„Japansgreni“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Svarði2 (spjall | framlög)
m Svarði2 færði Japansgreni á Kínagreni: réttara nafn
Poecilotheria36 (spjall | framlög)
m Tvítekning flokks
Lína 39:
'''Japansgreni''' ('''''Picea jezoensis''''' eða '''''Picea yezoensis''''') er stórt [[sígræn jurt|sígrænt]] [[tré]] sem verður 30 til 50 metra hátt og með stofnþvermál að 2 metrum. Það er upprunnið frá norðaustur [[Asía|Asíu]], frá fjöllum mið [[Japan]] og [[Changbai fjöll]]um á landamærum [[Kína]] og [[Norður Kórea|Norður Kóreu]], norður til austur [[Síbería|Síberíu]], ásamt [[Sikhote-Alin]], [[Kúrileyjar]], [[Sakalínfylki]] og [[Kamsjatka]]. Það vex í svölum en rökum tempruðum regnskógum, og hvergi er útbreiðslusvæðið lengra frá Kyrrahafinu en 400 km.
 
== Lýsing ==
[[Börkur]]inn er þunnur og hreistraður, verður sprunginn á eldri trjám. Krónan er breiðkeilulaga. Sprotarnir eru föl gulbrúnir, hárlausir en með áberandi nálanöbbum. [[Barr|Barrið]] er nálarlaga, 15 til 20 mm langt, 2 mm breitt, langydd, beggja vegna dálítið kjalað, dökkgrænt að ofan með engum loftaugum, og bláhvítt til hvítt að neðan með tvemur breiðum loftaugarendur.
 
[[Köngull|Könglarnir]] eru hangandi, mjósívalir, 4 til 7 sm langir og 2 sm breiðir (lokaðir), opnir að 3 sm breiðir. Þeir eru með þunnar, sveigjanlegar köngulskeljar 12 til 18 mm langar. Þeir eru fyrst græn eða rauðleitir, og verða fölbrúnir við þroska 5 til 6 mánuðum eftir frjóvgun. [[Fræ]]in eru svört, 3 mm löng, með grönnum, 6 til 8 mm löngum fölbrúnum væng.
 
== Undirtegundir ==
Það eru tvær landfræðilegar [[undirtegund]]ir, meðhöndlaðar sem [[afbrigði]] af sumum höfundum, og sem aðskildar tegundir af öðrum:
*''Picea jezoensis'' subsp. ''jezoensis'' ('''Jezo spruce'''). Allt búsvæðið nema þar sem P. jezoensis ssp. hondoensis er, suður til [[Hokkaidō]], Japan. Sprotar mjög fölgulbrúnir, næstum hvítir; loftaugarákir bláhvítar; könglarnir fölbrúnir með sveigjanlegu köngulhreistri.
Lína 51:
Japansgreni er náskylt sitkagreni (''[[Picea sitchensis]]''), sem tekur við því hinum megin við norðanvert Kyrrahafið. Þau, og sérstaklega undirtegundin ''jezoensis'', geta verið illgreinanleg í sundur, en skortur á loftaugum á efra borði barrs ''P. jezoensis'' er auðveldasta greiningaratriðið. Barrið á japansgreni er einnig nokkuð sljóyddara og ekki eins hvasst kjalað, en á sitkagreni.
 
== Ræktun á Íslandi ==
Japansgreni hefur verið í ræktun á [[Hallormsstaður|Hallormsstað]]. Árið 2004 var japansgreni sent þaðan til Grænlands til ræktunar í trjásafni í [[Eiríksfjörður|Eiríksfirði]].<ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=258257&pageId=3606435&lang=is&q=japansgreni Plöntur til Grænlands.] Morgunblaðið 31. júlí 2004 (207. tbl.), bls. 17.</Refref>
 
== Nytjar ==
Japansgreni er mikilvægt austast í Rússlandi og norður Japan, vegna timburs og pappírsframleiðslu. Mikið af því sem er höggið ekki sjálfbært (og oft ólöglega) í ósnertum náttúrulegum skógum.
 
Lína 61:
Strengjahljóðfæri [[Ainu|Ainúa]] kallað ''[[tonkori]]'' hefur búk úr japansgreni.
 
== Tilvísanir ==
{{reflist}}
 
== Ytri tenglar ==
* {{IUCN2006|assessor=Conifer Specialist Group|year=1998|id=42325|title=Picea jezoensis|downloaded=12 May 2006}}
* [http://www.conifers.org/pi/pic/jezoensis.htm Gymnosperm Database]
* [http://www.pinetum.org/cones/PICEAcones.htm Arboretum de Villardebelle - ljósmyndir af könglum ''Picea jezoensis'' og skyldra tegunda]
 
 
==Ytri tenglar==
*[http://www.conifers.org/pi/pic/jezoensis.htm Gymnosperm Database]
*[http://www.pinetum.org/cones/PICEAcones.htm Arboretum de Villardebelle - ljósmyndir af könglum ''Picea jezoensis'' og skyldra tegunda]
 
{{Stubbur|líffræði}}
{{commonscat|Picea jezoensis}}
{{wikilífverur|Picea jezoensis}}
{{Stubbur|líffræði}}
[[Flokkur:Greni]]
[[Flokkur:Barrtré]]
[[Flokkur:Þallarætt]]
[[Flokkur:Barrtré]]