„Júpíter (reikistjarna)“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1:
{{reikistjarna
| nafn =
| tákn = [[Mynd:Jupiter symbol.svg|25px|Stjörnufræðitákn Júpíters]]
| bakgrunnur = LightGoldenrodYellow
| mynd = Jupiter by Cassini-Huygens.jpg
| myndatexti = Samsett mynd frá [[Cassini–Huygens|Cassini-geimfarinu]]. Dökki bletturinn er skuggi tunglsins [[Evrópa (tungl)|Evrópu]].
| sporbaugur_H =<ref name=horizons>{{H-vefur
| nafn = Yeomans| eiginnafn = Donald K.|date = 2006-07-13
|url = http://ssd.jpl.nasa.gov/horizons.cgi?find_body=1&body_group=mb&sstr=5
|titill = HORIZONS Web-Interface for Jupiter Barycenter (Major Body=5)|publisher = [[JPL Horizons On-Line Ephemeris System]]
| dags skoðað = 2007-08-08}} — At the site, go to the "web interface" then select "Ephemeris Type: Elements", "Target Body: Jupiter Barycenter" and "Center: Sun".</ref><ref name=barycenter>Orbital elements refer to the barycenter of the Jupiter system, and are the instantaneous [[osculating orbit|osculating]] values at the precise [[J2000]] epoch. Barycenter quantities are given because, in contrast to the planetary centre, they do not experience appreciable changes on a day-to-day basis due to the motion of the moons.</ref>
| viðmiðunartími = [[J2000]]
| forskeyti_nándogfirrð = Sól
| firrð = 816.520.800 km
| nánd = 740.573.600 km
| hálfur_langás = 778.547.200 km
| miðskekkja = 0,048775
| brautarhalli =
{{einfaldur listi |
* 1,305° miðað við [[sólbaugur|sólbaug]]
* 6,09° miðað við miðbaug sólar
* 0,32° miðað við [[Fastaslétta|fastasléttu]]<ref name=meanplane>{{H-vefur
|date=2009-04-03
|titill=The MeanPlane (Invariable plane) of the Solar System passing through the barycenter
|url=http://home.surewest.net/kheider/astro/MeanPlane.gif
|dags skoðað=2009-04-10}} (produced with [http://chemistry.unina.it/~alvitagl/solex/ Solex 10] written by Aldo Vitagliano; see also [[Invariable plane]])</ref>
}}
| rishnútslengd = 100,492°
| stöðuhorn_nándar = 275,066°
| meðalbrautarhorn = 18,818°
| umferðartími =
{{einfaldur listi |
* 4.332,59 [[sólarhringur|d]]
* 11,8618 [[ár]]
* 10.475,8 Júpítersdagur<ref name="planet_years">{{H-vefur|url = http://cseligman.com/text/sky/rotationvsday.htm | titill = Rotation Period and Day Length| nafn = Seligman | eiginnafn = Courtney| dags skoðað = 2009-08-13}}</ref>
}}
| sólbundinn_umferðartími = 398,88 days<ref name="fact" />
| meðalhraði = 13,07 km/s<ref name="fact" />
| tungl = [[Tungl Júpíters|67]]
| pólfletja = 0,06487 ± 0,00015 <!-- calculated from data in ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007" -->
| miðbaugsgeisli =
{{einfaldur listi |
* 71.492 ± 4 km<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007" /><ref name=1bar>Refers to the level of 1 bar atmospheric pressure</ref>
* 11,209 [[Jörðin|jarðir]]
}}
| heimskautageisli =
{{einfaldur listi |
* 66.854 ± 10 km<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007" /><ref name=1bar/>
* 10,517 jarðir
}}
| mean_radius = 69.911 ± 6 km<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007" /><ref name=1bar/>
| flatarmál_yfirborðs =
{{einfaldur listi |
* 6,1419×10<sup>10</sup> km<sup>2</sup><ref name=1bar/><ref name="nasafact">{{H-vefur |url=http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Jupiter&Display=Facts |titill=Solar System Exploration: Jupiter: Facts & Figures |work=NASA |date=7 May 2008}}</ref>
* 121,9 jarðir
}}
| rúmmál =
{{einfaldur listi |
* 1,4313×10<sup>15</sup> km<sup>3</sup><ref name="fact" /><ref name=1bar/>
* 1321.3 jarðir
}}
| massi =
{{einfaldur listi |
* 1,8986×10<sup>27</sup> kg<ref name="fact" />
* 317,8 jarðir
* 1/1047 sól<ref name=ssd-constants>{{H-vefur
|titill=Astrodynamic Constants
|publisher=JPL Solar System Dynamics
|date=2009-02-27
|url=http://ssd.jpl.nasa.gov/?constants
| dags skoðað = 2007-08-08}}</ref>
}}
| þéttleiki = 1,326 g/cm<sup>3</sup><ref name="fact" /><ref name=1bar/>
| þyngdarafl = 24,79 m/s<sup>2</sup><ref name="fact" /><ref name=1bar/> <br /> 2,528 [[Þyngdarhröðun|g]]
| lausnarhraði = 59,5 km/s<ref name="fact" /><ref name=1bar/>
| stjarnbundinn_dagur = 9,925 [[Klukkustund|k]]<ref>{{H-vefur
|author = Seidelmann, P. K.; Abalakin, V. K.; Bursa, M.; Davies, M. E.; de Burgh, C.; Lieske, J. H.; Oberst, J.; Simon, J. L.; Standish, E. M.; Stooke, P.; Thomas, P. C.
|year = 2001|url = http://www.hnsky.org/iau-iag.htm
|titill = Report of the IAU/IAG Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements of the Planets and Satellites: 2000
|publisher = HNSKY Planetarium Program
| dags skoðað = 2007-02-02}}</ref> (9 k 55 m 30 s)
| snúningshraði = 12,6 km/s <br /> 45,3 km/klst
| möndulhalli = 3,13°<ref name="fact" />
| stjörnulengd_norðurpóls = 268,057°<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007" />
| stjörnubreidd = 64,496°<ref name="Seidelmann Archinal A'hearn et al. 2007" />
| endurskinshlutfall = 0,343 (Bond) <br />
0,52 (gagnsk.)<ref name="fact" />
| sýndarbirta = -1.6 to -2.94<ref name="fact" />
| sýndarþvermál = 29.8" — 50.1"<ref name="fact" />
| hitanafn1 = 1 bar
| lægsti1 =
| meðal1 = 165 [[Kelvin|K]]<ref name="fact" />
| hæsti1 =
| hitanafn2 = 0,1 bar
| lægsti2 =
| meðal2 = 112 K<ref name="fact" />
| hæsti2 =
| lofthjúpur_H =
<ref name="fact" />
| loftþrýstingur = 20–200 [[Paskal|kPa]]<ref>{{H-tímarit
|höfundur=Anonymous|titill=Probe Nephelometer
|tímarit=Galileo Messenger|publisher=NASA/JPL
|mánuður=March|ár=1983|tölublað=6
|url=http://www2.jpl.nasa.gov/galileo/messenger/oldmess/2Probe.html
| dags skoðað = 2007-02-12}}</ref> (skýjalag)
| stigulshæð = 27 km
| samsetning_lofthjúps =
<table>
<tr><td>
89,8±2,0%</td><td>[[vetni]] (H<sub>2</sub>)
</td></tr><tr><td>
10,2±2,0%</td><td>[[helín]]
</td></tr><tr><td>
~0,3%</td><td>[[metan]]
</td></tr><tr><td>
~0,026%</td><td>[[ammóníak]]
</td></tr><tr><td>
'''Ís''':</td><td>
</td></tr><tr><td>
</td><td>[[ammóníak]]
</td></tr><tr><td>
</td><td>[[vatn]]
</td></tr></table>
}}
'''Júpíter''' er fimmta [[reikistjarna]]n frá [[sólin|sólu]] talið og sú stærsta, en einnig sú fyrsta af [[gasrisi|gasrisum]] [[sólkerfið|sólkerfisins]]. [[rúmmál|Heildarrúmmál]] Júpíters er meira en samanlagt rúmmál allra hinna reikistjarnanna.
Lína 34 ⟶ 132:
<!--Vil ekki taka út, en hvað er þetta?: Tími sem tekur að senda boð til jarðar · 76,5 mínútur (mismunandi eftir fjarlægð)-->
Júpíter hefur í það minnsta
== Heimildir ==
{{heimildaskrá}}
== Tenglar ==
* [http://www.stjornuskodun.is/jupiter Stjörnufræðivefurinn: Júpíter]
| |||