„Skaftafell“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Atlas1298 (spjall | framlög)
Umorðaði.
hæðstur er ekki til sem orð. Flóra og fána
Lína 12:
 
=== Öræfajökull ===
Árið 1362 gaus [[Öræfajökull]] sem er jafnframt hæðstihæsti jökull Íslands. Var þetta mesta vikurgos sem hefur orðið á Íslandi frá því sögur hófust og eyddi það allri byggð í Öræfasveit. Gosmökkurinn er talinn afa náð 30 km hæð og þeyttust upp alls 10 km3 af gjósku. Þessi vikur er ljós að lit og sést enn í dag frá þjóðveginum.
 
Eftir gosið fékk sveitin nafnið Öræfi en áður hét hún [[Litla -Hérað]]. Það hafði verið blómleg byggð í Litla héraði-Héraði. Frá Morsárdal og að Breiðumörk eru taldir hafa verið að minnsta kosti 30 bæir. Gosið og jökulhlaupin sem komu í kjölfarið gjöreyddu byggð og olli vikurregnið einnig tjóni allt austur að [[Hornafjörður|Hornafirði]].
 
Öræfajökull gaus aftur árið 1727 og urðu þá mikil jökulhlaup undan Falljökli, Kotárjökli, Virkisjökli og úr Sigárgljúfri. Enn má sjá ummerki eftir hlaupin enda liggur þjóðvegur 1 þar í gegn. Drápust þá kindur og hestar en einnig fórust 3 manneskjur, 2 stúlkur og einn unglingspiltur.
 
=== Skeiðarárhlaup ===
Vegna gossins í [[Gjálp]] árið 1996 varð í kjölfar þess stórt og mikið [[jökulhlaup]] á Skeiðarársandi. Áætlað er að um 180 milljónir tonna af seti fluttist með hlaupinu og nam heildarrennslið allt að 50.000 m3/s. Hlaupið er í margra minnum enda olli það gríðarmiklu eignartjóni og eru til sýnis brúarbita sem skemmdust í hlaupinu við þjóðveg 1 rétt áður en beygt er inn að Skaftafelli.
 
== Náttúra ==
=== FaunaFlóra ===
Oft er gott veður í Skaftafelli og betra en í nágrenninu þar sem það er í skjóli Öræfajökuls. Þar er fjölbreytt gróðurfar og má þar nefna birkiskóg[[birki]]skóg sem prýðir neðanverðar hlíðar Skaftafell og innan um hann vex sums staðar reyniviður. Botngróður er gróskumikill og má nefna bláberja- og krækiberjarunna. Í Bæjarstaðaskógi er birki hávaxnara en annars staðar á landinu og getur það náð 12 metra hæð. Margar af einkennisplöntum Austurlands finnast líka í Skaftafelli líkt og [[bláklukka]], [[gullsteinbrjótur]], og [[klettafrú]]. Eftir að svæðið var friðað hefur gróðurfar breyst mikið enda ekki lengur kindur á beit.
 
=== FloraFána ===
Það eru ýmsar fuglategundir í gróðurmiklum hlíðunum og má nefna [[skógarþröstur|skógarþröst]], [[hrossaaukur|hrossagauk]], [[þúfutittlingur|þúfutittling]] og [[músarindill|músarrindil]]. Einnig eru mikilvægustu varpstöðvar [[skúmur|skúms]] við norðanvert Atlantshaf í Öræfum. Af dýrum finnast aðeins [[heimskautarefur]], [[minkur]] og [[hagamús]].
Oft er gott veður í Skaftafelli og betra en í nágrenninu þar sem það er í skjóli Öræfajökuls. Þar er fjölbreytt gróðurfar og má þar nefna birkiskóg sem prýðir neðanverðar hlíðar Skaftafell og innan um hann vex sums staðar reyniviður. Botngróður er gróskumikill og má nefna bláberja- og krækiberjarunna. Í Bæjarstaðaskógi er birki hávaxnara en annars staðar á landinu og getur það náð 12 metra hæð. Margar af einkennisplöntum Austurlands finnast líka í Skaftafelli líkt og [[bláklukka]], gullsteinbrjótur, og klettafrú. Eftir að svæðið var friðað hefur gróðurfar breyst mikið enda ekki lengur kindur á beit.
 
=== Fauna ===
Það eru ýmsar fuglategundir í gróðurmiklum hlíðunum og má nefna skógarþröst, hrossagauk, þúfutittling og músarrindil. Einnig eru mikilvægustu varpstöðvar skúms við norðanvert Atlantshaf í Öræfum.
 
Af dýrum finnast aðeins [[heimskautarefur]], [[minkur]] og [[hagamús]].
 
== Tengt efni ==