„Þágufall“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Cessator (spjall | framlög)
ekki tekið með sér, það þýðir að stýra falli
Lína 2:
 
Í sumum [[tungumál]]um hefur þágufallið tekið yfir hlutverk ýmissa falla sem dottið hafa úr málinu. Í [[íslenska|íslensku]] er það til að mynda notað í stað [[tækisfall]]s, sem líklega datt úr forvera tungunnar löngu fyrir landnám. Dæmi um slíka notkun er setningin „Hann var stunginn rýtingi,“ þar sem ''rýtingi'' er notað eins og um tækisfall sé að ræða. Þá er talað um ''tækisþágufall''. Sjá nánar um notkun þágufalls í íslensku hér að neðan.
 
 
== Hvernig þágufall er hugsað ==
 
Þágufall táknar í raun og veru í hvers þágu (eða óþágu) eitthvað verður. [[Latína|Latínumenn]] tala um ''dativum commodi'' (þægindafall) og ''dativum incommodi'' (óþægindafall) í þessu sambandi. Í [[Hávamál|Hávamálum]] segir:
 
Lína 23 ⟶ 21:
{{Föll í íslensku}}
 
Þágufall er [[Föll í íslensku|fall]] í [[Íslenska|íslensku]] sem tekur með sér [[fallorð]] geta tekið. Hægt er að finna þágufall með því að setja „frá“ fyrir framan fallorðið. Þágufallið af [[persónufornafn]]inu „ég“ er þá „mér“ (sbr. frá mér).
 
Í íslensku er þágufall m.a. notað fyrir óbeint andlag en getur aukafallsliður í þágufalli haft sérhæfðari notkun, þ.á m.: