„Hólavallagarður“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Asmjak (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef Ítarlegri breyting frá farsímavef
Kvk saga (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 3:
'''Hólavallagarður''' (oft kallaður '''Hólavallakirkjugarður''' og stundum einnig '''Suðurgötu(kirkju)garður''') er stór [[kirkjugarður]] í vesturbæ [[Reykjavík]]ur.
 
Fyrst var grafið í hann árið [[1838]] ogHólavallagarður er hann stærsti íslenski kirkjugarðurinn frá [[19. öld]]. Hann tók við af kirkjugarði [[Víkurkirkja (Reykjavík)|Víkurkirkju]] sem var þar sem nú er torg, oft nefnt fógetagarðurinn, á horni [[Aðalstræti]]s og [[Kirkjustræti]]s. Fyrst til að hljóta legstað í garðinum var Guðrún Oddsdóttir en hún var grafin árið 1838 og er því nefnd vökukona garðsins.<ref>Júlía Margrét Einarsdóttir [https://www.ruv.is/frett/hver-var-thessi-kona-hans „Hver er þessi „kona hans“]?“, ''Ruv.is'' (skoðað 8. júlí 2020)</ref>

honumgarðinum liggja [[Suðurgata]] í austri, [[Hringbraut]] í suðri, [[Ljósvallagata]] í vestri og [[Hólatorg]] og [[Kirkjugarðsstígur]] í norðri. Elsti hlutinnhluti garðsins er sá sem er næstur miðbænum, norðausturhornið. Nærri garðinum miðjum er klukknaport. Þegar búið var að úthluta nánast öllum gröfum í garðinum árið [[1932]] tók [[Fossvogskirkjugarður]] við sem aðalkirkjugarður borgarinnar. Enn er þó stundum grafið í honum, einkum í gamla fjölskyldugrafreiti sem hafa verið fráteknir lengi. Áriðog árið [[2003|2019]] voru 2827 grafnir þar.<ref>Gardur.is, ýmist[https://www.gardur.is/leit_einfalt_c.php í„Legstaðarskrá“] kistum(skoðað eða duftkerjum8. júlí 2020)</ref> [[Kirkjugarðar Reykjavíkurprófastsdæma]] sjá um garðinn. Hann þjónar einnig sem [[grenndarskógur]] fyrir [[Melaskóli|Melaskóla]].
 
{{Tilvitnunarbox
Lína 15 ⟶ 17:
Um aldamótin [[2000]] voru megingangstígar hellulagðir og ljósker sett upp til viðbótar við nokkra ljósastaura sem þar voru fyrir. Krossar og grindverk úr járni setja svip sinn á garðinn, en hann mun vera einn fárra kirkjugarða í Evrópu þar sem slíkt var ekki tekið niður og brætt upp til hergagnaframleiðslu í stríðum 20. aldar. Múrinn sem umlykur Hólavallakirkjugarð þykir einnig merkur; hann er að hluta til hlaðinn en að hluta til steyptur. Lítið hefur verið hróflað við elsta hluta garðsins, og telst það ólíkt því sem gerist í öðrum gömlum norrænum kirkjugörðum, þar sem elstu hlutarnir eru gjarnan sléttaðir.
 
Listfræðingurinn [[Björn Th. Björnsson]] kallaði Hólavallagarð „stærsta og elsta minjasafn“ Reykjavíkur í bókinni ''Minningarmörk í Hólavallagarði'' og [[Margrét Hallgrímsdóttir]] þjóðminjavörður hefur tekið í sama streng. HannGarðurinn er heimild um list- og táknfræði, persónusögu og ættfræði og stefnur í byggingarlist, minningarmörkum, garðyrkju og handverki. Lágmyndir af hinum látnu eru á þónokkrum legsteinum, margar þeirra eftir myndhöggvarana [[Einar Jónsson (listamaður)|Einar Jónsson]] og [[Ríkarður Jónsson|Ríkarð Jónsson]]. Garðurinn var tilnefndur til umhverfisverðlauna [[Norðurlandaráð]]s árið [[2005]].<ref>Gardur.is, [http://www.gardur.is/gardur.php?gID=004 „Hólavallakirkjugarður“]</ref>
 
== Þekkt fólk sem er grafið í Hólavallagarði==
Meðal þekktra einstaklinga sem voru jarðaðir í Hólavallakirkjugarði má telja eftirfarandi:
* [[Jón Sigurðsson (forseti)|Jón Sigurðsson]], forseti<ref>Gardur.is, [https://www.gardur.is/einstakl.php?nafn_id=148514 „Jón Sigurðsson“] (skoðað 22. júní 2019)</ref>
*[[Ásmundur Guðmundsson]] biskup
* [[Benedikt Sveinbjarnarson Gröndal|Benedikt Gröndal]], skáld og fræðimaður
Lína 29 ⟶ 30:
*[[Jóhannes Sveinsson Kjarval]], myndlistamaður<ref>Gardur.is, [https://www.gardur.is/einstakl.php?nafn_id=143712 „Jóhannes Sveinsson Kjarval“], (skoðað 22. júní 2019)</ref>
* [[Jón Magnússon]], forsætisráðherra
* [[Jón Sigurðsson (forseti)|Jón Sigurðsson]], forseti<ref>Gardur.is, [https://www.gardur.is/einstakl.php?nafn_id=148514 „Jón Sigurðsson“] (skoðað 22. júní 2019)</ref>
* [[Katrín Thoroddsen]], læknir og alþingismaður
* [[Sveinbjörn Egilsson]], skáld og skólastjóri
*[[Thor Jensen]], athafnamaður
Lína 47 ⟶ 50:
* [[Víkurgarður]]
 
== HeimildHeimildir ==
* [http://www.althingi.is/altext/133/s/0176.html Þingsályktunartillaga um varðveislu Hólavallagarðs], flutt á 133. löggjafarþingi 2006-2007. Flm.: [[Ásta Ragnheiður Jóhannesdóttir|Ásta R. Jóhannesdóttir]], [[Sólveig Pétursdóttir]], [[Össur Skarphéðinsson]], [[Jón Kristjánsson]], [[Guðmundur Hallvarðsson]], [[Jóhanna Sigurðardóttir]], [[Ögmundur Jónasson]], [[Magnús Þór Hafsteinsson]], [[Guðrún Ögmundsdóttir]], [[Mörður Árnason]], [[Helgi Hjörvar]], [[Ágúst Ólafur Ágústsson]] og [[Anna Kristín Gunnarsdóttir]].