„Frumbyggjar Ameríku“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
m Tók aftur breytingar 193.4.142.106 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Berserkur |
||
Lína 1:
{{hreingerning}}
[[Mynd:American_indians_1916.jpg|thumb|350px|Amerískir indíánar árið 1916.]]
'''Frumbyggjar Ameríku''' (oft kallaðir '''indíánar''') eru hópar fólks af ýmsu þjóðarbroti og afkomendur þeirra, sem bjuggu í [[Ameríka|Ameríku]] áður en [[Evrópa|Evrópubúar]] komu þangað fyrst.
'''Indíánar''' skiptast í mikinn fjölda kynþátta og ættflokka, sem er haldið aðgreindum frá inúítum og alautum.
[[Kristófer Kólumbus]] sigldi þá til Ameríku og sér frumbyggja í fyrsta sinn. Hann segir drottningu og konungi frá því að hann hafi séð frumbyggja og talar vel um þá og var sannfærður um að geta kennt villimönnunum í Ameríku þeirra hætti. Næstu fjórar aldir frá 1492 – 1890 höfðu milljónir Evrópubúar tekið að sér lifnaðarhætti og venjum nýja heimsins. Eftir að Kólumbus hafði dvalið um stund hjá nokkrum þjóðflokkum rændi hann höfðingjum og flutti þá með sér til Spánar til að sýna konungi og drottningu. Það tímabil sem skipti mestu sköpum fyrir frumbyggja í Ameríku var frá árinu 1860 – 1890, á þessu árum er stærsti hlutri skráðra heimilda og athugana.
Þetta tímabil einkenndist af græðgi, ofbeldi og dirfsku og gerði næstum útaf við hina fornu menningu ameríska frumbyggjans. Flestar þær heimildir sem til eru um menningu þeirra eru í skáldsögum, bókum og bíómyndum. Brátt byrjuðu Evrópumennirnir að ræna og drepa villimennina sem Spánakonungur vildi láta skíra. Varnir indjána voru litlar gegn byssum og sverðum Spánverja og heilum ættbálkum, sem samanlagt voru um hundrað þúsundir manna var útrýmt á tæpum áratug frá því að Kólumbus steig fæti á strönd San Salvadors þann 12. október 1492.
Með komu hvíta mannsins fluttu þeir ekki bara sjálfan sig búfé heldur komu þeir einnig með mikið af sjúkdómum eins og til dæmis barnasjúkdóma og [[Mislingar|mislinga]] og voru þeir ekki lengi að gera vart við sig og þurrkuðu þeir út heilu ættbálkana. Einnig komu fram nýir sjúkdómar sem hvíti maðurinn hafði ekki séð áður en voru það einkum [[kynsjúkdómur|kynsjúkdómar]] eins og til dæmis [[lekandi]] og [[sárasótt]].
== Tenglar ==
| |||