„Aftaka“: Munur á milli breytinga

Algengast hugmyndin um aftöku er ef til vill þegar manneskja er drepin til uppfyllingar á [[Dauðarefsing|dauðadómi]] lögmæts [[Dómstóll|dómstóls]]. Til framkvæmdar á dauðarefsingu hafa mörg ríki beitt ''opinberum aftökum'', og er almenningur þá hvattur til að fylgjast með aðgerðinni, enda er refsingunni þá ekki aðeins beint gegn hinum dæmda heldur ætlað að fæla aðra frá sömu brotlegu breytni. Þegar aftökur tíðkuðust á Íslandi var ekki óalgengt að fyrir alvarlegustu brot væri þess krafist í dómsorði [[Alþingi|Alþingis]] að höfuð brotamanns yrði fest á stjaka að lokinni afhöfðun, og látið standa þar, á opinberum vettvangi, öðrum til viðvörunar.<ref>Skrá á vef rannsóknarverkefnisins ''Dysjar hinna dauðu'', á slóðinni https://dhd.hi.is/gogn/Info.pdf, sótt 15.2.20202.</ref>

 

 

Sögulega eru aftökur býsna algeng aðferð nýs yfirvalds, eða hóps sem gerir tilkall til yfirráða, til að treysta vald sitt á svæði eða yfir samfélagi. Ógrynni fólks hefur látið lífið í aftökum sem beitt hefur verið í þágu trúarofsókna, ofsókna á minnihlutahópum og við þjóðarmorð. Manndráp sem framið er á vígvelli herja eða í öðrum beinum átökum telst ekki aftaka, en aftaka er það þegar herdómstóll dæmir menn af lífi og framfylgir dómnum að því loknu. Leynilegar aftökur eru þekktar í starfsemi leyniþjónusta á vegum ríkja.