„Atlantshaf“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
mEkkert breytingarágrip |
||
Lína 2:
'''Atlantshaf''' er annað stærsta [[úthaf]] heims á eftir [[Kyrrahaf|Kyrrahafinu]] og skiptist í tvennt við [[miðbaugur|miðbaug]]: Norður- og Suður Atlantshaf. Það þekur um fimmtung jarðar og skilur að meginlöndin [[Evrópa|Evrópu]] og [[Afríka|Afríku]] í austri og [[Norður-Ameríka|Norður-]] og [[Suður-Ameríka|Suður-Ameríku]] í vestri. Í austri mætir Atlantshafið [[Indlandshaf|Indlandshafi]] við 20. [[lengdargráða|lengdargráðu]] austur. Hafið tengist einnig [[Kyrrahaf|Kyrrahafinu]] um [[Norður-Íshaf]] í norðri og [[Drakesund]]i í suðri.
Elsta heimild um nafnið Atlantshaf eru ''[[Sögur Heródótosar]]'' frá því um 450 f.Kr. þar sem talað er um Ἀτλαντὶς θάλασσα (''Atlantis þalassa'') eða „haf [[Atlas]]s“. Suður-Atlantshaf hefur verið kallað Eþíópíuhaf (dregið af nafni [[Eþíópía|Eþíópíu]]) allt fram á miðja 19. öld<ref>{{bókaheimild|höfundur=George Ripley|höfundur2=Charles Anderson Dana|titill=The American cyclopaedia: a popular dictionary of general knowledge|slóð=https://books.google.com/books?id=ROQXAQAAIAAJ&pg=PA69|ár=1873|útgefandi=Appleton|bls=69–}}</ref>. Áður en Evrópubúar kynntust öðrum úthöfum jarðarinnar var orðið „úthaf“ einfaldlega notað um hafið handan við [[Gíbraltarsund]]. [[Grikkland hið forna|Forn-Grikkir]] töldu þetta haf vera stórfljót sem rynni umhverfis heiminn.
Atlantshafið greinist frá Norður-Íshafi með línu sem liggur frá [[Grænland|Grænlandi]], um [[Ísland]] og [[Svalbarði|Svalbarða]] að [[Noregur|Noregi]]{{heimild vantar}} og Suður Íshafinu við 65.[[breiddargráða|breiddargráðu]] suður. Nafn hafsins er dregið af títaninum [[Atlas]]i sem myndar [[súlur Herkúlesar]] báðum megin við [[Gíbraltarsund]]. Flatarmál hafsins er 82.440 km² án innhafanna en ef öll innhöf, [[flói|flóar]] og strandhöf eru talin með er flatarmálið 106.460.000 km². Helstu innhöf, flóar og sund Atlantshafsins eru t.d. [[Karíbahaf]], [[Mexíkóflói]], [[Lawrenceflói]], [[Miðjarðarhaf]], [[Svartahaf]], [[Norðursjór]], [[Grænlandshaf]], [[Noregshaf]] og [[Eystrasalt]]. Meðaldýpi hafsins er 3.300 metrar en mesta dýpi er 8.380 m við [[Puerto Rico]]-álinn sem er norðan við eyjuna.▼
▲Atlantshafið greinist frá Norður-Íshafi með línu sem liggur frá [[Grænland|Grænlandi]], um [[Ísland]] og [[Svalbarði|Svalbarða]] að [[Noregur|Noregi]]{{heimild vantar}} og Suður Íshafinu við 65.[[breiddargráða|breiddargráðu]] suður
Atlantshafið tekur við gríðarlega miklu magni vatns frá meginlöndunum því mörg helstu fljót heims renna til þess. Dæmi um þetta eru t.d. [[Lawrencefljót]], [[Mississippi]], [[Amasónfljót]], [[Kongófljót]], [[Nígerfljót]], [[Rín]] og fleiri<ref>http://www.nat.is/heimshofin/atlantshaf_I.htm</ref>
| |||