„Xi Jinping“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip
Tek burt tengla; þeir eru óþarfir þar sem tengt er á flestar síðurnar inni í textanum.
Lína 39:
 
== Æskuár ==
Xi Jinping er fæddur í höfuðborginni Beijing 15. júní 1953. Rætur forfeðra hans liggja þó samkvæmt kínverskri venju í Fuping-sýslu í Shaanxi-héraði. Hann er yngsti sonur [[Xi Zhongxun]] (1913-2002), eins af stofnendum skæruliðahreyfingar kommúnista í Shaanxi-héraði í norðurhluta Kína, fyrrum varaforsætisráðherra og taldist til fyrstu [[Valdakynslóðir Alþýðulýðveldisins Kína|valdakynslóðar]] Kína með Maó. Xi Zhongxun starfaði sem yfirmaður áróðursdeildar kommúnistaflokksins og síðar varaformaður þings Kommúnistaflokksins. Þegar Xi var tíu ára lenti faðir hans í „hreinsunum“ [[Menningarbyltingin|menningarbyltingar]] [[Maó Zedong|Maós Zedong]] og var sendur til starfa í verksmiðju í Luoyang og síðan í fangelsi árið 1968. Hann kom aftur inn í stjórnmálin, nú sem einn lærifeðra verðandi leiðtoga Kína á borð við [[Hu Jintao]] fyrrverandi forseta og [[Wen Jiabao]] fyrrverandi forsætisráðherra. Að auki var það Xi Zhongxun sem lagði til og kom í framkvæmd uppbyggingu Shenzhen sem fyrsta „fríverslunarsvæðinu“ í Alþýðulýðveldinu Kína. Það varð síðan öðrum svæðum fyrirmynd.
 
Á meðan Xi Zhongxun var „hreinsaður“ í menningarbyltingunni naut sonurinn ekki verndar föður síns og var sendur í vinnu í Yanchuan-sýslu í Shanxi-héraði, árið 1969. Hann varð þar síðar flokksritari í framleiðsluteymi sem hann gegndi til 22 ára aldurs.
Lína 61:
==Forseti og flokksformaður==
[[File:BRICS heads of state and government hold hands ahead of the 2014 G-20 summit in Brisbane, Australia (Agencia Brasil).jpg|thumb|left|Xi (annar frá hægri) ásamt þjóðhöfðingjum BRICS-þjóðanna ([[Vladímír Pútín]], [[Narendra Modi]], [[Dilma Rousseff|Dilmu Rousseff]] og [[Jacob Zuma]]) á ráðstefnu [[G-20]] í Ástralíu árið 2014.]]
Xi Jinping var kjörinn aðalritari kínverska kommúnistaflokksins þann 15. nóvember 2012. Hann var síðan kjörinn forseti Alþýðulýðveldisins Kína í mars 2013. Xi er talinn voldugasti leiðtogi Kínverja frá dögum [[Deng Xiaoping]] og jafnvel frá dögum [[Maó Zedong|Maós]].<ref>{{Vefheimild|titill=Reform in China: Every move you make|url=https://www.economist.com/news/leaders/21589882-xi-jinping-has-made-himself-most-powerful-leader-deng-xiaoping-probably-good|útgefandi=''The Economist''|mánuður=16. nóvember|ár=2013|tungumál=[[enska]]}}</ref> Ólíkt Hu Jintao hefur Xi ekki stjórnað Kína í sameiningu með öðrum valdsmönnum. Hu var gjarnan talinn „fyrstur meðal jafningja“ sem forseti og flokksformaður og framkvæmdi jafnan aðeins vilja meirihlutans. Xi hefur hins vegar gerst miðpunktur allra valda í ríkisstjórn sinni. Hann var endurkjörinn leiðtogi flokksins á flokksþingi árið 2017 en enginn arftaki var valinn til að taka við völdum eftir fimm ár líkt og venjan hefur verið. Á þinginu var hugmyndafræði forsetans, „Xi Jinping-hugsun“, bætt inn í stefnuskrá flokksins og þar með stjórnarskrá lýðveldisins. Með því að festa Xi Jinping-hugsun í stefnuskrána er Xi talinn hafa gert mögulegum keppinautum ómögulegt að gagnrýna hugmyndafræði hans án þess að vera taldir andsnúnir Kommúnistaflokknum sjálfum.<ref>{{Vefheimild|url=http://www.ruv.is/frett/xi-jinping-hugsun-fest-i-stjornarskra-kina|titill=„Xi Jinping-hugsun“ fest í stjórnarskrá Kína|mánuður=24. október|ár=2017|útgefandi=RÚV|mánuðurskoðað=10. janúar|árskoðað=2018}}</ref>
 
Árið 2018 lagði kínverski kommúnistaflokkurinn fram tillögu að stjórnarskrárbreytingum þess efnis að forsetanum skyldi ekki lengur meinað að sitja lengur en tvö fimm ára kjörtímabil í embætti.<ref>{{Vefheimild|url=http://www.visir.is/g/2018180229261/kommunistaflokkurinn-leggur-linurnar-fyrir-lengri-valdatid-xi-jinping|titill=Kommúnistaflokkurinn leggur línurnar fyrir lengri valdatíð Xi Jinping|mánuður=25. febrúar|ár=2018|útgefandi=RÚV|mánuðurskoðað=6. mars|árskoðað=2018}}</ref> Samkvæmt þessum breytingum mun Xi geta setið lengur í embætti en þau tíu ár sem forverar hans, Hu Jintao og Jiang Zemin, settu fordæmi fyrir. Eftir að fréttir af tillögunni bárust gantaðist [[Donald Trump]] Bandaríkjaforseti um að Xi væri í reynd orðinn „forseti til lífstíðar“ og hrósaði honum fyrir áfangann.<ref>{{Vefheimild|url=http://www.visir.is/g/2018180309545/trump-hrosadi-xi-jinping-fyrir-otakmarkada-setu-i-embaetti-kannski-getum-vid-latid-reyna-a-thetta-einhvern-timann-|titill=Trump hrósaði Xi Jinping fyrir ótakmarkaða setu í embætti: „Kannski getum við látið reyna á þetta einhvern tímann“
Lína 73:
== Heimildir ==
* {{Wpheimild|tungumál = en|titill = Xi Jinping|mánuðurskoðað=18. október|árskoðað = 2010}}
 
== Tengt efni ==
* [[Xi Zhongxun]]
* [[Alþýðulýðveldið Kína]]
* [[Valdakynslóðir Alþýðulýðveldisins Kína]]
* [[Maó Zedong]]
* [[Deng Xiaoping]]
* [[Jiang Zemin]]
* [[Hu Jintao]]
* [[Wen Jiabao]]
* [[Maóismi]]
 
==Tenglar==
Lína 90 ⟶ 79:
==Tilvísanir==
<references/>
{{Töflubyrjun}}
{{Erfðatafla | fyrir=[[Hu Jintao]]| titill=Aðalritari kínverska kommúnistaflokksins | frá=[[15. nóvember]] [[2012]] | til= | eftir=Enn í embætti}}
{{Erfðatafla | fyrir=[[Hu Jintao]]| titill=Forseti Alþýðulýðvldisins Kína| frá=[[14. mars]] [[2013]] | til=| eftir=Enn í embætti}}
{{Töfluendir}}
{{fe|1953|Xi Jinping}}
[[Flokkur:Kínverskir stjórnmálamenn]]