Wikipedia

„Bræðralag múslima“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Ekkert breytingarágrip
Gerði breytingu á orðalagi og bætti við heimildum og frekari upplýsingum vegna deilu um hlutleysi greinarinnar. Sjá spjallsíðu fyrir nokkrar röksemdir fyrir breytingunum.
Lína 1:
[[Mynd:Muslim Brotherhood Emblem.jpg|thumb|right|Einkennismerki Bræðralags múslima.]]
{{Hlutleysi}}
'''Bræðralag múslima''' (جماعة الإخوان المسلمين eða ''Jamāʻat al-Ikhwān al-Muslimīn'' á [[Arabíska|arabísku]]) eru alþjóðasamtök [[Íslamismi|íslamista]] af [[súnní]]-trú sem stofnuð voru árið 1928 af egypska kennaranum [[Hassan al-Banna]]. Yfirlýst markmið samtakanna er að koma á [[Sjaríalög]]um sem „grundvelli stjórnar á málefnum ríkis og þjóðfélags“ og í öðru lagi að „sameina íslömsk lönd og ríki, sérstaklega Arabaríki, og frelsa þau undan erlendri [[Heimsvaldastefna|heimsvaldshyggju]].“<ref name="ikhwanweb1">{{cite web|url=http://www.ikhwanweb.com/article.php?id=813|title=The Principles of The Muslim Brotherhood}}</ref> Bræðralagið og undirdeildir þess starfa í ýmsum löndum sem lögmætar stjórnmálahreyfingar, en hafa verið skilgreind sem [[hryðjuverk]]asamtök í [[Barein]],<ref>{{cite web|url=http://www.bna.bh/portal/en/news/609752|title=Bahrain News Agency - Bahrain backs Saudi Arabia, UAE, Foreign Minister says|publisher=|accessdate=24. maí 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.aa.com.tr/en/news/304220--bahrain-fm-reiterates-stance-on-muslim-brotherhood|title=Bahrain FM reiterates stance on Muslim Brotherhood|author=Anadolu Ajansı (c) 2011|publisher=|accessdate=24. maí 2018}}</ref> [[Egyptaland]]i,<ref name="EgyptGovtDeclaresTerrorist">{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-25515932|title=Egypt's Muslim Brotherhood declared 'terrorist group'|publisher=Bbc.co.uk|date=25 December 2013|accessdate=24. maí 2018}}</ref> [[Rússland]]i,<ref name="base.consultant.ru">{{cite web|url=http://base.consultant.ru/cons/cgi/online.cgi?req=doc;base=EXP;n=257852|title=Resolution of the State Duma, 2 December 2003 N 3624-III GD "on the Application of the State Duma of the Russian Federation" on the suppression of the activities of terrorist organizations on the territory of the Russian Federation|publisher=[[Consultant Plus]]|language=ru|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160101081242/http://base.consultant.ru/cons/cgi/online.cgi?req=doc%3Bbase%3DEXP%3Bn%3D257852|archivedate=24. maí 2018|df=dmy-all}}</ref> [[Sýrland]]i,<ref name="SyriaTerror">{{cite web|url=http://www.hurriyetdailynews.com/assad-says-factors-not-in-place-for-syria-peace-talks.aspx?pageID=238&nID=56611&NewsCatID=352|publisher=[[Hurriyet]] (AFP)|title=Assad says 'factors not in place' for Syria peace talks|accessdate=24. maí 2018|date=21 October 2013}}</ref> [[Sádi Arabía|Sádi Arabíu]]<ref>{{cite web|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-26487092?print=true|title=Saudi Arabia declares Muslim Brotherhood 'terrorist group'| accessdate=24. maí 2018| publisher=BBC}}</ref> og [[Sameinuðu arabísku furstadæmin|Sameinuðu arabísku furstadæmunum]].<ref name="Alaa Shahine and Glen Carey, Bloomberg News">{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/2014-03-09/u-a-e-supports-saudi-arabia-against-qatar-backed-brotherhood.html|author1=Alaa Shahine |author2=Glen Carey, Bloomberg News |lastauthoramp=yes |publisher=Bloomberg News|title=U.A.E. Supports Saudi Arabia Against Qatar-Backed Brotherhood|accessdate=24. maí 2018 |date=9. mars 2014}}</ref> Árið 2016 og aftur árið 2017 var lögð fram þingsályktun á [[Bandaríkin|bandaríska]] þinginu sem lýsir Bræðralaginu og tengslahópum þess sem hryðjuverkasamtökum. Bræðralagið hefur jafnan notið vinsælda vegna starfs síns í velferðar- og menningarmálum en aldrei hlotið náð yfirvalda.<ref name="frettabladid">{{cite news|url=http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=6136133|title=Óvissa um lýðræðið í Egyptalandi|publisher=''Fréttablaðið''|date=5. júlí 2013|accessdate=24. maí 2018}}</ref> Bræðralagið lýsir sjálfu sér sem „friðsamlegri og lýðræðislegri hreyfingu“.<ref>{{cite web|url=http://ikhwanweb.com/article.php?id=31672|title=Muslim Brotherhood Rejects Al-Sisi As True Tyrant; Vows to Continue Peaceful Protest Action - Ikhwanweb|publisher=|accessdate=24. maí 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ikhwanweb.com/article.php?id=31668|title=Pro-Democracy National Alliance Vows Escalated Peaceful Protests Across Egypt - Ikhwanweb|publisher=|accessdate=24. maí 2018}}</ref>
 
'''Bræðralag múslima''' eru samtök súnní-múslima, sem vinna að markmiðum sínum eftir pólitískum leiðum og með hryðjuverkum og hernaði. Samtökin voru stofnuð af [[Hassan al-Banna]] (f.1906 - d.1949) árið 1928 í kjölfar hruns Ottóman-veldisins. Markmið Bræðralagsins er að koma á fót íslömsku heimsveldi með ''jihad''. Slagorð Bræðralags múslima hljóðar þannig: “Allah„Allah er takmark okkar; Spámaðurinn [Múhameð] er leiðtogi okkar; Lögmál okkar er Kóraninn; Jihad er okkar leið; dauði fyrir Allah er okkar hæsta von.”“
 
Hassan al-Banna var skólakennari í litlu þorpi norður af [[Kaíró]] í Egyptalandi. Hugmyndafræði hans gekk út á að íslam væri fullkomin lífsspeki og að [[kóraninn]] væri eina ásættanlega stjórnarskráin sem hægt væri að byggja ríki á.<ref name=ODI>{{cite book|title=Banna, Hasan al-|editor=John L. Esposito|encyclopedia=The Oxford Dictionary of Islam|publisher=Oxford University Press|location=Oxford|year=2014|url=http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195125580.001.0001/acref-9780195125580-e-290|subscription=yes}}</ref> Hann tók ungur þátt í obeldisverkum múslima gegn kristnu fólki og múslimum sem ekki þóttu nógu trúræknir í heimabæ hans. Bræðralagið hlaut lengi fjárstyrk frá Sádi Arabíu<ref name="WashingtonPost-Diverse">{{cite news|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A12823-2004Sep10.html|title=In Search of Friends Among The Foes U.S. Hopes to Work With Diverse Group|work=The Washington Post|date=10 September 2004|accessdate=24. maí 2018|first1=John|last1=Mintz|first2=Douglas|last2=Farah}}</ref><ref name="Dreyfuss">Bob Dreyfuss, „[http://www.thenation.com/blog/168871/saudi-arabia-and-brotherhood-what-new-york-times-missed# Saudi Arabia and the Brotherhood: What the 'New York Times' Missed]“, ''The Nation'', 13. júlí 2012, skoðað 24. maí 2018.</ref> en á fyrstu árum samtakanna hlutu þau einnig talsverðan styrk frá [[Þriðja ríkið|Þýskalandi nasismans]].<ref>{{Cite book|first=Steven|last=Carol|title=Understanding the Volatile and Dangerous Middle East: A Comprehensive Analysis|year=2015|url=https://books.google.no/books?id=iIy5CgAAQBAJ&lpg=PA1&hl=no&pg=PT481#v=onepage&q&f=false|page=481|quote="After ten years, the Ikhwan had only 800 members, but the Muslim Brotherhood became a regional force after receiving massive aid from Nazi Germany. It formed a tactical and ideological alliance with the Nazis as well as with Hajj Amin al-Husseini, the Grand Mufti of Jerusalem. [...] This Nazi funding enabled the Muslim Brotherhood to expand internationally. By the end of World War II, it had a million members."}}</ref><ref>{{Cite book|first=Chuck|last=Morse|title=The Nazi Connection to Islamic Terrorism: Adolf Hitler and Haj Amin Al-Husseini|year=2003|url=https://books.google.no/books?id=HGkthBwbNg8C&lpg=PP1&hl=no&pg=PA35#v=onepage&q&f=false|page=35|quote="During World War II, the Brotherhood, with networks extending to several Arab capitals at that point, would maintain an informal espionage relationship with the Third Reich.}}</ref><ref>{{Cite news|title=Hitler trained the Muslim Brotherhood says ex-grand mufti|url=https://www.alaraby.co.uk/english/blog/2015/10/13/egypt-hitler-trained-the-muslim-brotherhood-says-ex-grand-mufti|work=alaraby.co.uk|date=24. maí 2018}}</ref><ref>{{Cite news|title=Why Hitler Wished He Was Muslim|url=https://www.wsj.com/articles/book-review-ataturk-in-the-nazi-imagination-by-stefan-ihrig-and-islam-and-nazi-germanys-war-by-david-motadel-1421441724|work=Wall Street Journal|date=16. janúar 2015}}</ref>
Hassan al-Banna var skólakennari í litlu þorpi norður af [[Kaíró]] í Egyptalandi og tók ungur þátt í obeldisverkum múslima gegn kristnu fólki og múslimum sem ekki þóttu nógu trúræknir í heimabæ hans.
 
Bræðralagið stofnaði snemma leynilegan herhernaðarvæng<ref>Lia, skæruliðaBrynjar. 1998. ''The Society of the Muslim Brothers in Egypt: The Rise of an Islamic Mass Movement 1928-1942''. Reading, UK: Garnet, bls. 172-181.</ref><ref>Carré, Olivier og Gérard Michaud. 1983. ''Les Frères musulmans : Egypte et Syrie (1928-1982)''. Paris: Gallimard, bls. 30-31.</ref> (arabíska: ''al-Tanzim al-Khass'') sem stóð fyrir mörgum ofbeldisverkum,. þarMeðlimir ábræðralagsins stóðu meðal morðiðannars fyrir morðum á dómaranum Ahmed Khazinder Bey árið 1947<ref>Mitchell, morðiðRichard P. 1969. ''The Society of the Muslim Brothers''. London: Oxford University Press, bls. 62.</ref> og á forsætisráðherra Egyptalands, Mahmud Fahmi al-Nuqrashi Pasja, árið 1948.<ref>Mitchell, sprengjuárásumRichard P. 1969. ''The Society of the Muslim Brothers''. London: Oxford University Press, bls. 67.</ref> Opinberlega fordæmdi Hassan al-Banna bæði morðin og sagði að morðingjarnir væru „hvorki bræður né múslimar“.<ref>Mitchell, Richard P. 1969. ''The Society of the Muslim Brothers''. London: Oxford University Press, bls. 68-69.</ref> Meðlimir bræðralagsins voru einnig viðriðnir árásir á [[Gyðingar|gyðinga]] og fyrirtæki í eigu gyðinga,<ref>Mitchell, Richard P. 1969. ''The Society of the Muslim Brothers''. London: Oxford University Press, bls. 55-58, 75.</ref> árásumárásir á vestræna ferðamenn og sprengjuárásir á lestar og lögreglustöðvar. Bræðralagið tók þátt í valdaráni hersins í Egyptalandi árið 1952<ref>Carré, Olivier and Gérard Michaud. 1983. ''Les Frères musulmans : Egypte et Syrie (1928-1982)''. Paris: Gallimard.</ref> en ágreiningur kom fljótt upp á milli bræðralagsins og [[Gamal Abdel Nasser|Gamals Abdel Nasser]]. Eftir að meðlimur bræðralagsins reyndi að drepa Nasser árið 1954 lét Nasser handtaka þúsundir meðlimi þess til að tryggja sjálfan sig á valdasessi.<ref>Aburish, Said K. (2004), Nasser, the Last Arab, New York City: St. Martin's Press, bls. 54.</ref>
 
Bræðralagið starfar í mörgum ríkjum en hefur jafnan notið mestra áhrifa í Egyptalandi þar sem það var stofnað, þrátt fyrir að veraldlegar herstjórnir landsins hafi oft bannað hreyfinguna og gert rassíur gegn henni vegna gruns um samsæri, stuðning við hryðjuverk eða tilraunir til valdaráns.<ref>''Inside Egypt: The Land of the Pharaohs on the Brink of a Revolution'' by John R. Bradley, (Palgrave MacMillan, 2008), p.49</ref><ref>[http://www.globalsecurity.org/wmd/library/news/egypt/egypt-050905-voa01.htm Egypt] global security.org</ref> Mestum áhrifum náði bræðralagið eftir [[Egypska byltingin 2011|egypsku byltinguna 2011]] þegar [[Hosni Mubarak]] forseta var steypt af stóli. Í forsetakosningum sem haldnar voru næsta ár vann frambjóðandi Frelsis- og réttlætisflokksins (stjórnmálaarms bræðralagsins í Egyptalandi), [[Mohamed Morsi]], sigur og gerðist forseti landsins. Morsi varð fljótt afar óvinsæll og var sjálfum steypt af stóli eftir aðeins rúmt ár í embætti. Í stjórnartíð núverandi forseta, hershöfðingjans [[Abd al-Fattah as-Sisi]], hefur bræðralagið verið bannað á ný<ref>{{cite news|agency=AFP|url=http://www.dawn.com/news/1076098/egypt-pm-labels-brotherhood-terrorist-group-after-bomb-kills-14|title=Egypt PM labels Brotherhood 'terrorist' group after bomb kills 14|work=Dawn|date=24 December 2013|accessdate=24. maí 2018}}</ref> og margir meðlimir þess fangelsaðir.<ref>"[https://www.theguardian.com/world/2014/mar/24/egypt-death-sentence-529-morsi-supporters Egypt sentences to death 529 supporters of Mohamed Morsi]". ''The Guardian''. 24. mars 2014.</ref><ref>"[https://www.reuters.com/article/2015/02/02/us-egypt-brotherhood-court-idUSKBN0L60VK20150202 Egypt court sentences 183 Muslim Brotherhood supporters to death]". Reuters. 2. febrúar 2015.</ref>
Fjölmargir hryðjuverkahópar súnní-múslima hafa verið stofnaðir út frá Bræðralagi múslima, þar á meðal er [[Al-Kaída]], [[Al-Gama’a al-Islamiyya]] (íslenska: “íslamski hópurinn”) og [[Íslamska ríkið]] (ISIS, ISIL).
 
[[Barack Hussein Obama]] forseti Bandaríkjanna árin 2009-2016 og stjórn hans litu á Bræðralag múslima sem hófsamt, friðsamt stjórnmálaafl sem gæti verið til mótvægis við harðlínu-múslima. Stjórn Obama stóð fyrir samtali við Bræðralagið og fjármagnaði vopnakaup til þeirra. Í kjölfarið sigraði frambjóðandi Bræðralagsins, [[Mohamed Morsi]], forsetakosningar í Egyptalandi árið 2012 og uppreisnir og ofbeldisalda, sem kölluð var “[[arabíska vorið]]”, fór um Norður-Afríku og Mið-Austurlönd. Einræðisherra Líbíu var myrtur, forseta [[Túnis]] var steypt af stóli og Íslamska ríkið (ISIS) lagði undir sig stóran hluta Sýrlands og Íraks.<ref>Gordon M. Hahn, “Obama’s Muslim Brotherhood Strategy, the ‘War’ Against Jihadism, and Russia’s Syria Intervention – Parts 1 and 2”, Russian and Eurasian Politics, 5.3.2016, https://gordonhahn.com/2016/03/05/the-obama-administrations-muslim-brotherhood-strategy-and-the-war-against-jihadism-parts-1-and-2/, sótt 9.5.2018</ref>
 
Bræðralag múslima hefur verið sett á skrá yfir hryðjuverkasamtök í Egyptalandi og víðar. Árið 2014 var Bræðralaginu formlega lýst sem hryðuverkasamtökum í Sameinuðu arabísku furstadæmunum. Árið 2016 og aftur árið 2017 var lögð fram þingsályktun á bandaríska þinginu sem lýsir Bræðralaginu og tengslahópum þess sem hryðjuverkasamtökum.
 
Hugmyndafræði bræðralagsins hefur haft bein og óbein áhrif á ýmsa íslamska vígahópa og hryðjuverkasamtök. Bent hefur verið á Bræðralag múslima sem einn af hugmyndafræðilegum forverum [[Íslamska ríkið|íslamska ríkisins]].<ref>{{cite news |last=Hussain |first=Ghaffar |url=https://www.independent.co.uk/voices/comment/iraq-crisis-what-does-the-isis-caliphate-mean-for-global-jihadism-9573951.html |title=Iraq crisis: What does the Isis caliphate mean for global jihadism? |date=30. júní 2014 |website=Independent |accessdate=24. maí 2018. |location=London}}</ref> [[Osama bin Laden]] og [[Ayman al-Zawahiri]]<ref>{{cite book|title=The Looming Tower|author=Lawrence Wright|publisher=Knopf|year=2006|pages=37|nopp=true}}</ref>, leiðtogar [[Al Kaída]], störfuðu einnig með bræðralaginu en misstu síðar trú á aðferðafræði þess. Palestínsku skærusamtökin og stjórnmálahópurinn [[Hamas]] voru upprunalega stofnuð sem undirdeild bræðralagsins.<ref>Andrew Higgins, [https://www.wsj.com/articles/SB123275572295011847 'How Israel Helped to Spawn Hamas'], [[The Wall Street Journal]] 24. janúar 2009.</ref>
 
== Tilvísanir ==
{{reflist|1}}
 
 
==Heimildir==
* Cynthia Farahat, “The Muslim Brotherhood, Fountain of Islamist Violence”, The Middle East Quarterly, 2017, http://www.meforum.org/6562/the-muslim-brotherhood-fountain-of-islamist, sótt 23.5.2018
{{stubbur}}▼
 
[[Flokkur:ÍslamÍslamismi]]▼
 
[[Flokkur:MúhameðstrúStofnað 1928]]
▲[[Flokkur:Íslam]]
[[Flokkur:Jihad]]
[[Flokkur:Hryðjuverk]]
[[Flokkur:Stjórnmál]]
 
▲{{stubbur}}
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/wiki/Bræðralag_múslima“