„Hraun“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
m Tók aftur breytingar 157.157.10.22 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Berserkur Merki: Afturköllun |
||
Lína 2:
{{CommonsCat|Lava}}
{{Aðgreiningartengill|Hraun (aðgreining)}}
<onlyinclude>'''Hraun''' er bráðið [[berg]] eða [[möttull|möttulefni]] sem flæðir upp á yfirborð jarðar við [[eldgos]] og storknar þar.</onlyinclude> Hitastig hraunbráðar getur verið frá
== Tegundir hrauna ==
Basísk hraun (eða ''mafísk'') eru venjulega fremur [[Kísill|kísilsnauð]] og eru því fremur þunnfljótandi. Þau koma oftast upp í [[gígaröð]]um eða [[dyngja|dyngjum]]. Súr hraun (eða ''felsísk'') eru yfirleitt kísilrík og seigfljótandi og mynda gjarnan straumflögótt berg. Þau koma oftast upp í [[megineldstöð]]vum.
== Storknun og myndanir ==
Lína 8 ⟶ 11:
Snertifletir og yfirborð hrauna er oft gler- eða kargakennt, þar sem kólnun þessara flata er hraðari vegna snertingar við eldri og kaldari jarðmyndanir og andrúmsloft. Því ná kristallar ekki að myndast. Berg sem myndast við eldgos kallast einu nafni [[gosberg]] hvort sem um er að ræða hraun, gjóskuberg eða móberg.
Basísk hraun mynda venjulega annaðhvort [[Helluhraun|hellu-]] eða [[apalhraun]] sem vísar að mestu til yfirborðsásýndar hraunanna. Enskt heiti þessara hraungerða eru "Aa-lava" (apalhraun) og "Pahoehoe" (helluhraun), en ensku nafngiftirnar eru komnar frá [[Hawaii]]-eyjaklasanum, þar sem eingöngu renna basalthraun.
==Tenglar==
|