„Skartgripur“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
Demantar... |
||
Lína 3:
'''Skartgripir''' eru smáir [[skraut]]legir munir sem fólk setur á sig, svo sem [[næla|nælur]], [[hringur (skartgripur)|hringar]], [[hálsmen]], [[eyrnalokkur|eyrnalokkar]] og [[armband|armbönd]]. Skartgrip má setja á líkamann eða festa við [[fatnaður|fatnað]]. Orðið er einkum haft um varanlega muni en ekki blóm eða annað forgengilegt skraut. Í nokkrar aldir hefur venjan verið sú að búa til skartgripi úr [[málmur|málmi]] og [[gimsteinn|gimsteinum]] en önnur efni eins og [[skel]]jar og plöntuefni eru líka notuð. Skartgripir eru meðal elstu [[fornleifar|fornleifa]] sem fundist hafa, en sá elsti er 100.000 ára gömul hálsfesti úr [[snigill|sniglaskeljum]].
Helstu form skartgripa eru misjöfn eftir menningarheimum en breytast ekki mikið í tíma. Til dæmis eru vestræn skartgripaform sem við þekkjum í dag mjög svipuð fornum skartgripum. Í öðrum menningarheimum hafa nef- og ökklaskartgripir gegnt stærri hlutverki en í
Skartgripir eru búnir til úr fjölda ólíkra efna, en gimsteinar og svipuð efni eins og [[raf]] og [[kórall]], [[eðalmálmur|eðalmálmar]] (oft [[gull]]i eða [[silfur|silfri]]), [[perla|perlur]] og skeljar eru öll notuð víða um heim. [[Glerungur]] er líka mikilvægt efni í skartgripagerð. Skartgripir eru oft bornir sem stöðutákn eða gegna öðru táknrænu hlutverki. Fyrir suma hafa skartgripir trúarlega merkingu. Til eru skartgripir fyrir næstum alla líkamshluta, frá [[hárspenna|hárspennum]] að [[táhringur|táhringum]] og jafnvel [[kynfæraskartgripur|kynfæraskartgripir]].
Skartgripir með [[demantur|demöntum]] voru sjaldgæfir í sögulegu samhengi, en eru nú algengir, hið minnsta á vesturlöndum. Þeir eru oft, dýrir, t.d. sem giftingarhringir, en ekki af því að demantar eru sjaldgæfir, því demantar eru í raun ekki sjaldgæfir, heldur af því að einokunarfyrirtækið [[:en:De Beers|De Beers]] (stofnað 1888 af [[heimsvaldastefna|heimsvaldasinnanum]] [[Cecil Rhodes]]) takmarkar framboð og hefur auglýst þá upp. Sjá líka [[:en:blood diamond|blóðdemantur]].
Hefðir um það hvaða skartgripi fólk setur á sig eftir kyni og aldri eru mismunandi eftir löndum. Fullorðnar konur eru sá hópur sem setur flesta skartgripi á sig. Á Vesturlöndum í dag bera karlar oftast færri skartgripi en konur.▼
▲Hefðir um það hvaða skartgripi fólk setur á sig eftir kyni og aldri eru mismunandi eftir löndum. Fullorðnar konur eru sá hópur sem setur flesta skartgripi á sig. Á
{{stubbur}}
| |||