„Fjallaljón“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
{{Taxobox
| name = [[Fjallaljón]]
Lína 25 ⟶ 24:
| type_species_authority = [[Carl Linnaeus|Linnaeus]], 1771
}}
'''Fjallaljón''' (fræðiheiti: ''Puma concolor'') er kattardýr af undirættinni Felinae sem eru smákettir og er eina tegundin innan Puma-ættkvískarinnar. Þó að ljónið teljist sem smáköttur er það frekar stórt.
▲'''Fjallaljón''' (fræðiheiti: ''Puma concolor'') er kattardýr af undirættinni Felinae sem eru smákettir og er eina tegundin innan Puma-ættkvískarinnar. Þó að ljónið teljist sem smáköttur er það frekar stórt.
Fjallaljón lifa í Norður- og Suður-Ameríku. Fjallaljónið er það spendýr sem hefur mesta útbreyðslu á meginlandi Ameríku, eða frá Eldlandi sem er syðst í Suður-Ameríku, allt að norður til suðurhluta Alaska í Norður-Ameríku.
Fjallaljón eru búin að aðlagast mjög ólíkum búsvæðum og má þar nefna hálfeyðimerkur, barrskógar, gresjur, kjarrlendi, staktráasléttum, regnskógum og fjalllendi.
== Stærð ==
Karldýrin eru að meðaltali 36 til 120 kílógrömm að þyngd en kvendýrin eru að meðaltali 29 til 64 kílógrömm.
== Litur ==
Litur fjallaljónsins er breytilegur, frá gulbrúnum yfir í grábrúnan.
Ekki er vitað alveg með vissu heildarstofnstærð fjallaljóna vegna þess að nákvæmar stofnstærðmælingar liggja ekki fyrir frá stórum svæðum í suðurhluta útbreiðslusvæðis þeirra. Eins og oft vill verða hefur sambúð fjallaljóna og manna verið dýrunum í óhag.
Í skrifum frá árinu 1959{{heimild vantar}} var sagt að fjallaljónin eða panþerar eins og þau voru kölluð væru til mikilla vandræða fyrir búfenað og upp úr því voru skipulagðar víðamiklar útrýmingarherferðir gegn þeim og öðrum stórum rándýrum. Þeim var útrýmt af stórum svæðum og fækkað verulega annars staðar.
Eins og lang flestar aðrar kattategundir mynda fress fjallaljóna óðul sem innihalda óðul nokkurra kvendýra og fara dýrin reglulega um óðulin og pissa upp við tré og eru þau þá að merkja óðarlsmörkin
== Æxlun og Kettlingar ==
Fjallaljónin eru að mestu einfarar, nema fullorðin dýr geta umborið hvort annað í fjóra til sex daga á æxlunartíma, einnig virðast bræður halda saman í nokkra mánuði eftir að þeir yfirgefa móðurina.
Pörunartími fjallaljóna fer eftir því á hvaða svæði þau eru, á nyrstu svæðunum er æxlunartíminn bundin við desember til mars, en á regnskógarsvæðunum er ekki neinn sérstakur æxlunartími.
Sex vikna bragða þeir fyrst á kjöti og þeir yfirgefa móður sína yfirleitt um eins árs aldur en kvendýrin halda sig lengur hjá móðurinni. Rannsóknir hafa sýnt að fjallaljón verða yfirleitt ekki eldri en 12 ára.▼
▲Rannsóknir sýna það að læðurnar gjóta að meðaltali á tveggja ára fresti og er gotstærðin allt frá einum upp í sex kettlinga. Meðgöngutíminn er á bilinu 82-96 dagar og eru kettlingarnir á spena í allt að 40-45 daga og fæðast þeir blindir en opna augum 10-14 daga gamlir. Sex vikna bragða þeir fyrst á kjöti og þeir yfirgefa móður sína yfirleitt um eins árs aldur en kvendýrin halda sig lengur hjá móðurinni. Rannsóknir hafa sýnt að fjallaljón verða yfirleitt ekki eldri en
==Fæði==▼
▲== Fæði ==
Fjallaljónin eru kjötætur eins og önnur kattardýr, og er allt of löng upptalning að nefna öll þau dýr sem fjallaljón veiða sér til matar en spendýr eru algengust á matseðli þeirra. Einstöku sinnum éta þeir fugla og jafnvel snigla þegar hart er í ári.
==
<div class="references-small"><references/></div>
== Heimildir ==
* Jón Már Halldórsson. „Hvað getið þið sagt mér um fjallaljón?“. Vísindavefurinn 23.12.2005. http://visindavefur.is/?id=5509. (Skoðað 15.5.2013).
| |||