„2005“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Sweepy (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
mEkkert breytingarágrip
Lína 4:
[[20. öldin]]|[[21. öldin]]|[[22. öldin]]|
}}
Árið '''2005''' ('''MMV''' í [[rómverskar tölur|rómverskum tölum]]) var í5. [[Gregoríanskaár tímatalið|gregoríanska21. tímatalinu]]aldar og [[almennt ár sem byrjarbyrjaði á laugardegi|almennt árí sem[[Gregoríska byrjaðitímatalið|gregoríska á laugardegitímatalinu]],. þaðÞað hefur verið kallað:
 
* [[Ár eðlisfræðinnar]] af [[International Union of Pure and Applied Physics]].
Lína 13:
 
== Atburðir ==
=== [[Janúar]] ===
 
=== [[Janúar]] ===
* [[1. janúar]] - Ný [[líra]] var tekin upp sem [[gjaldmiðill]] í [[Tyrkland]]i en verðmæti einnar slíkrar samsvarar 1.000.000 af þeim gömlu.
* [[5. janúar]] - Hópur vísindamanna í Palomar-stjörnuathugunarstöðinni uppgötvaði dvergreikistjörnuna [[Eris (dvergreikistjarna)|Eris]].
* [[9. janúar]] - [[Mahmoud Abbas]] var kosinn [[forseti]] [[sjálfstjórnarsvæði|sjálfstjórnarsvæða]] [[Palestína|Palestínumanna]].
* [[13. janúar]] - [[Mynd]]irMyndir af [[Harry Bretaprins]] klæddum í [[nasistar|nasistabúning]] á [[grímuball]]i voru fordæmdar.
* [[16. janúar]] - [[Adriana Iliescu]] varð elsta kona heims til þess að fæða barn, 66 ára gömul.
* [[21. janúar]] - Heilsíðuauglýsing birtist í The New York Times þar sem „Íslendingar“hópur báðuÍslendinga bað Íraka afsökunar á því að Ísland skyldi vera á lista yfir hinar svokölluðu „Viljugu„viljugu þjóðir“.
* [[30. janúar]] - Fyrstu frjálsu [[þingkosningar]]nar í [[Írak]] frá árinu [[1958]] voru haldnar.
* [[23. janúar]] - [[Viktor Júsjenkó]] tók við embætti sem þriðji forseti [[Úkraína|Úkraínu]].
* [[30. janúar]] - Fyrstu frjálsu [[þingkosningar]]nar ífrá [[Írak1958]] frávoru árinuhaldnar í [[1958Írak]] voru haldnar.
 
=== [[Febrúar]] ===
* [[8. febrúar]] - [[Ísrael]] og [[Palestína]] samþykktu [[vopnahlé]].
* [[10. febrúar]] - [[Karl Bretaprins]] tilkynnti [[trúlofun]] sína og [[Camilla Parker Bowles|Camillu Parker Bowles]].
* [[14. febrúar]] - [[Forsætisráðherra]] [[Líbanon]], [[Rafik Hariri]] lét lífið ásamt 15 öðrum í [[sjálfsmorðssprengjuárás]] í [[Beirút]].
* [[16. febrúar]] - [[Kyoto-bókunin]] tók gildi án stuðnings [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]] og [[Ástralía|Ástralíu]].
* [[22. febrúar]] - Rúmlega 500 manns létu lífið og yfir 1000 slösuðust í [[jarðskjálfti|jarðskjálfa]] í [[suður]]hluta [[Íran]]s. Skjálftinn mældist 6,4 á [[Richterkvarði|Richterkvarða]].
* [[26. febrúar]] - [[Hosni Mubarak]], [[forseti]] [[Egyptaland]]s, fór fram á að egypska [[þing]]iðþingið breytti [[stjórnarskrá]]nnistjórnarskránni til að leyfa fleiri en einn [[frambjóðandi|frambjóðanda]] í forsetakosningum.
 
=== [[Mars]] ===
* [[11. mars]] - [[Nintendo DS]] [[leikjatölva]]n-leikjatölvan var gefin út í [[Evrópa|Evrópu]].
* [[18. mars]] - Hjómsveitin [[Jakobínarína]] sigraði í [[Músíktilraunir|Músíktilraunum]] með miklum meirihluta atkvæða, bæði dómnefndar og áhorfenda.
* [[23. mars]] - [[Jóakim, prins af Danmörku]] og [[Alexandra, greifynja af Frederiksborg|Alexandra Manley]] sóttu formlega um skilnað.
* [[24. mars]] - [[Túlípanabyltingin]] í [[Kirgistan]] náði hámarki þegar [[forseti|forseta]] landsins, [[Askar Akayev]], var komið frá völdum.
 
=== [[Apríl]] ===
* [[2. apríl]] - [[Jóhannes Páll II|Jóhannes Páll páfi II]] dó og milljónir manna flykktust til [[Vatikanið|Vatikansins]] til að votta hinum látna virðingu sína.
* [[1918. apríl]] - Hugbúnaðarrisinn [[BenediktAdobe XVISystems]] vartilkynnti kjörinnkaup [[páfi]]sín á [[kaþólska kirkjan|kaþólsku kirkjunnarMacromedia]].
* [[2719. apríl]] - [[AirbusBenedikt A38016.]], stærstavar [[farþegaþota]] í heimi til þessa, fór í sitt fyrstakjörinn [[reynsluflugpáfi]] frá [[Toulouse]]kaþólska íkirkjan|kaþólsku [[Frakklandkirkjunnar]]i.
* [[2925. apríl]] - [[KvikmyndBúlgaría]]in og [[TheRúmenía]] Hitchhiker'sskrifuðu Guideundir tosamning theum Galaxy]] var [[frumsýning|frumsýnd]]inngöngu í [[Bretland]]i og [[Bandaríkin|BandaríkjunumESB]].
* [[27. apríl]] - [[Airbus A380]], stærsta [[farþegaþota]] í heimi til þessa, fór í sitt fyrsta reynsluflug frá [[Toulouse]] í [[Frakkland]]i.
* [[29. apríl]] - Kvikmyndin ''[[The Hitchhiker's Guide to the Galaxy]]'' var frumsýnd í [[Bretland]]i og [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]].
* [[29. apríl]] - Sýrlendingar yfirgáfu [[Líbanon]] eftir að hafa haft hernaðarlega viðveru þar í 29 ár.
 
=== [[Maí]] ===
* [[1. maí]] - Netsamfélagið [[Istorrent]] var stofnað á Íslandi.
* [[13. maí]] - [[Hermaður|Hermenn]] drápu hátt í 700 [[mótmælandi|mótmælendur]] í [[austur]]hluta [[Úsbekistan]]s.
* [[176. maí]] - Konur fengu ''[[kosningaréttur|kosningaréttBlaðið]]'' íkom [[Kúvæt]]fyrst út á Íslandi.
* [[13. maí]] - [[Hermaður|Hermenn]] drápu hátt í 700 [[mótmælandi|mótmælendur]] í [[austur]]hlutaausturhluta [[Úsbekistan]]s.
* [[21. maí]] - [[Grikkland]] sigraði [[Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva]] í fyrsta sinn í [[Kíev]] með laginu "My Number One".
* [[17. maí]] - Konur fengu kosningarétt í [[Kúveit]].
* [[21. maí]] - [[Grikkland]] sigraði [[Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva]] í fyrsta sinn í [[Kíev]] með laginu "My„My Number One"One“.
 
=== [[Júní]] ===
* [[5. júní]] - [[Sviss]] samþykkti að ganga í [[Schengen]] og að leyfa [[föst sambúð|fasta sambúð]] [[samkynhneigður|samkynhneigðrasamkynhneigð]]ra.
* [[26. júní]] - Forseti Íslands, [[Ólafur Ragnar Grímsson]], endurvígði minnisvarða um landnám Íslendinga í [[Spanish Fork]].
* [[30. júní]] - [[Spánn]] löggilti [[hjónaband|hjónabönd]] [[samkynhneigður|samkynhneigðrasamkynhneigð]]ra.
 
=== [[Júlí]] ===
* [[7. júlí]] - Fjórar [[sjálfsmorðssprengjuárás]]ir urðu 56 manns að bana í [[London]].
 
=== [[Ágúst]] ===
* [[9. ágúst]] - [[Benjamin Netanyahu]], þá fjármálaráðherra [[Ísrael]], sagði af sér til að mótmæla áformum [[Ariel Sharon|Ariels Sharons]] um að leggja niður landtökubyggðir gyðinga á [[Gaza]].
* [[14. ágúst]] - [[Farþegaþota]] með 121 mann um borð hrapaði á [[Grikkland]]i eftir að allir um borð misstu meðvitund vegna snarlækkaðs [[loftþrýstingur|loftþrýstings]].
* [[29. ágúst]] - Fellibylurinn [[Fellibylur]]innKatrina [[(fellibylur)|Katrina]] olli yfir 1600 dauðsföllum og gríðarlegri eyðileggingu í [[New Orleans]] á suðurströnd [[Bandaríkin|Bandaríkjanna]].
 
=== [[September]] ===
* [[30. september]] - Umdeildar [[skopteikning]]arskopteikningar af [[MúhammeðMúhameð]] [[spámaður|spámanni]] birtust í [[Danmörk|danska]] dagblaðinu ''[[Jyllands Posten]]''. Teikningarnar ollu miklum usla og hörðum mótmælum meðal [[múslimi|múslima]] um allan heim.
 
=== [[Október]] ===
* [[8. október]] - Um 80 þúsund manns fórust í hörðum [[jarðskjálfti|jarðskjálfta]] í [[Kasmír]].
* [[19. október]] - [[Réttarhöld]]in yfir [[Saddam Hussein]] hófust.
Lína 66 ⟶ 75:
* [[27. október]] - Miklar [[óeirðir]] hófust í [[París]] vegna óánægju ungs fólks af erlendum uppruna. Óeirðir héldu áfram vítt og breytt um landið næstu 3 vikurnar.
 
=== [[Nóvember]] ===
* [[9. nóvember]] - Rúmlega 50 manns fórust og um 120 særðust í [[sjálfsmorðsprengjusárás]]um í [[Amman]] í [[Jórdanía|Jórdaníu]].
* [[22. nóvember]] - [[Angela Merkel]] var kjörin [[kanslari Þýskalands]] af þýska sambandsþinginu og varð þar með fyrsta konan til að gegna því embætti. Hún tók við af [[Gerhard Schröder]].
* [[30. nóvember]] - [[Skurðlæknir|Skurðlæknar]] í [[Frakkland]]i græddu nýtt andlit á manneskju í fyrsta sinn í sögunni.
 
=== [[Desember]] ===
* [[1. desember]] - [[Suður Afríka]] heimilaði [[hjónaband|hjónabönd]] [[samkynhneigður|samkynhneigðra]].
* [[7. desember]] - [[Evrópusambandið]] tók upp [[þjóðarlén]]ið [[.eu]] sem kom í stað .eu.int.
* [[18. desember]] - [[Ariel Sharon]], forsætisrráðherra [[Ísraels]] var fluttur á sjúkráhús eftir [[heilablóðfall]].
* [[20. desember]] - [[Benjamin Netanyahu]] náði aftur völdum í verkamannaflokki [[Ísrael]] eftir brotthvarf [[Ariel Sharon|Ariels Sharons]].
* [[23. desember]] - [[Lech Kaczyński]], varð forseti Póllands.
 
== Fædd ==
Lína 81 ⟶ 91:
 
== Dáin ==
* [[1024. febrúarjanúar]] - [[ArthurVladimir MillerSavchenko]], leikskáldúkraínskur rithöfundur (f. [[19151933]]).
* [[2. aprílfebrúar]] - [[JóhannesMax PállSchmeling]], II|Jóhannesþýskur Páll páfi II]]hnefaleikamaður (f. [[19201905]]).
* [[295. aprílfebrúar]] - [[GilsGnassingbe GuðmundssonEyadema]], íslenskurforseti rithöfundur og stjórnmálamaðurTógó (f. [[19141937]]).
* [[10. febrúar]] - [[Arthur Miller]], bandarískt leikskáld (f. [[1915]]).
* [[26. mars]] - [[Einar Bragi Sigurðsson]], íslenskt skáld og þýðandi (f. [[1921]]).
* [[26. mars]] - [[James Callaghan]], forsaetisradherra Bretlands (f. [[1912]]).
* [[2. apríl]] - [[Jóhannes Páll 2.|Jóhannes Páll páfi 2.]] (f. [[1920]]).
* [[12. apríl]] - [[Richard Popkin]], bandarískur heimspekisagnfræðingur (f. [[1923]]).
* [[19. apríl]] – [[Niels-Henning Ørsted Pedersen]], danskur djasstónlistarmaður (f. 1946).
* [[29. apríl]] - [[Gils Guðmundsson]], íslenskur rithöfundur og stjórnmálamaður (f. [[1914]]).
* [[15. maí]] - [[Jón Laxdal]], íslenskur leikari og leikstjóri (f. [[1933]]).
* [[22. júlí]] - [[Jean Charles de Menezes]], brasilískur rafvirki (f. [[1978]]).
* [[1. ágúst]] - [[Fahd bin Abdul Aziz al-Saud]], konungur [[Sádí-Arabía|Sádí-Arabíu]] (f. [[1923]]).
* [[24. október]] - [[Rosa Parks]], baráttukona fyrir réttindum blökkumanna (f. [[1913]]).