Wikipedia

„Vlad Drakúla“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Dexbot (spjall | framlög)
Vélmenni
6.577 breytingar
m Removing Link FA template (handled by wikidata)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1:
{{konungur
{{hreingera}}
| titill = Vallakíufursti
[[Mynd:Vlad_Tepes_001.jpg|thumb|right|Vlad Tepes]]
| ætt = Drăculești-ætt
'''Vlad Ţepeş''' eða '''Vlad Dracula''' ([[1431]] – [[1476]]) var [[fursti]] í [[Vallakíu]] (sem nú er eitt af þremur [[hérað|héruðum]] [[Rúmenía|Rúmeníu]]). Hann léði nafn sitt aðal illmenninu í bók [[Bram Stoker]], ''[[Drakúla]]'', en ólíklegt þykir að Stoker hafi mikið þekkt til sögu hans annað en nafnið. ▼
| skjaldarmerki = House of Draculesti Arms.svg
<!--
| nafn = Vlad Drakúl‎a
er maður sem verður fjallað um í þessari ritgerð. Byrjað verður á því hver Vlad Tepes er og hvernig var haldið að hann hafi orðið vampíra, svo verður lýst æskuþað til hans og hvernig hann ólst upp. Síðan verður fjallað um hvernig að hann lifði og hvað hann gerði frægan.... Að lokum verður skrifað um hvernig hann dó og hvernig líf hans hafði áhrif á metsölubókina Drakúla.
| mynd = Vlad Tepes 002.jpg
 
| skírnarnafn = Harún ar-Rasjid ibn Múhammeð al-Mahdi
Eins og margir vita er til þjóðsagnakennd vera sem að er kölluð vampíra, til eru margar gerðir af vampíru en það er efni í aðra ritgerð. Ein frægasta vampíra sem að er til er Drakúla greifi. Þessi persóna kemur upphaflega úr metsölubókinni Drakúla eftir Bram Stoker. En persónan á sér bakgrunn sem að er ekki efni í barnasögur. Vlad Drakúla III er nafnið á manninum sem að persónan Drakúla greifi er byggður á. Þessi maður er þekktur sem Vlad Tepes sem að þýðir í beinni þýðingu Vlad grimmi eða Vlad stjaksetjari. Vlad var að sjálfsögðu mennskur. En áður en að Vlad dó eða árið 1476 er sagt að hann hafi breyst í þessa goðsagnakenndu veru, vampíru. Ástæðan fyrir því að það sé haldið að hann hafi breyst í vampíru er af því að lík hans hvarf.
| fæðingardagur = [[1431]]
 
| fæðingarstaður = Sighișoara, Ungverjalandi
Það eru til margar kenningar af því hvernig að Vlad varð vampíra. Ein sagan segir frá því að Vlad hafi fundið bút úr spjóti Longinus (Longinus er maðurinn sem að stakk Jesús til dauða hans við krossfestinguna). Þegar að það gerðist átti Vlad að hafa fundið fyrir mjög miklum sársauka sem að átti að marka upphaf nýs lífs. Önnur sagan er þannig að hann hafi gert samning við djöfulinn, það djöfull myndi eignast sál Vlads í staðinn fyrir eilíft líf, djöfullega krafta og leið til að fjölgja sér með því að sjúga blóð annarra og blanda svo sínu eigin það. -->
| dánardagur = [[1476]]
| dánarstaður =
| grafinn =
| ríkisár = 1448; 1456–1462; 1476
| undirskrift = Wladislaus Dragwlya.JPG
| faðir = [[Vlad Drakúl]]
| móðir = Evpraxía af Moldavíu (?)
| maki = Óþekkt fyrri kona, [[Jusztina Szilágyi]]
| titill_maka = Kona
| börn = [[Mihnea cel Rău]]
}}
▲'''Vlad 3. Dracula''', einnig þekktur undir viðurnefninu '''Vlad Ţepeş''' eða '''Vlad Draculastjaksetjari''' ([[1431]] – [[1476]]) var [[fursti]] í [[Vallakía|Vallakíu]] (sem nú er eitt af þremur [[hérað|héruðum]] [[Rúmenía|Rúmeníu]]). Hann léði nafn sitt aðal illmenninutitilpersónunni í bók [[Bram Stoker]]s, ''[[Drakúla]]'', en ólíklegt þykir að Stoker hafi mikið þekkt til sögu hans annað en nafnið.<ref>{{Vísindavefurinn|2696|Hver var Drakúla?}}</ref> Nafnið Drakúla merkir „sonur drekans“ og vísar til þess að faðir Vlads var kallaður Drakúl, sem þýðir dreki.
 
==Æviágrip==
Árið 1431 í nóvember eða desember fæddist í [[Transylvanía|transylvanísku]] borginni [[Sighisoara]] . Á þeim tíma var faðir hans, [[Vlad Drakúl]], í útleigð frá heimalandi þeirra, Valakíu. Nefna má að húsið sem að hann fæddist í stendur ennþá og er til sýnis.
Lítið er vitað um æsku Vlads. Hann átti tvo bræður: eldri bróður Mircea og yngri bróður Radu hinn myndarlega (sem er viðurnefni sem hann fékk frá ÓttómönnumTyrkjum á seinni tímum). Vlad var alinn upp og menntaður af móðurætt sinni sem var transylvanísk aðalsfjölskylda. Menntun hans sem kristins aðalsmanns byrjaði árið 1436 þegar faðir hans náði völdum aftur í ValakíuVallakíu eftir að hafa rutt í burtu keppinautakeppinautum sína, Danesti ættina-ættinni. Vlad lærði allar bardaga- og stjórnaraðferðir sem að sæmirsæmdi kristnum aðalsmanni. Fyrsti kennari hans var gamall aðalsmaður sem að hafði barist á móti Tyrkjum í bardaganum við [[Níkólópolis]].
Árið 1444 þegar Vlad var 13 ára, sendi faðir hans Radu og Vlad til sóldánsins[[Tyrkjasoldán|soldánsins í Tyrklandi]] sem gísla til að tryggja frið á milli þjóðanna. Vlad var þar til ársins 1448 þegar honumTyrkir varslepptu sleppt af tyrkjumhonum. Bróðir hans Radu kusukaus að vera eftir í Tyrklandi, og hafði
stuðning Tyrkja til að verða næsti konungur ValakíuVallakíu á móti bróður sínum Vlad.
 
Faðir Vlads og eldri bróðir hans Mircea voru sviknir af aðalsmönnum í ValakíuVallakíu í hendurnar á tyrkjumTyrkjum árið 1447. FaðirinnFaðir VladVlads var stjaksettur og eldri bróðirinn Mircea var grafinn lifandi. Þetta þurfti Vlad Drakúla að horfast við, og á þeim tíma svórsór hann að ná hefndum, beint eða óbeint. Þetta sást á grimmdarverkum hans á seinni tímum.
 
Upphafleg stjórnartíð Vlads III var mjög stutt eða tveir mánuðir, vegna óvinskapóvinskapar hans til OttómannaTyrkja og frá OttómannaTyrkjum til hans. Það var ekki fyrr en árið 1456 sem að hann komst til valda fyrir alvöru, með stuðningi [[Hyandi]] konungs Ungverjalands. þáÞá útnefndi hann [[Tirgoviste]] sem höfuðborg ValakíuVallakíu og byggði svo kastala sinn nálægt Arges ánni. Flest frægðarverk Vlads gerðust á þessum tíma.
 
Vlad Drakúla III þekktastur fyrir ómennsk grimmdarverk. Stjaksetning var uppáhalds pyntingarleið hans. Stjaksetning var og er ennþá ein hræðilegasta leið sem til er, til að deyja, þar sem að þetta er hægur dauðadagi og frekar sársaukamikill. Vlad notaði stjaksetningu ekki bara leið til að pynta og drepa óvini sína heldur líka til að hræða þá í burtu. Til dæmis er til ein saga um það þegar Tyrkir ætluðu að gera innrás inní Vallakíu. [[Mehmed 2.]], sigurvegari [[Konstantínópel]], sem var þekktur fyrir grimmd sína og miskunnarleysi flúði af ógeði þegar að hann sá tugi þúsunda af stjaksettum líkum tyrkneskra fanga.
 
Vlad notaði stjaksetningu ekki bara leið til að pynta og drepa óvini sína heldur líka til að hræða þá í burtu. T.d. er til ein saga um það þegar Tyrkir ætluðu að gera innrás inní Valakíu. Mohammed II sigurvegari Konstantínopel sem var þekktur fyrir grimmd sína og miskunnarleysi flúði af ógeði þegar að hann sá tugi þúsunda af stjaksettra líka tyrkneskra fanga.
 
Vlad var ekki beinlínis besti vinur Ottómanna, og átti þess vegna í deilum við þá. Árið 1476 eftir langa og harða baráttu við Ottómanna safnaði heyrði Vlad að þeir ætluðu að gera útaf við hann eitt skipti fyrir öll. Eftir að hafa heyrt þetta þá safnaði Vlad öllum sínum mönnum saman og fékk hjálp frá bandamönnum sínum í Ungverjalandi. Þessi orrusta átti greinilega að vera su síðasta sem að fór á milli Valakíu og Ottómanna. ▼
Orustan endaði þannig að Ottómannar unnu. Það er ekki vitað hvernig að Vlad var drepinn í orustunni, sumir halda að hann hafi verið drepinn af óvininum, sumir halda að hann hafi verið drepinn af Ungverskum bandamönnum sínum, og sumir halda að hann hafi óvart verið drepinn af sínum eiginn mönnum. Þó að það sé ekki vitað hvernig að Vlad dó er vitað að hann var drepinn í þessum bardaga með restinni af hernum hans. Valakíumenn börðust til hins síðasta manns, það voru engir fangar teknir.
 
▲Vlad var ekki beinlínis besti vinur OttómannaTyrkja, og átti þess vegna í deilum við þá. Árið 1476 eftir langa og harða baráttu við Ottómanna safnaðiTyrki heyrði Vlad að þeir ætluðu að gera útaf við hann eitt skipti fyrir öll. Eftir að hafa heyrt þetta þá safnaði Vlad öllum sínum mönnum saman og fékk hjálp frá bandamönnum sínum í Ungverjalandi. Þessi orrusta átti greinilega að vera susú síðasta sem að fór á milli ValakíuVallakíu og OttómannaTyrkjaveldis. Orrustan endaði með sigri Tyrkja. Ekki er vitað hvernig Vlad var drepinn í orustunni. Sumir halda að hann hafi verið drepinn af óvininum, sumir halda að hann hafi verið drepinn af ungverskum bandamönnum sínum og sumir að hann hafi óvart verið drepinn af sínum eiginn mönnum. Þó að það sé ekki vitað hvernig að Vlad dó er vitað að hann var drepinn í þessum bardaga með restinni af hernum hans. Valakíumenn börðust til hins síðasta manns og engir fangar voru teknir.
<!--
==Vlad í bókinni [[Drakúla]]==
Eins og að er vitað hafði Vlad Drakúla III gríðarleg áhrif á metsölubókina Drakúla eftir Bram Stoker. Upphaflega ætlaði Bram Stoker að skrifa heimildabók um vampírur, en eftir að hafa skoðað efnið þá rakst hann á bók sem að hét “Vlad Drakúla” þessi bók eins og titillinn gaf til kynna var um Vlad Drakúla. Þegar að Bram hafði lokið lestri sínum á þessari bók þá ákvað hann að í staðinn að gera heimildabók þá ætlaði hann að gera spennusögu um Vlad Drakúla III.Ástæðan fyrir því að það var talið að Vlad hafi verið vampíra er út af einstökum trega hans til að deyja og grimmdarleika hans. -->
==Tilvísanir==
 
<references/>
{{fd|1431|1476}}
 
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Vlad_Drakúla“