„Óákveðið fornafn“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Gengur ekki að hafa enskuna á undan íslenskunni - það er út í hött.
Lína 1:
'''Óákveðið fornafn''' er [[fornafn]] sem á við einn eða fleiri hlut, veru eða stað.
 
===Óákveðin fornöfn í íslensku===
==Eftir tungumáli==
===Óákveðin fornöfn í ensku===
Óákveðin fornöfn í [[enska|ensku]] geta verið aðrir setningarhlutar en óákveðin fornöfn. Óákveðna fornafnið ''many'' („margir“) í setningunni ''many disagree with his views'' („margir eru honum ósammála“) getur verið [[lýsingarorð]] í setningunni ''many people'' („margt fólk“) og [[nafnorð]] eins og í setningunni ''a good many of the students had skipped class'' („stór hluti nemandanna höfðu skrópað“). Af þessari ástæðu eru dæmi gefin til aðgreiningar ef merking er torskilin.
 
====Óákveðin fornöfn í eintölu====
*[[wikt:en:another|another]] – ''Thanks, I'll have another.'' („Takk, ég fæ mér annan.“)
*[[wikt:en:anybody|anybody]]
*[[wikt:en:anyone|anyone]]
*[[wikt:en:anything|anything]]
*[[wikt:en:each|each]] – ''From each according to his ability, to each according to his need.'' („Hver gefur það sem hann getur og fær það sem honum nægir.“)
*[[wikt:en:either|either]] – ''Either will do.'' („Annað hvort er fínt.“)
*[[wikt:en:enough|enough]] – ''Enough is enough.'' („Nóg er nóg.“)
*[[wikt:en:everybody|everybody]]
*[[wikt:en:everyone|everyone]]
*[[wikt:en:everything|everything]]
*[[wikt:en:less|less]] – ''Less is known about this period of history.'' („Minna er vitað um þetta tímabil í sögunni.“)
*[[wikt:en:little|little]] – ''Little matters any more.'' („Fátt eitt skiptir máli.“)
*[[wikt:en:much|much]] – ''Much was discussed at the meeting.'' („Margt var rætt á fundinum.“)
*[[wikt:en:neither|neither]] – ''In the end, neither was selected.'' („Hvorug var valið þegar leið undir lok.“)
*[[wikt:en:no one|no one]]
*[[wikt:en:nobody|nobody]]
*[[wikt:en:nothing|nothing]]
*[[wikt:en:one|one]] – ''One might see it that way.'' („Hægt væri að sjá það svo.“)
*[[wikt:en:other|other]] – ''One was singing while the other played the piano.'' („Einn söng á meðan hinn spilaði á píanóið.“)
*[[wikt:en:plenty|plenty]] – ''Thanks, that's plenty.'' („Takk, þetta er nóg.“)
*[[wikt:en:somebody|somebody]] – ''Somebody has to take care of it.'' („Einhver verður að sjá um þetta.“)
*[[wikt:en:someone|someone]] – ''Someone should fix that.'' („Einhver ætti að laga þetta.“)
*[[wikt:en:something|something]] – ''Something makes me want to dance.'' („Eitthvað fær mig til að vilja dansa.“)
*[[wikt:en:you|you]] (í óformlegu máli þegar átt er við „mann“<ref>[http://www.bartleby.com/68/20/3220.html "Indefinite you, indefinite one"], The Columbia Guide to Standard American English, 1993</ref>) &ndash; ''You can understand why.'' („Maður skilur af hverju.“)
 
====Óákveðin fornöfn í fleirtölu====
*[[wikt:en:both|both]] &ndash; ''Both are guilty.'' („Þeir eru báðir sekir.“)
*[[wikt:en:few|few]] &ndash; ''Few were chosen.'' („Fáir voru valdir.“)
*[[wikt:en:few|fewer]] &ndash; ''Fewer are going to church these days.'' („Færri sækja messur þessa dagana.“)
*[[wikt:en:many|many]] &ndash; ''Many were chosen.'' („Margir voru valdir.“)
*[[wikt:en:others|others]] &ndash; ''Others can worry about that.'' („Leyfum öðrum að hafa áhyggjur af þessu“)
*[[wikt:en:several|several]] &ndash; ''Several were chosen.'' („Ýmsir voru valdir.“)
*[[wikt:en:several|they]] (í óformlegu máli, með merkingunna „fólk upp til hópa“) &ndash; “''They say that smoking is bad for you.'' („Fólk segir að reykingar séu slæmar.“)
 
====Óákveðin fornöfn í eintölu eða fleirtölu====
*[[wikt:en:all|all]] &ndash; ''All is lost.'' („Öllu er tapað.“)
*[[wikt:en:any|any]] &ndash; ''Any will do.'' („Skiptir ekki máli hver það er.“)
*[[wikt:en:more|more]] &ndash; ''More is better.'' („Meira er betra.“)
*[[wikt:en:most|most]] &ndash; ''Most would agree.'' („Flestir væru því sammála.“)
*[[wikt:en:none|none]]<ref>Sumir málfræðingar segja að ''none'' („enginn“) sé alltaf í eintölu, en fleirtala þess er samt mikið notuð og viðtekin. Sjá má t.d. [http://www.askoxford.com/concise_oed/none?view=uk notkunardæmi á COED].</ref> &ndash; ''None of us will join you!'' („Engir okkar munu ganga í lið með þér!“)
*[[wikt:en:some|some]] &ndash; ''Some would agree.'' („Sumir væru sammála.“)
*[[wikt:en:some|such]] &ndash; ''Such is life'' („Svona er lífið“, „soddan er livet“)
 
===Óákveðin fornöfn í íslensku===
Það eru mörg óákveðin fornöfn í [[íslenska|íslensku]] og sum algengustu eru oft sett upp í vísu:
: ''Annar'', ''fáeinir'', ''enginn'', ''neinn'',
Lína 97 ⟶ 49:
: ''Hann kemur '''alltaf annan''' hvern dag.''
: ''Ég fæ '''annan hvorn''' strákinn, Jón eða Svein til að vinna hjá mér.''
 
=== Óákveðin fornöfn í ensku= ==
Óákveðin fornöfn í [[enska|ensku]] geta verið aðrir setningarhlutar en óákveðin fornöfn. Óákveðna fornafnið ''many'' („margir“) í setningunni ''many disagree with his views'' („margir eru honum ósammála“) getur verið [[lýsingarorð]] í setningunni ''many people'' („margt fólk“) og [[nafnorð]] eins og í setningunni ''a good many of the students had skipped class'' („stór hluti nemandanna höfðu skrópað“). Af þessari ástæðu eru dæmi gefin til aðgreiningar ef merking er torskilin.
 
====Óákveðin fornöfn í eintölu====
*[[wikt:en:another|another]] &ndash; ''Thanks, I'll have another.'' („Takk, ég fæ mér annan.“)
*[[wikt:en:anybody|anybody]]
*[[wikt:en:anyone|anyone]]
*[[wikt:en:anything|anything]]
*[[wikt:en:each|each]] &ndash; ''From each according to his ability, to each according to his need.'' („Hver gefur það sem hann getur og fær það sem honum nægir.“)
*[[wikt:en:either|either]] &ndash; ''Either will do.'' („Annað hvort er fínt.“)
*[[wikt:en:enough|enough]] &ndash; ''Enough is enough.'' („Nóg er nóg.“)
*[[wikt:en:everybody|everybody]]
*[[wikt:en:everyone|everyone]]
*[[wikt:en:everything|everything]]
*[[wikt:en:less|less]] &ndash; ''Less is known about this period of history.'' („Minna er vitað um þetta tímabil í sögunni.“)
*[[wikt:en:little|little]] &ndash; ''Little matters any more.'' („Fátt eitt skiptir máli.“)
*[[wikt:en:much|much]] &ndash; ''Much was discussed at the meeting.'' („Margt var rætt á fundinum.“)
*[[wikt:en:neither|neither]] &ndash; ''In the end, neither was selected.'' („Hvorug var valið þegar leið undir lok.“)
*[[wikt:en:no one|no one]]
*[[wikt:en:nobody|nobody]]
*[[wikt:en:nothing|nothing]]
*[[wikt:en:one|one]] &ndash; ''One might see it that way.'' („Hægt væri að sjá það svo.“)
*[[wikt:en:other|other]] &ndash; ''One was singing while the other played the piano.'' („Einn söng á meðan hinn spilaði á píanóið.“)
*[[wikt:en:plenty|plenty]] &ndash; ''Thanks, that's plenty.'' („Takk, þetta er nóg.“)
*[[wikt:en:somebody|somebody]] &ndash; ''Somebody has to take care of it.'' („Einhver verður að sjá um þetta.“)
*[[wikt:en:someone|someone]] &ndash; ''Someone should fix that.'' („Einhver ætti að laga þetta.“)
*[[wikt:en:something|something]] &ndash; ''Something makes me want to dance.'' („Eitthvað fær mig til að vilja dansa.“)
*[[wikt:en:you|you]] (í óformlegu máli þegar átt er við „mann“<ref>[http://www.bartleby.com/68/20/3220.html "Indefinite you, indefinite one"], The Columbia Guide to Standard American English, 1993</ref>) &ndash; ''You can understand why.'' („Maður skilur af hverju.“)
 
====Óákveðin fornöfn í fleirtölu====
*[[wikt:en:both|both]] &ndash; ''Both are guilty.'' („Þeir eru báðir sekir.“)
*[[wikt:en:few|few]] &ndash; ''Few were chosen.'' („Fáir voru valdir.“)
*[[wikt:en:few|fewer]] &ndash; ''Fewer are going to church these days.'' („Færri sækja messur þessa dagana.“)
*[[wikt:en:many|many]] &ndash; ''Many were chosen.'' („Margir voru valdir.“)
*[[wikt:en:others|others]] &ndash; ''Others can worry about that.'' („Leyfum öðrum að hafa áhyggjur af þessu“)
*[[wikt:en:several|several]] &ndash; ''Several were chosen.'' („Ýmsir voru valdir.“)
*[[wikt:en:several|they]] (í óformlegu máli, með merkingunna „fólk upp til hópa“) &ndash; “''They say that smoking is bad for you.'' („Fólk segir að reykingar séu slæmar.“)
 
====Óákveðin fornöfn í eintölu eða fleirtölu====
*[[wikt:en:all|all]] &ndash; ''All is lost.'' („Öllu er tapað.“)
*[[wikt:en:any|any]] &ndash; ''Any will do.'' („Skiptir ekki máli hver það er.“)
*[[wikt:en:more|more]] &ndash; ''More is better.'' („Meira er betra.“)
*[[wikt:en:most|most]] &ndash; ''Most would agree.'' („Flestir væru því sammála.“)
*[[wikt:en:none|none]]<ref>Sumir málfræðingar segja að ''none'' („enginn“) sé alltaf í eintölu, en fleirtala þess er samt mikið notuð og viðtekin. Sjá má t.d. [http://www.askoxford.com/concise_oed/none?view=uk notkunardæmi á COED].</ref> &ndash; ''None of us will join you!'' („Engir okkar munu ganga í lið með þér!“)
*[[wikt:en:some|some]] &ndash; ''Some would agree.'' („Sumir væru sammála.“)
*[[wikt:en:some|such]] &ndash; ''Such is life'' („Svona er lífið“, „soddan er livet“)
 
 
== Heimildir ==