„Nottingham“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Gessi (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Cessator (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 19:
| Vefsíða = www.nottinghamcity.gov.uk
|}}
'''Nottingham''' er borg í [[Nottinghamshire]] í [[England]]i með rúmlega 300 þúsþúsund íbúa. Á stórborgarsvæðinu búa um 640 þúsþúsund manns. Nottingham varð að mikilli iðnaðarborg á [[19. öldin|19. öld]] og er einnig þekkt fyrir sögurnar um [[Hrói höttur|Hróa hött]]. Mikil ferðamennska einkennir borgina í dag.
 
== Lega og lýsing ==
Lína 28:
 
== Saga Nottingham ==
 
=== Upphaf ===
[[Mynd: Robin Hood Memorial.jpg|thumb|Stytta af Hróa hetti á markaðstorginu í Nottingham]]
[[Mynd:Nottingham castle reconstruction.jpg|thumb|Kastalinn í Nottingham. Teikning frá 19. öld.]]
Fyrsta byggðin sem myndaðist á svæðinu var í hellum (Nottingham Caves). Þeir voru ekki náttúrulegir, heldur manngerðir, enda er bergið í kring úr sandsteini. Hellakerfið er það stærsta í Englandi og er ákaflega vinsæll viðkomustaður ferðamanna í dag. Engilsaxar bjuggu á svæðinu fram til 867, en þá hertóku danskir [[víkingar]] bæinn, sem eftir það var hluti [[Danalög|Danalaga]]. [[Normannar]], að skipan [[Vilhjálmur sigursæli|Vilhjálms sigursæla]], reistu kastala í Nottingham skömmu eftir landtökuna [[1066]], en hann kom við sögu í hinni þekktu þjóðsögu um Hróa hött. Hrói bjó í [[Skírisskógur|Skírisskógi]] norður af bænum á [[12. öldin|12. öld]], en aðalandstæðingur hans var fógetinn í Nottingham. Þjóðsagan gerist er [[Ríkharður ljónshjarta|Ríkharður konungur ljónshjarta]] var í [[Krossferðir|krossferð]] í [[Landið helga|landinu helga]], en á meðan hafði yngri bróðir hans, [[Jóhann landlausi]], seilst til valda. Við heimkomuna tók Ríkharður því kastalann í Nottingham, enda var hann talinn eitt sterkasta vígi landsins. Bærinn var alla tíð lítill. Á [[14. öldin|14. öld]] bjuggu í honum 3þrjú þúsþúsund manns og hafði þeim ekki fjölgað nema upp í 4fjögur þúsþúsund þegar komið var fram á [[17. öldin|17. öld]].
 
=== Borgarastyrjöldin ===
Um miðja 17. öld dró til tíðinda í Englandi, en þá skiptist þjóðin (og landið sjálft) í tvær fylkingar: Fylgjendur [[Karl 1. Englandskonungur|Karls I]] konungs og fylgjendur þingsins í London. Konungur réði ekki nema norður og vesturhluta Englands. [[22. ágúst]] [[1642]] var Karl í Nottingham og lét hífa konungsflaggið að gömlum hermannasið til að safna liði. Þetta þótti mikil ögrun við þingið, sem einnig safnaði liði. Sumir fræðimenn marka atburð þennan sem upphafið að [[Enska borgarastyrjöldin|enska borgarastríðinu]]. [[1651]] réðist her þingsins á kastalann í Nottingham og eyddi honum að mestu leyti. Í bænum var einn elsti banki Englands, Smith‘sSmith's Bank, opnaður utan London [[1688]].
 
=== Iðnbyltingin ===
Segja má að [[iðnbyltingin]] hafi byrjað í Nottingham er skipaskurðurinn Nottingham Canal var tekinn í notkun [[1796]], en á þessum tíma voru bæjarbúar orðnir tæplega 30 þúsþúsund. Var þá hægt að flytja [[kol]] til og frá bænum fljótar og í meira magni en áður. Aðalatvinnuvegurinn var vefnaður, sérstaklega þó fínvefnaður. Á hinn bóginn voru félagslegar aðstæður afleitar. Í Nottingham voru verstu fátækrahverfin í landinu. Mikil uppreisn fátæka fólksins endaði með því að kveikt var í kastalanum í Nottingham [[1831]]. Á sama ári var Nottingham fyrsta borg Bretlands þar sem háþrýstivatnsleiðslur voru teknar í notkun. Bærinn fékk svo [[járnbraut]]artengingu við Derby [[1839]]. Mesta fjölgun bæjarins átti sér stað milli [[1871]] og [[1881]], en þá nánast tvöfaldaðist íbúatalan, fór úr 87 þúsþúsund í 159 þúsþúsund. Fjölgunin hélt áfram næstu áratugi. Það var svo [[Viktoría Bretadrottning|Viktoría drottning]] sem veitti Nottingham borgarréttindi [[18. júní]] [[1897]].
 
=== Heimstyrjöldin síðari ===
Lína 48 ⟶ 47:
== Viðburðir ==
[[Mynd: Nottingham Goose Fair.JPG|thumb|Nottingham Goose Fair skemmtigarðurinn, séð úr risahjólinu að kvöldlagi]]
* Í Nottingham er árleg útileiksýning um þjóðsöguna um Hróa hött (Robin Hood Pageant) og fer hún fram í kastalanum í [[október]]. Hróa hattar hátíðin fer hins vegar fram í Skírisskógi fyrir norðan borgina árlega á sumrin. Til stendur að setja upp háþróaðan Hróa hattar leikjagarð í anda Disney-landanna.
* Í [[febrúar]] [[2008]] var stórt risahjól sett upp á gamla markaðstorginu í borginni. Þetta reyndist svo vinsælt að það hefur verið sett upp árlega eftir það. Hjólið kallast Nottingham Wheel og svipar til [[London Eye]]-hjólsins í höfuðborginni, nema hvað það er miklu minna.
* Skemmtigarðurinn Nottingham Goose Fair er starfræktur árlega í október og er einn stærsti og elsti árlegi skemmtigarður [[Evrópa|Evrópu]]. Honum var hleypt af stokkunum [[1284]] sem markaðsskemmtun og hefur henni aðeins verið frestað árið [[1646]] í pestinni og í heimstyrjöldunum báðum á 20. öld.
* GameCity er heiti á tölvuleikjahátíð í Nottingham. Hátíðin er öllum opin og getur hver sem er jafnvel tekið þátt í þeim leikjum sem boðið er upp á. Hátíðinni var hleypt af stokkunum [[2006]] með kynnungu á nýjungum, pallborðsumræðum og sýningum. [[27. október]] [[2012]] setti hátíðin heimsmet, en þá var þar haldin mesti praktíski vísindafyrirlestur heims (Largest Practical Science Lesson).
 
== Íþróttir ==
Lína 57 ⟶ 56:
[[Knattspyrna|Aðalknattspyrnufélög]] borgarinnar eru tvö: Nottingham Forest og Notts County. Bæði liðin eru meðal allra elstu félögum heims (stofnuð [[1865]] og [[1862]]).
 
* [[Nottingham Forest]] sigraði ensku úrvalsdeildina [[1978]] og er eina enska liðið, fyrir utan [[Liverpool (knattspyrnufélag)|Liverpool]], sem unnið hefur Evrópubikar tvö ár í röð ([[1979]] og [[1980]]). Auk þess er liðið tvöfaldur bikarmeistari ([[1898]] og [[1959]]) og sigraði Góðgerðarskjöldinn 1978.
* [[Notts County]] var stofnað 1862 og er því elsta atvinnufélagslið heims. Liðið hefur aðeins sigrað í einni keppni, en það var í bikarkeppninni [[1894]]. Síðan [[1992]] leikur liðið í neðri deildum.
 
[[Mynd: HPPWhitewater.jpg|thumb|Flúðasiglingar í Nottingham]]
Lína 95 ⟶ 94:
== Byggingar og kennileiti ==
[[Mynd: Ye Olde Trip To Jerusalem.jpg|thumb|The Trip er hugsanlega elsta kráin í Englandi]]
* [[Ye Olde Trip to Jerusalem]] (eða bara The Trip) er krá í Nottingham og gerir tilkall til að vera elsti pöbbinn í Englandi. Kráin var sögð stofnuð [[1189]], en ekki er hægt að sannreyna það. Húsið stendur upp við sandkletta og eru innri herbergi hluti af hellunum þar. Einnig eru nokkrir ævagamlir munir þar. Einn þeirra er gamalt skipsmódel sem bannað er að dusta rykið af. Sá sem gerir það má eiga von á að deyja sviplegum dauða. Gamall kollur í kránni er talinn auka líkur á að kona sem á honum situr verði ólétt.
* [[Kastalinn í Nottingham]] er ein allra þekktasta byggingin í borginni. Það var Vilhjálmur sigursæli sem lét reisa kastalann skömmu eftir innrás sína í England 1066. Hann varð eitt sterkasta vígi í Englandi og kom mikið við sögu næstu aldir. Hann var að mestu rifinn [[1649]]. Síðar var herrasetur reist í rústunum. Í dag er kastalinn safn og gallerí.
* [[Frúarkirkjan í Nottingham|Frúarkirkjan]] (Church of St Mary the Virgin) er stærsta miðaldabyggingin í Nottingham og jafnframt elsta kirkjan í borginni. Meginhluti kirkjunnar var reistur á 14. og 15. öld, en elstu hlutarnir eru frá 11. öld. Turninn var hins vegar ekki reistur fyrr en á tíð [[Hinrik 8.|Hinriks VIII]] á [[16. öldin|16. öld]] og er 38 m hár. Kórhurðin í kirkjunni er elsta hurðin sem enn er til í Nottingham, en hún er frá áttunda eða níunda áratug [[14. öldin|14. aldar]].
* [[Ráðhúsið í Nottingham]] var reist [[1927]]-[[1929|29]] í nýbarokk. Hér er um tröllaukna byggingu með hvolfþaki að ræða, alsett grískum súlum og styttum. Hæðin er 61 metri. Í turninum er bjalla sem vegur 10 tonn. Hún er með dýpsta hljóm allra bjalla í Bretlandi og sagt er að hljómur hennar heyrist í 10 km (7 mílna) fjarlægð.
* [[City Ground]] er knattspyrnuvöllur og heimavöllur Nottingham Forest í borginni. Hann var reistur 1898 og tekur 30 þúsþúsund manns í sæti. Völlurinn stendur við ána Trent, gegn Meadow Lane, heimavöll Notts County. Tæpir 300 metrar aðskilja vellina.
 
<gallery>