„Mongólskt ritmál“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
Með minniháttar breytingum, er hið hefðbundna lóðrétta ritmál notað enn í dag í [[Innri Mongólía|Innri Mongólíu]] til þess að skrifa bæði mongólsku og [[Evenki]] mál sem talað er í [[Kína]].
==
Frá 13. öld og fram á þá 15. var mongólska einnig skrifuð með kínverskum táknum, arabíska stafrófinu og letri sem kallast Phags-pa en það var tekið úr tíbetsku.
Vegna mikils þrýstings frá Sovétríkjunum var latneska stafrófið tekið til notkunar í Mongólíu árið 1931 og árið 1937 var svo skipt yfir í Cyrillic. Mongólska ríkisstjórnin gekk svo langt að setja lög um upprætingu hins hefðbundna ritmáls árið 1941 en síðan 1994 hefur hún reynt að endurvekja það.
Hið hefðbundna ritmál er skrifað lóðrétt. Uyghur og afkomendur þess; mongólska, Oirat Clear, Manchu og Buryat, eru einu lóðréttu ritmálin sem skrifuð eru frá vinstri til hægri.
== Bókstafir ==
Bókstafir hafa þrennskonar mismunandi lögun eftir því hvar þeir standa í orði, sem upphafsstafur, inní orði eða síðasti stafur. Í sumum tilfellum eru til fleiri útgáfur af stöfum sem eru notaðar til þess að skapa betri sjónrænan samhljóm með næsta bókstaf á eftir.
== Mongólska í Unicode ==
Staðsetning mongólsku í [[Unicode]] kerfinu er U+1800 - U+18AF. Þar eru bókstafir, tölustafir og ýmis greinamerki mongólsku, Todo ritmáls, Xibe og Manchu.
{| class="wikitable" style="font-size:x-small; text-align:center;"
Lína 191:
|}
Þó svo mongólskt ritmál hafi verið til í Unicode kerfinu síðan 1999 studdi enginn af helstu hugbúnaðar/stýrikerfaframleiðendum ritmálið þar til árið 2007, þegar Windows Vista kom út og hefur það því ekki hlotið mikla útbreiðslu.▼
▲Þó svo mongólskt ritmál hafi verið til í Unicode kerfinu síðan [[1999]] studdi enginn af helstu hugbúnaðar/stýrikerfaframleiðendum ritmálið þar til árið [[2007]], þegar [[Windows Vista]] kom út og hefur það því ekki hlotið mikla útbreiðslu. Eftir að mögulegt varð velja mongólskt letur og lyklaborðsskipan í Windows Vista hafa vinsældir letursins farið vaxandi en flókin framsetning Unicode mongólsku er enn steinn í vegi útbreiðslu hennar.
== Heimildir ==
{{Commons|Mongolian script|Mongólskt ritmál}}
www.omniglot.com [http://www.omniglot.com/writing/mongolian.htm]▼
* {{wpheimild|tungumál=en|titill=Mongolian script|mánuðurskoðað=febrúar|árskoðað=2010}}
[[Flokkur:Mongólska]]
[[ar:أبجدية منغولية]]
[[de:Mongolische Schrift]]
[[en:Mongolian script]]
[[ko:몽골 문자]]
[[he:כתב מונגולי]]
[[lt:Mongolų raštas]]
[[mn:Монгол бичиг]]
[[ja:モンゴル文字]]
[[ru:Старомонгольское письмо]]
[[fi:Mongolin kirjaimisto]]
[[th:อักษรมองโกเลีย]]
[[zh-classical:蒙古文字]]
[[zh:胡都木蒙古文]]
|