„Menntaskólinn í Reykjavík“: Munur á milli breytinga

|skólastjóri = [[ Elísabet Siemsen ]]

|stofnaður = Árið [[1846]] ([[1056]])

|nemendafélög = [[Framtíðin (nemendafélag)|Framtíðin]] og [[Skólafélag Menntaskólans í Reykjavík|Skólafélagið]]

|staðsetning = Lækjargötu 7, 101 Reykjavík

|sími önnur nöfn = 545 1900MR

|heimasíða= [http://www.mr.is/ www.mr.is]

'''Menntaskólinn í Reykjavík''' er [[framhaldsskóli]] í [[Miðborg Reykjavíkur|miðbæ]] [[Reykjavík]]ur. Hann var áður kallaður '''Lærði skólinn''', '''Reykjavíkurskóli''', '''Latínuskólinn''', eða upp á [[latína|latínu]] ''Schola Reykjavicensis'' eða ''Schola Reykjavicana.''<ref>'''Edda Snorra Sturlusonar''' pagina XVI<br />"[[Sveinbjörn Egilsson|Sveinbjörnum Egilsson]], Dr. Theol., nunc '''scholæ Reykjavicanæ''' in Islandia rectorem, transmissus est, qui operam latinæ..."<br />''"Sveinbjörn Egilsson, doktor í guðfræði, hefur nú verið settur rektor Menntaskólans í Reykjavík á Íslandi, sem latnesk verk ..."''</ref> Hann á sér langa sögu og hafa margir þekktir Íslendingar haft þar viðkomu í gegnum tíðina. Skólinn er bóknámsskóli með bekkjakerfi og býður upp á þriggja ára nám til [[stúdentspróf]]s. Við hann eru tvær meginbrautir, náttúrufræðibraut og málabraut, sem greinast í samtals átta deildir.

== Saga ==

===''[[Skálholtsskóli]]'' (~1056–1784)===

[[Ísleifur Gissurarson]] var fyrsti [[Listi yfir Skálholtsbiskupa|biskup]] á Íslandi í kjölfar [[Kristnitakan|kristnitökunnar]] og sat í Skálholti. Hann var vígður 1056 og sendu höfðingjar landsins syni sína til hans í Skálholt svo þeir gætu lært til prests. Hefð skapaðist við að miða upphaf [[Skálholtsskóli|Skálholtsskóla]] við það ár sem Ísleifur var vígður, en nákvæmt ártal er ekki vitað.

Skálholtsskóli var, ásamt [[Hólaskóli (1106-18021106–1802)|Hólaskóla]] og klausturskólum helsta menntastofnun landsins til [[siðaskiptin|siðaskipta]], en með konungsboði [[1552]] var biskupsstólunum íslensku gert skylt að reka skóla, fyrst og fremst í því skyni að mennta [[Evangelísk-lúthersk kirkja|lúthersk]] prestsefni.

Í [[Suðurlandskjálfti|Suðurlandsskjálftanum]] um sumarið [[1784]] hrundu öll hús í [[Skálholt]]i nema dómkirkjan. Á sama tíma voru [[móðuharðindin]] og búfé staðarins var þá næstum allt fallið úr hor og nærri má geta að landsetar af jörðum biskupsstólsins hafa ekki getað staðið í skilum með afgjöld af jörðum og leigubúfé. Biskupinn, [[Finnur Jónsson (biskup)|Finnur Jónsson]], hélt þó til í Skálholti um veturinn með þjónustufólki sínu, en skólahald féll niður. Með því var skólinn fluttur til [[Reykjavík]]ur.

===''[[Hólavallarskóli]]'' (1786–1805) ===

Árið [[1785]] var ákveðið að leggja niður [[Skálholtsbiskupsdæmi|Skálholtsstól]], flytja [[biskup]]sembættið og skólann til Reykjavíkur og setja kennara skólans á föst laun úr [[ríkissjóður|ríkissjóði]]. Á næsta ári var hróflað upp skólahúsi á Hólavelli við Reykjavík, þar sem nú má finna Hólavallagötu. Árið [[1801]] var ákveðið að leggja Hólastól niður og sameina skólann sem þar var [[Hólavallaskóli|Hólavallarskóla]], sem þá varð eini skólinn á landinu. Skólinn var í timburhúsi sem hélt hvorki vindi né vatni. Því var ákveðið árið [[1805]] að flytja skólann að [[Bessastaðir|Bessastöðum]].[[Mynd:Bessastaðir 1834.jpg|thumb|Bessastaðir 1834. Þá var í Bessastaðastofu eini eiginlegi skóli landsins.|alt=|300x300dp]]

===''[[Bessastaðaskóli]]'' (1805–1846)===

Árið [[1805]] var það ráð tekið að flytja skólann að [[Bessastaðir|Bessastöðum]], í [[Bessastaðaskóli|Bessastaðastofu]], steinhús sem hafði verið reist til að hýsa [[amtmaður|amtmann]] og síðar [[stiftamtmaður|stiftamtmann]] um [[1760]]. Þáverandi stiftamtmaður, [[Ólafur Stephensen]], bjó ekki á Bessastöðum og nýr amtmaður, [[F.C. Trampe|F. C. Trampe]], gaf Bessastaði eftir til skólahalds. Skólinn starfaði til ársins [[1846]] en var þá fluttur aftur til Reykjavíkur, í nýtt hús, vígt haustið 1846.[[Mynd:MAÓ 110.jpg|thumb|1918-19191918–1919 Kennslustund í Latínuskólanum/Lærða skólanum síðar Menntaskólanum í Reykjavík við Lækjargötu, MR.|alt=|vinstri|300x300dp]]

=== Við Lækjargötu 7 í Reykjavík (1846–) ===

Eftir að skólinn var fluttur frá Bessastöðum og fram til [[1904]] nefndist hann ''Reykjavíkur lærði skóli'' en var í daglegu tali kallaður ''Reykjavíkurskóli'', ''Lærði skólinn'', ''Gamli skólinn'', eða ''Latínuskólinn''.

Árið [[1904]] var áherslum í námsefni skólans breytt verulega. Latínukennsla var minnkuð til muna og grískukennslu hætt í því formi sem verið hafði. Í samræmi við það var nafni skólans breytt og nefndist hann þá ''Hinn almenni Menntaskóli í Reykjavík''. Frá [[1937]] hefur skólinn borið heitið ''Menntaskólinn í Reykjavík''.

==== Breytingar á skólanum ====

Frá og með árinu [[1949]] var gagnfræðadeild skólans lögð niður, og eftir það skiptist skólinn aðeins í fjóra árganga í stað sex, eins og hafði verið frá [[1904]]. Þó hélst sú hefð að kalla síðasta bekk skólans „6. bekk“ og byrjuðu nýnemar því í „3. bekk“ allt til 2016 þegar námsfyrirkomulaginu var breytt yfir í þriggja ára nám samkvæmt nýrri stefnu [[Mennta- og menningar­mála­ráðuneytimenningarmálaráðuneyti Íslands|mennta- og menningarmálaráðuneytisins]]. Nú byrja nemendur skólans í „4. bekk“.

==== Konur í skólanum ====

Stúlkur höfðu ekki aðgang að skólanum fyrr en [[1904]] en máttu taka próf frá árinu [[1886]]. [[Ólafía Jóhannsdóttir]] lauk 4. bekkjar prófi utanskóla árið 1890. [[Laufey Valdimarsdóttir]], dóttir [[Bríet Bjarnhéðinsdóttir|Bríetar Bjarnhéðinsdóttur]], settist á skólabekk í skólanum fyrst kvenna haustið [[1904]]. Átti hún þar heldur dapra ævi og varð fyrir miklu einelti af hálfu skólabræðra sinna. Lauk hún þó stúdentsprófi [[1910]]. Áður hafði ein stúlka tekið stúdentspróf utanskóla, [[Elínborg Jacobsen]]. [[Camilla Torfason]] lauk stúdentsprófi í Kaupmannahöfn [[1889]] og [[Björg Karítas Þorláksdóttir]] [[1901]], en í Danmörku fengu stúlkur aðgang að æðri menntastofnunum þegar árið [[1875]]. Stúlkur voru í minnihluta stúdenta fram til [[1970]] en eftir [[1979]] hafa þær verið í meirihluta. Frú [[Vigdís Finnbogadóttir]], [[forseti]] [[Ísland]]s [[1980]]-[[1996]]1980–1996, var nemandi og síðar kennari við skólann. Fyrsta konan til að gegna embætti [[rektor]]s MR var [[Ragnheiður Torfadóttir]], [[1996]]-[[2001]]1996–2001.

== Námsframboð ==

== Félagslíf ==

== Byggingar ==

*'''Skólahúsið''' ''(Gamli skóli)'' '''–''' Skólahúsið að Lækjargötu 7 er elsta hús skólans. Húsið er smíðað eftir teikningu [[J. H. Koch|J. H. Kochs]]s, ríkishúsameistara [[Danmörk|Danmerkur]]. Hátíðarsalur var innréttaður svo að [[Alþingi#Endurreisn Alþingis|nýendurreist Alþingi]] gæti þar haldið sinn fyrsta fund sumarið 1845. Smíði hússin lauk vorið 1846 og var vígslan haldin 1. október sama ár. Það var á þeim tíma stærsta hús landsins. Húsið hýsir nú skrifstofu skólans, hátíðarsal, kennarastofu, og kennslustofur. Húsið er 1.524 [[fermetri|fermetrar]].

* '''Fjósið''' var upprunalega fjós reist árið 1850. Húsið er 123 fermetra timburhús. Byggt var við húsið [[1945]] og nú hýsir Fjósið kennslustofur. Upphaflega þjónaði fjósið eldvarnatilgangi, en í því voru geymd tól til slökkvistarfs. Síðar voru kýr hýstar þar og festi nafnið Fjósið sig því í sessi..

* '''Kristshús''' ''([[latína]]: Casa Christi)'' var vígt á skírdag 1907 og hýsti það höfuðstöðvar [[KFUM og KFUK|Kristilegs félags ungra manna og kvenna (KFUM og KFUK)]]. Félagið flutti þangað úr [[Melsteðshús]]i við [[Lækjartorg]]. Nú eru höfuðstöðvar þess við [[Holtavegur|Holtaveg]]. Menntaskólinn á nú allt húsið sem hýsir tíu kennslustofur auk kennarastofu. Húsið er 856 fermetrar.

* '''Nýja setur''' ''([[latína]]: Villa nova)'' var byggt árið 1901 og endurbætt árið 1963. Þar er aðstaða húsvarðar og náms- og starfsráðgjafa og hýsti það skrifstofur nemendafélaganna þangað til haustið [[2004]]. Húsið er 170 fermetrar.

* '''Elísabetarhús''' – Húsið er byggt árið [[1968]]. Árið [[1996]] tilkynnti Davíð S. Jónsson, að hann hefði ákveðið að gefa skólanum húsið að [[Þingholtsstræti]] 18 til minningar um konu sína Elísabetu Sveinsdóttur. Var húsið tekið í notkun í ársbyrjun [[1999]]. [[Ragnheiður Torfadóttir]] fyrrverandi rektor menntaskólans ákvað að húsið skyldi heita ''Minni Elísabetar'', en það nafn náði ekki fótfestu og er opinbert nafn þess nú ''Elísabetarhús''. Margir nemendur líta þó ekki á húsið sem sérstakt hús en það er tengt ''Casa Nova'' með tengibyggingu sem var byggð í tengslum við að húsið var tekið í notkun. Það hýsir verklegar kennslustofur, tölvuver nemenda og skrifstofur kennara. Húsið er 1.147 fermetrar.

* '''Amtmannsstígur 2''' er timburhús byggt árið [[1906]]. Á efri hæðum eru skrifstofur kennara, en kjallarinn hýsir skrifstofur [[Skólafélag Menntaskólans í Reykjavík|Skólafélagsins]] og [[Framtíðin (nemendafélag)|Framtíðarinnar]]. Húsið er 434 fermetrar.

== Þekktir nemendur ==

:''Fyrir nákvæmari lista yfir þekkta nemendur skólans má sjá [[{{aðalgrein|Þekktir nemendur Menntaskólans í Reykjavík|þekkta nemendur Menntaskólans í Reykjavík]]''}}

== Rektorar frá 1846 ==

* 1846-18511846–1851: [[Sveinbjörn Egilsson]]

* 1851-18691851–1869: [[Bjarni Jónsson]]

* 1869-18721869–1872: [[Jens Sigurðsson]]

* 1872-18951872–1895: [[Jón Þorkelsson (f. 1822)|Jón Þorkelsson]]

* 1895-19041895–1904: [[Björn M. Ólsen]]

* 1904-19131904–1913: [[Steingrímur Thorsteinsson]]

* 1913-19281913–1928: [[Geir Zoëga]]

* 1928-19291928–1929: [[Þorleifur H. Bjarnason]]

* 1929-19561929–1956: [[Pálmi Hannesson]]

* 1956-19651956–1965: [[Kristinn Ármannsson]]

* 1965-19701965–1970: [[Einar Magnússon]]

* 1970-19951970–1995: [[Guðni Guðmundsson]]

* 1995-20011995–2001: [[Ragnheiður Torfadóttir]]

* 2001-20122001–2012: [[Yngvi Pétursson]]

* 2012-20132012–2013: [[Linda Rós Michaelsdóttir]]

* 2013-20172013–2017: [[Yngvi Pétursson]]

* 2017-2017– : Elísa­betElísabet Siemsen

== Tilvísanir ==

== Heimildir ==

* [http://www.skolafelagid.mr.is/ Skólafélag Menntaskólans í Reykjavík]

{{Sigurvegari | fyrir=[[Kvennaskólinn í Reykjavík]] | titill=[[Sigurvegarar Gettu betur|Sigurvegari Gettu betur]] | ár=[[2012]]-[[2016]] | eftir=[[Kvennaskólinn í Reykjavík]]}}

{{Sigurvegari | fyrir=[[Menntaskólinn á Akureyri]] | titill=[[Sigurvegarar Gettu betur|Sigurvegari Gettu betur]] | ár=[[2007]]-[[2010]] | eftir=[[Kvennaskólinn í Reykjavík]]}}

{{Sigurvegari | fyrir=[[Menntaskólinn á Akureyri]] | titill=[[Sigurvegarar Gettu betur|Sigurvegari Gettu betur]] | ár=[[1993]]-[[2003]] | eftir=[[Verzlunarskóli Íslands]]}}

{{Sigurvegari | fyrir=[[Fjölbrautaskólinn í Breiðholti]] | titill=[[Sigurvegarar Gettu betur|Sigurvegari Gettu betur]] | ár=[[1988]] | eftir=[[Menntaskólinn í Kópavogi]]}}