunni. Alls staðar í borginni brotnuðu rúður og þök skemmdust.
 
== Frægustu börn borgarinnar ==
Lína 60 ⟶ 58:
 
== Viðburðir ==
'''Brüder-Grimm-Märchenfestspiele''' er heiti á hátíð í Hanau þar sem ævintýri úr safnakistu Grimmsbræðra eru sýnd, annað hvort sem leikrit eða söngleik. Hér er um útihátíð að ræða, enda leiksýningar settar upp utanhúss. Hátíðin hóf göngu sína [[1985]] og dregur til sín um 80 þúsþúsund áhorfendur þegar best lætur. Sýningartíminn er frá [[maí]] til [[júlí]], stundum til [[ágúst]]. [[2009]] voru ævintýrin Öskubuska (söngleikur), Gamli soldáninn, Bláa ljósið og Meistaraþjófurinn sýnd. [[2010]] er ráðgert að sýna Mjallhvít (söngleikur), Púkinn með lokkana þrjá og Glerskórinn.
 
'''Lamboyhátíðin''' er þjóðhátíð borgarinnar. Hún er til minningar um umsátur bæríska hersins 1635-36, en herforingi Bæjara hét Lamboy. Umsátrið mistókst eftir 9 mánuði og síðan þá hafa borgarbúar minnst þessa atburðar á ýmsan hátt.
Lína 67 ⟶ 65:
[[Mynd:Hanau - Goldschmiedehaus 1120.jpg|thumb|Goldschmiedehaus]]
* '''Maríukirkjan''' í Hanau kemur fyrst við skjöl [[1316]] og var helguð Maríu Magdalenu. Hún var stækkuð af Reinhard II greifa á 15. öld og var hann sjálfur grafin í henni [[1451]]. Eftir hann voru afkomendur hans einnig grafnir, allt til [[1612]]. Við siðaskiptin varð kirkjan lútersk og er hún það enn. Kirkjan skemmdist töluvert í loftárásum 1945. Eftir að hún brann niður, var tækifærið notað og gerður fornleifauppgröftur í henni. Kirkjan var svo endurreist 1951-63.
* '''Philippsruhe''' er kastali greifanna í borginni. Hann var reistur [[1700]]-[[1725]] af Philipp Reinhard greifa fyrir vestan miðborgina, í Kesselstadt. Kesselstadt var innlimuð í Hanau [[1907]]. Árið [[1943]] var allt innviðið flutt í Adolfseck-kastalann hjá [[Fulda]] af ótta við loftárásir. En kastalinn slapp við allar sprengjur, Adolfseck hins vegar ekki, og skemmdist því nokkuð af listaverkum. [[1950]] keypti Hanau kastalann og notaði hann sem ráðhús, þar sem ráðhúsið í miðborginni hafði eyðilagst í loftárásum. [[1964]] flutti ráðhúsið í nýja byggingu, þannig að [[1967]] var opnað sögusafn í kastalanum.
* '''Goldschmiedehaus''' er gamalt ráðhús í borginni. Húsið var reist sem iðnaðarhús [[1538]]. Seinna var húsið notað sem ráðhús í nokkrar aldir. En þegar Altstadt og Neustadt voru sameinaðar 1821, var húsið of lítið og flutti ráðhúsið þá annað. Þá var það notað af sögufélagi borgarinnar allt til seinna stríðs. Húsið brann niður loftárásum 1945 og stóðu aðeins ytri veggirnir eftir. Húsið var endurreist 1955-58 og er í dag notað fyrir skartgripasýningar.
 
== Tilvísanir ==
<div class="references-small"><references/></div>
<references />
 
== Heimildir ==