Wikipedia

„Jamaíka“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
mEkkert breytingarágrip
m bæti við inngang
Lína 40:
| tímabelti = [[UTC]]-5
}}
'''Jamaíka''' er [[eyríki]] í [[Karíbahaf]]i, 150145 [[kílómetri|kílómetra]]km sunnan við [[Kúba|Kúbu]] og 280 kílómetrakm vestan við eyjuna [[Hispaníóla|Hispaníólu]] ([[Haítí]] og [[Dóminíska lýðveldið]]). Breska hjálendan [[Cayman-eyjar]] er 215 km vestar. Eyjan er 240 km að lengd og 80 kílómetrar að breidd. ÁðurHún varer húnþriðja [[Spánn|spænsk]]stærsta [[nýlenda]]eyjan sem nefndist ''Santiago'' þar tilaf [[Bretland|Bretar]]Stóru hertóku hana árið [[1655]]. Íbúar eyjarinnar eru flestir afkomendur [[AfríkaAntillaeyjar|afrískra]]Stóru [[Þrælahald|þrælaAntillaeyjum]] semog vorulíka fluttirþriðja þangaðstærsta til að vinnaKaríbahafseyjan (á [[sykurreyr|sykurplantekrum]].eftir ÁriðKúbu [[1958]]og varðHispaníólu). hún hluti af [[Sambandsríki Vestur-Indía]] en lýsti yfir [[sjálfstæði]] árið [[1962]].
 
Jamaíka var upphaflega byggð [[Taínóar|Taínóum]]. Eyjan komst undir yfirráð [[Spánn|Spánar]] í kjölfar leiðangra [[Kristófer Kólumbus|Kristófers Kólumbusar]] á 15. öld. Spánverjar nefndu nýlenduna ''Santiago''. Stór hluti frumbyggjanna var drepinn af spænskum landvinningamönnum eða létust úr sjúkdómum sem Evrópumenn báru með sér. Spánverjar fluttu þangað afríska [[þrælahald|þræla]] til að vinna á [[plantekra|plantekrum]]. [[Bretland|Bretar]] hertóku eyjuna árið [[1655]] og nefndu hana ''Jamaica''. Bretar gerðu eyjuna að miðstöð fyrir ræktun á [[sykurreyr]] á plantekrum þar sem þrælar og afkomendur þeirra unnu. Þegar þrælahald var afnumið árið 1838 kusu margir þeirra að hefja [[sjálfsþurftarbúskapur|sjálfsþurftarbúskap]] fremur en starfa áfram á plantekrunum. Eftir 1840 fluttu Bretar því inn verkafólk frá [[Kína]] og [[Indland]]i til að vinna við sykurframleiðsluna. Árið [[1958]] varð Jamaíka hluti af [[Sambandsríki Vestur-Indía]] en lýsti yfir fullu [[sjálfstæði]] árið [[1962]].
Íbúar Jamaíka eru tæplega þrjár milljónir og landið er því þriðja fjölmennasta enskumælandi landið í [[Ameríka|Ameríku]], á eftir [[BNA|Bandaríkjunum]] og [[Kanada]]. Höfuðborg ríkisins er [[Kingston (Jamaíka)|Kingston]] með tæplega milljón íbúa. Vegna mikils brottflutnings búa stórir hópar fólks sem er upprunnið á Jamaíku í löndum eins og Bandaríkjunum, Bretlandi, Kanada og öðrum Mið-Ameríkuríkjum. Langflestir íbúar Jamaíku eru [[kristni]]r og margir tilheyra [[nýtrúarhreyfing]]um. [[Rastafaratrú]] er upprunnin á Jamaíku. ▼
 
▲Íbúar JamaíkaJamaíku eru tæplega þrjár milljónir og landið er því þriðja fjölmennasta enskumælandi landið í [[Ameríka|Ameríku]], á eftir [[BNA|Bandaríkjunum]] og [[Kanada]]. Jamaíka er fjórða fjölmennasta Karíbahafslandið. Höfuðborg ríkisins er [[Kingston (Jamaíka)|Kingston]] með tæplega milljón íbúa. Flestir íbúar Jamaíku eru afkomendur Afríkubúa, en þar búa líka stórir hópar af evrópskum, austur-asískum, indverskum og líbönskum uppruna. Vegna mikils brottflutnings búa stórir hópar fólks sem er upprunnið á Jamaíku í löndum eins og Bandaríkjunum, Bretlandi, Kanada og öðrum Mið-Ameríkuríkjum. Langflestir íbúar Jamaíku eru [[kristni]]r og margir tilheyra [[nýtrúarhreyfing]]um. [[Rastafaratrú]] er upprunnin á Jamaíku. Menning Jamaíku hefur haft mikil áhrif um allan heim í gegnum tónlistarstefnur sem þar eru upprunnar, eins og [[ska]], [[reggí]], [[döbb]] og [[dancehall]]. Þaðan hefur líka komið heimsþekkt íþróttafólk í greinum eins og [[krikket]], [[spretthlaup]]i og [[frjálsar íþróttir|frjálsum íþróttum]].
 
Jamaíka er hluti af [[Breska samveldið|Breska samveldinu]] og [[Elísabet 2.]] er þjóðhöfðingi landsins.
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Jamaíka“