„Kýpur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
kort
Stonepstan (spjall | framlög)
mEkkert breytingarágrip
Lína 32:
}}
[[Mynd:Cy-map.png|thumb|Tvískipting Kýpur og helstu borgir.]]
'''Kýpur''' ([[gríska]]: '''Κύπρος''', '''Kypros'''; [[tyrkneska]]: '''Kıbrıs''') er [[eyja]] austast í eystri hluta [[Miðjarðarhafið|MiðjarðarhafsinsMiðjarðarhafi,]] sunnan við [[Tyrkland]] og vestan við [[Sýrland|Sýrlands]] og [[Líbanon|Líbanons]]. Kýpur er þriðja stærsta og þriðja fjölmennasta eyja Miðjarðarhafsins. Kýpur er aðildarríki [[Evrópusambandið|Evrópusambandsins]]. Kýpur fékk sjálfstæði frá [[Bretland]]i árið [[1960]] fyrir utan herstöðvasvæðin [[Akrótírí og Dekelía|Akrótírí og Dekelíu]] sem eru enn undir breskri stjórn.
 
Eyjan skiptist í tvo hluta og stjórna [[Kýpurgrikkir]] vestari hluta hennar en [[Kýpurtyrkir]] þeim eystri og minni ([[Tyrkneska lýðveldið á Norður-Kýpur]]) eftir innrás [[Tyrkland]]s árið 1974. Þá höfðu staðið yfir átök milli grískumælandi og tyrkneskumælandi íbúa um margra ára skeið. Tyrkir viðurkenna ekki sjálfstæði gríska hlutans og telja þann tyrkneska til Tyrklands. Þá hlutiskipan ermála aðeinsviðurkenna viðurkenndurTyrkir af Tyrklandieinir, en alþjóðasamfélagið lítur á hanntyrkneska hluta Kýpur sem hernumið svæði.
 
Kýpur er vinsælt ferðamannaland meðog háaskorar hátt hvað varður [[vísitala um þróun lífsgæða|vísitölu um þróun lífsgæða]]. Landið var stofnaðili [[Samtök hlutlausra ríkja|Samtaka hlutlausra ríkja]] 1961. Það gerðist aðili að Evrópusambandinu árið 2004.
 
==Stjórnsýsluskipting==
Kýpur skiptist í sex umdæmi: [[Nikósía|Nikósíu]], [[Famagústa]], [[Kýrenía|Kýreníu]], [[Larnaka]], [[Lemesos]] (Límasól) og [[Pafos]]. Þessi skipting nær yfir Norður-Kýpur en þar er hún ekki viðurkennd þar.
[[Mynd:Cyprus_districts.svg|600px|center]]
 
Á Kýpur eru fjórar [[útlenda|útlendur]] [[Bretland]]s við Dekelíu; þorpin [[Ormedeia]] og [[Xylotymvou]], [[Dekelíurafstöðin]] og [[Paralimni]] (''de facto'' útlenda), sem tengir Dekelíu við hlutlaust belti [[Sameinuðu þjóðirnar|Sameinuðu þjóðanna]] milli gríska og tyrkneska hlutans. [[Akrótírí og Dekelía]] eru ekki formlegar útlendur heldur [[herstöð]]var undir stjórn [[breski herinn|breska hersins]].
 
== Tenglar ==