„Annie Jump Cannon“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 23:
 
== Einkalíf ==
Annie Jump Cannon fæddist þann 11. desember árið 1863 í [[Dover, Delaware]]. Hún var elst þriggja dætra Wilsons Cannon, sem var skipasmiður og ríkisþingmaður í [[Delaware]], og annarrar konu hans, Mary Jump. Móðir Cannons kenndi henni [[stjörnumerki]]n á æskuárum hennar og hvatti dóttur sína til þess að fylgja sínum eigin áhugamálum. Hún stakk upp á því við Annie að sækja nám í [[stærðfræði]], [[efnafræði]] og [[líffræði]] í [[Wellesley-háskóli|Wellesley-háskóla]]. Cannon og móðir hennar fóru gjarnan upp á háaloft og lærðu að þekkja stjörnurnar með hjálp gamallar kennslubókar í stjörnufræði.<ref>{{Vefheimild|url=http://w.astro.berkeley.edu/~gmarcy/women/cannon.html|titill=History of Women in Astronomy: Annie Cannon|útgefandi=''Astronomical Society of the Pacific''|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. febrúar}}</ref> Móðir Cannons kenndi henni einnig að skipuleggja heimilisfjármál, en Cannon átti síðar eftir að nota þá kunnáttu til að skipuleggja rannsóknir sínar.<ref>{{CiteVefheimild|url=https://www.newspapers.com/clip/10251323/statesville_record_and_landmark/|titill=Girl newsStar-Gazer Now Specialist|útgefandi=''Statesville Record and Landmark''|mánuður=19. nóvember|ár=1928|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. febrúar}}</ref>
 
Cannon fór að ráðum móður sinnar og ákvað að fylgja ástræðu sinni fyrir stjörnufræði. Cannon varð fyrir [[heyrnarskerðing]]u einhvern tíma í æsku eða snemma á fullorðinsárum sínum. Heimildum kemur ekki saman um hvað olli heyrnarskerðingu hennar, en stundum hefur [[skarlatssótt]] verið kennt um hana.<ref name="IAU">{{Vefheimild|url=http://www.sheisanastronomer.org/index.php/history/annie-cannon|titill=Annie Cannon|útgefandi=''She is an Astronomer''|ár=2014|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. febrúar}}</ref> Því hefur verið haldið fram að heyrnarleysi Cannons hafi gert henni erfitt fyrir í félagsaðstæðum og því hafi hún sökkt sér í vinnu sína. Cannon giftist aldrei og eignaðist engin börn.
 
== Menntun ==
Í Wilmington-háskóla (sem nú heitir [[Wesley-háskóli]]) þótti Cannon efnilegur nemandi, sérstaklega í stærðfræði. Árið 1880 hóf Cannon nám í [[Wellesley-háskóli|Wellesley-háskóla]] í [[Massachusetts]], einum af bestu kvennaháskólum í Bandaríkjunum. Í Wellesley-háskóla nam hún [[eðlisfræði]] og stjörnufræði. Meðal kennara hennar var [[Sarah Frances Whiting]], einn af fáum kvenkyns eðlisfræðingum í Bandaríkjunum á þeim tíma. Cannon útskrifaðist með gráðu í eðlisfræði árið 1884 og var dúx í sínum árgangi. Eftir útskrift sneri hún aftur heim til Delaware og bjó þar næsta áratuginn.
 
Á næstu árum fór Cannon að leggja fyrir sig [[ljósmyndun]], sem þá var ný listgrein. Árið 1892 ferðaðist hún í gegnum Evrópu og tók myndir með Blair-myndavélinni sinni. Eftir að hún kom heim gaf myndavélaframleiðandinn Blair Company myndir hennar frá Spáni út í bæklingi sem nefndist „Í fótspor Kólumbusar“ og lét dreifa honum sem minjagrip á [[World's Columbian Exposition|Kólumbusarsýningunni]] í [[Chicago]] árið 1893.<ref>{{Vefheimild|titill=Annie Jump Cannon (1863–1941) – Early life|url=http://academics.wellesley.edu/Astronomy/Annie/history.html|útgefandi=Wellesley College|mánuður=23. júlí|ár=2006|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. febrúar}}</ref>
 
Stuttu síðar fékk Cannon [[skarlatssótt]] sem leiddi til þess að hún varð næstum heyrnarlaus.<ref name="IAU">{{Vefheimild|url=http://www.sheisanastronomer.org/index.php/history/annie-cannon}}</ref> Heyrnarmissir Cannons gerði henni enn erfiðara fyrir að fóta sig í félagslífinu og því tileinkaði hún líf sitt vinnunni sem aldrei fyrr. Árið 1894 dó móðir Cannons og heimilislífið varð erfiðara. Cannon skrifaði fyrrverandi kennara sínum við Wellesley-háskóla, prófessor [[Sarah Frances Whiting]], og spurði hvort til væri laus staða við háskólann. Whiting réð hana sem aðstoðarkennara í eðlisfræði við skólann. Þetta tækifæri gerði Cannon kleift að taka námskeið á háskólastigi í eðlisfræði og stjörnufræði. Whiting varð Cannon einnig hvatning til þess að læra um [[litrófsgreining]]u.
 
Til að fá aðgang að betri sjónauka skráði Cannon sig í [[Radcliffe-háskóli|Radcliffe-háskóla]] sem „sérstakur nemandi“ og hélt þar áfram stjörnufræðinámi sínu.<ref name="Dvorak"> Dvorak{{Greinarheimild|grein=The Women Who Created Modern Astronomy|titill=Sky and Telescope|höfundur=John Dvorak|ár=2013|blaðsíðutal=28–33|ISBN={{ISSN|0037-6604}}}}</ref> Radcliffe-háskólinn var til staða nálægt [[Harvard-háskóli|Harvard-háskóla]] til þess að kennarar við Harvard gætu endurtekið fyrirlestra sína fyrir kvenstúdentana í Radcliffe. Nálægðin við Harvard gerði Cannon kleift að nýta sér stjörnuskoðunarstöð Harvard-háskólans. Árið 1896 réði [[Edward C. Pickering]] Cannon sem aðstoðarmann sinn við stjörnuathugunarstöðina. Árið 1907 lauk Cannon námi og fékk meistaragráðuna sína frá Wellesley-háskólanum.<ref name="IAU">{{Vefheimild|url=http://www.sheisanastronomer.org/index.php/history/annie-cannon}}</ref>
 
== Starfsferill ==
[[Mynd:Annie_Jump_Cannon_sitting_at_desk.jpg|vinstri|thumb|Annie Jump Cannon við skrifborðið sitt í stjörnuskoðunarstöð Harvard-háskóla.<ref>{{Vefheimild|url=http://siarchives.si.edu/collections/siris_arc_291025|titill=Annie Jump Cannon (1863–1941), sitting at desk|útgefandi=''Smithsonian Institution Archives''|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. febrúar}}</ref>]]
Árið 1896 réði Pickering Cannon ásamt öðrum konum til þess að ljúka við [[Henry Draper-flokkunarkerfið]], með það að markmiði að kortleggja og skilgreina hverja stjörnu á himni að [[ljósmyndamagni]] í kringum 9.<ref name=":0">{{Vefheimild|url=https://www.britannica.com/biography/Annie-Jump-Cannon|útgefandi=[[Encyclopædia Britannica]]|titill=Annie Jump Cannon | American astronomer|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. febrúar}}</ref> Í skýringum Cannons vísaði hún til birtustigs sem „Int“ sem var stytting á orðinu „intensity“ eða styrkleiki. <ref>{{Vefheimild|url=http://freepages.rootsweb.ancestry.com/~mturner/women/annie_images.htm|titill=Annie Jump Cannon|útgefandi=ancestry.com|ár=2009|mánuður=9. mars|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. febrúar}}</ref> Cannon var svo fljótvirk í þessu starfi að Pickering sagði um hana og störf hennar: „Ungfrú Cannon er eina manneskjan í heiminum – karl eða kona – sem getur unnið þetta verk svo fljótt.“<ref name=":3">{{CiteVefheimild|höfundur=Helen Fitzgerald|titill=Counted the Stars in the Heavens|url=https://www.newspapers.com/clip/10247754/the_brooklyn_daily_eagle/|ár=1927|mánuður=18. september|útgefandi=''The Brooklyn Daily Eagle''|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. newsfebrúar}}</ref>
 
== Seinni æviár og dauði ==
Ferill Annie Jump Cannons í stjörnufræði spannaði meira en 40 ár fram að starfslokum hennar árið 1940.<ref name=":0">{{Vefheimild|url=https://www.britannica.com/biography/Annie-Jump-Cannon}}</ref> Þrátt fyrir að hafa formlega sest í helgan stein hélt hún áfram að starfa við stjörnufræði í stjörnuathugunarstöðinni allt þar til aðeins nokkrum vikum áður en hún dó.<ref name=dauði>{{CiteVefheimild|titill=Noted Woman of Science Dies|url=https://www.newspapers.com/clip/10247441/the_capital_journal/|útgefandi=''Daily Capital Journal''|ár1=1941|mánuður=14. apríl|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. journalfebrúar}}</ref> Á ferli sínum hjálpaði Cannon konum að öðlast viðurkenningu og virðingu innan vísindasamfélagsins. Rólegt og vinnusamt viðhorf hennar og hegðun hjálpaði henni að öðlast virðingu í gegnum ævi sína og starfsferill hennar ruddi braut kvenna í stjörnufræði eftir hennar dag.
 
Cannon dó þann 13. apríl 1941 í [[Cambridge, Massachusetts|Cambridge]], [[Massachusetts]], 77 ára gömul.<ref name="encyclopedia">{{cite encyclopediaVefheimild|articletitill=Annie Jump Cannon.|titleútgefandi=Encyclopedia of World Biography|dateár=2004|publishertungumál=Encyclopedia.com[[enska]]|accessdateárskoðað=1 April2019|mánuðurskoðað=26. 2014febrúar|url=http://www.encyclopedia.com/topic/Annie_Jump_Cannon.aspx}}</ref> Hún dó á spítalanum eftir að hafa verið veik í meira en mánuð. <ref>{{Cite news}}<name=dauði/ref><ref>{{CiteVefheimild|titill=Annie J. Cannon is Dead; Famed as Astronomer|url=https://chicagotribune.newspapers.com|útgefandi=''Chicago Tribune''|mánuður=14. apríl|ár=1941|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. newsfebrúar}}</ref> Frá árinu 1934 hefur [[Bandaríska stjörnufræðifélagið]] gefið kvenkyns stjörnufræðingum [[Annie Jump Cannon-verðlaunin]] árlega fyrir framúrskarandi störf í stjörnufræði.<ref>{{Vefheimild|url=https://aas.org/grants-and-prizes/annie-jump-cannon-award-astronomy|titill=Annie Jump Cannon Award in Astronomy | American Astronomical Society|útgefandi=aas.org|tungumál=[[enska]]|árskoðað=2019|mánuðurskoðað=26. febrúar}}</ref>
 
==Tilvísanir==