Wikipedia

„Blágerlar“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
lagfæring
Ekkert breytingarágrip
Lína 9:
| subdivision_ranks = [[Ættbálkur (flokkunarfræði)|Ættbálkar]]
| subdivision =
Flokkunarfræði blágerla er enn nokkuð á reiki,<ref>A. Oren (2004) A proposal for further integration of the cyanobacteria under the Bacteriological Code. ''Int. J. Syst. Evol. Microbiol.'' '''54''', 1895–1902. [http://ijs.sgmjournals.org/cgi/reprint/54/5/1895 pdf]</ref>, en flokkunarfræðigátt bandarísku líftæknigagnamiðstöðvarinnar (NCBI) gefur eftirfarandi skiptingu í ættbálka<ref>National Center for Biotechnology Information [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Root Taxonomy Browser]. Skoðað 5. júní, 2011.</ref>:<br />
[[Chroococcales]]<br />
[[Gloeobacterales]]<br />
Lína 20:
 
'''Blágerlar''' (kallast einnig '''blábakteríur''', '''blágrænar bakteríur''' eða '''blágrænir þörungar''') er [[Fylking (flokkunarfræði)|fylking]] [[gerlar|gerla]] sem einkennist af [[súrefni]]smyndandi [[ljóstillífun]]. Þeir finnast víða í náttúrunni, svo sem í sjó og ferskvatni, á klöppum og steinum, þar sem þeir mynda gjarnan sýnilegar [[örverubreiða|breiður]] sem minna nokkuð á [[Þörungablómi|þörungablóma]].
Talið er að starfsemi blágerla með tilheyrandi súrefnisframleiðslu og [[koldíoxíð]]bindingu hafi umbreytt [[Andrúmsloft jarðar|andrúmslofti jarðar]] fyrir um tveimur og hálfum til þremur og hálfum milljörðum ára, en fyrir þann tíma var það súrefnissnautt.<ref>J. M. Olson (2006) Photosynthesis in the Archean era. ''Photosyn. Res.'' '''88''', 109–117 [http://www.springerlink.com/content/g6n805154602432w/fulltext.pdf pdf]</ref>. Blágerlar eru einir af stærstu og mikilvægustu bakteríum jarðar og oft kallaðar arkstektar andrúmslofts jarðar.<ref>University of California Museum Paleontology. (e.d). Introduction to the Cyanobacteria. Sótt 4 nóvember 2014 af http://www.ucmp.berkeley.edu/bacteria/cyanointro.html</ref><ref>Hreiðar Þór Valtýsson, (2014). Sjávarlíffræði (SJL1106), Örverur. Sótt 4. nóvember af http://staff.unak.is/hreidar/SJL1106.html </ref> Sumir þessara gerla geta breytt [[köfnunarefni]] (N₂) í önnur nitursambönd, svo sem nítrat og [[ammoníak]] sem aðrar lífverur geta nýtt. Ekki eru margar aðrar lífverur færar um þetta, og því spila blágerlar mikilvægt hlutverk í efnahringrás hafsins.<ref>Hreiðar Þór Valtýsson, (2014). Sjávarlíffræði (SJL1106), Örverur. Sótt 4. nóvember af http://staff.unak.is/hreidar/SJL1106.html </ref>
Partur af þessum gerlum geta breytt köfnunarefni (N₂) í önnur nitursambönd, svo sem nítrat og ammoníak sem aðrar lífverur geta nýtt. Mjög fáar lífverur geta þetta og er þetta því mikilvægt fyrir efnahringrás hafsins. <ref>Hreiðar Þór Valtýsson, (2014). Sjávarlíffræði (SJL1106), Örverur. Sótt 4. nóvember af http://staff.unak.is/hreidar/SJL1106.html </ref>.
 
== Heimkynni ==
Lína 47 ⟶ 46:
 
== Sambú ==
[[Mynd:2010 Filamentous Cyanobacteria Bloom near Fiji.jpg|right|thumbnail|Stórt kóloníu blóm umvafið eyjuna Fiji.]] Blágerlar eru ekki sýnilegar berum augun nema þeir séu margir saman, þörungarnir eru mjög litlir, hver og einn er oftast um 0,5-60 míkrómetrar á breidd og kóloníurnar (margar saman) milli 10-1000 míkrómetrar. <ref> The Editors of The Encyclopædia Britannica,(2014). Blue-green algae. Sótt 5. nóvember af http://www.britannica.com/EBchecked/topic/70231/blue-green-algae. </ref>
Þegar stórt samfélag einstaklinga af einni eða fleiri tegundum hafa hópað sig saman þá verður gróðurinn áberandi eða eins og blágrænar breiður, skánir, kúlur eða vatnablóm og því má segja að sambú þessi eru að mismunandi stærð og lögun. Stundu eru fáir einstaklingar í hverju sambúi en oftast eru þeiri feiri hundruð. Stærð sambúana fer eftir því hversu fljótt frumulióparnir skiljast að en sambú helst saman af slímkenndum efnum sem frumurnar gefa frá sér.
 
 
== Heimildir ==
{{Reflist}}
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Blágerlar“