„Samar“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 8:
 
==Heiti==
ÞessiSamar þjóðflokkurnefndust varáður lengi þekktastur semfyrr ''Lappar''. Orðið er sennilega af [[Finnska|finnskum]] uppruna samanber finnsku orðin ''lappalainen'' (Sami) og ''Lappi'' (Lappland). Frumþýðing orðsins er hins vegar óþekkt þó ekki vanti ágiskanir. Elsta rituð heimild um notkun orðsins lappiLappi er á sænsku handriti frá [[1596]]. [[Saxo Grammaticus]] notar orðið ''lapfenni'' í handriti frá [[13. öld]] til að aðskilja þá hópa sem bjuggu við strönd (sem hann nefnid ''piscifenni'') eða inni í landi. Flestir Samar álíta orðið lappiLappi vera niðurlægjandi og vilja ekki að það sé notað um þá.
 
Í íslenskum fornritum er ekki talað um ''lappa'' en hins vegar um ''finna'' (''finnr'') meðal annars í [[Landnámabók|Landnámubók]], [[Haralds saga hins hárfagra|Haralds sögu hins hárfagra]], [[Ynglinga saga|Ynglinga sögu]] og [[Örvar-Odds saga|Örvar-Odds sögu]]. Flestir fræðimenn eru sammála um að þar sé átt við Sama. Rómverski fræðimaðurinn [[Tacitus]] skrifaði árið 98 um fólk á nyrsta hveli sem hann nefndi ''fenni'' á [[Latína|latínu]], á sama hátt ritaði býsanski fræðimaðurinn [[Prokopios]] um árið 150 á grísku um ''φίννοι'' (''finnoi''), er álit flestra að þeir hafi átt þar við Sama þó sumir fræðimenn vilji draga það í efa og álíta þá skrifa um þann þjóðflokk sem á nútíma íslensku eru nefndir Finnar. Einnig eru fleiri miðaldaheimildir um ''skriðfinnaSkriðfinna'' (''scridefinnas'', ''scritofinni'', ''scricfinni'') (sem einnig er notað af [[Prokopios]], ''σκριϑίφινοι'', sem samheiti fyrir ''finnoi'') en að öllum líkindum voru Samar fyrstir til að nota [[skíði]] (að skríða).<ref>Samernas historia, Sametinget. ISBN 91-630-7075-8</ref>
 
Orðið sami er komið úr [[Samíska|samísku]] þar sem það er ''same'', ''sapme'', ''saemie'' eða ''sabme'' í eintölu eftir [[Mállýska|mállýsku]] (í fleirtölu ''sameh'' eða ''samek'').<ref>Samerna - solens och vindens folk, Ájtte. ISBN 91-87636-09-0</ref>