„Kólumbía“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Sweepy (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
mEkkert breytingarágrip
Lína 5:
skjaldarmerki = Coat of arms of Colombia.svg|
kjörorð = Libertad y Orden<br />([[spænska]]: Frelsi og regla) |
staðsetningarkort = LocationColombiaCOL_orthographic_(San_Andrés_and_Providencia_special).svg |
tungumál = [[spænska]] |
höfuðborg = [[Bógóta]] |
stjórnarfar = [[Lýðveldi]] |
titill_leiðtoga = [[forsetiForseti Kólumbíu|Forseti]] |
nöfn_leiðtoga = [[Juan Manuel Santos]] |
stærðarsæti = 2526 |
flatarmál = 1.138141.910748 |
flatarmál_magn = 1.138.910 |
hlutfall_vatns = 8,8 |
mannfjöldaár = Febrúar 2015 |
mannfjöldasæti = 2827 |
fólksfjöldi = 4748.997014.215026 |
íbúar_á_ferkílómetra = 4240,74 |
VLF_ár = 20052015 |
VLF = 315.548427,139 |
VLF_sæti = 2831 |
VLF_á_mann = 68.962858 |
VLF_á_mann_sæti = 83 |
staða_ríkisstaða = [[Sjálfstæði]] frá [[Spánn|Spáni]] |
atburður1 = Yfirlýst |
atburðir = frá [[Spánn|Spáni]]<br />&nbsp;- Yfirlýst<br />&nbsp;- Viðurkennt |
atburður2 = Viðurkennt |
dagsetningar = <br />[[20. júlí]], [[1810]]<br />[[7. ágúst]], [[1819]] |
dagsetning1 = [[20. júlí]], [[1810]] |
dagsetning2 = [[7. ágúst]], [[1819]] |
gjaldmiðill = [[kólumbískur pesi]] |
tímabelti = [[UTC]] -5 |
þjóðsöngur = [[Oh Gloria Inmarcesible!]] |
tld = co |
símakóði = 57 |
}}
'''Kólumbía''' er land í norðvesturhluta [[Suður-Ameríka|Suður-Ameríku]] með [[landamæri]] að [[Venesúela]] og [[Brasilía|Brasilíu]] í austri, [[Ekvador]] og [[Perú]] í suðri og [[Panama]] í norðvestri. Það á strönd að [[Karíbahaf]]i í norðri og [[Kyrrahaf]]inu í vestri. Kólumbía ræður yfir stórum eyjaklasa í Karíbahafi, [[San Andrés y Providencia]], undan strönd [[Níkaragva]].
 
Landið þar sem nú er Kólumbía var byggt [[frumbyggjar Ameríku|frumbyggjum]] frá því í [[steinöld]]. Þar stóðu menningarsamfélögin [[Muisca]], [[Quimbaya]] og [[Tairona]]. [[Spánn|Spánverjar]] komu til landsins árið [[1499]] og lögðu það brátt undir sig. Þeir stofnuðu [[Varakonungsdæmið Nýja-Granada]] með höfuðborgina [[Bógóta]]. Varakonungsdæmið lýsti yfir sjálfstæði sem [[Stór-Kólumbía]] í kjölfar herfara [[Simón Bolívar]] [[1819]]. Nokkrum árum síðar klufu [[Venesúela]] og [[Ekvador]] sig frá þessu ríki og eftir varð [[Lýðveldið Nýja-Granada]]. [[Panama]] klauf sig frá Kólumbíu árið [[1903]]. Eftir síðari heimsstyrjöld leiddu pólitísk átök til tíu ára vopnaðra átaka, ''[[La Violencia]]''. Stjórnarsamstarf [[Frjálslyndi flokkurinn (Kólumbíu)|frjálslyndra]] og [[Íhaldsflokkurinn (Kólumbíu)|íhaldsmanna]] batt endi á þessi átök en brátt hófst skæruhernaður við ýmsa vopnaða hópa og glæpasamtök sem hefur haldið áfram til þessa dags.
 
Kólumbía er eitt af sautján löndum heims með mesta [[líffjölbreytni]]. Landið nær yfir [[regnskógur|regnskóga]] á [[Amasón|Amasónsvæðinu]], [[Andesfjöll]] og [[hitabeltisgresja|hitabeltisgresjur]]. Kólumbía er þriðja fjölmennasta ríki [[Rómanska Ameríka|Rómönsku Ameríku]] og þriðja stærsta hagkerfið á eftir [[Brasilía|Brasilíu]] og [[Mexíkó]]. Flestar stærstu borgir landsins, eins og [[Bógóta]] og [[Medellín]], standa á hásléttum í Andesfjöllum. Helstu útflutningsafurðir Kólumbíu eru [[olía]] og [[kol]], en landið er líka þekkt fyrir framleiðslu [[smaragður|smaragða]], [[kaffi]]s og [[pappír]]s meðal annars.
 
[[Mynd:Barranquiilla.jpg‎|thumb|300px|left|Barranquilla - Atlántico]]
{{Stubbur|landafræði}}