„Kúbudeilan“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Lína 16:
 
== Kúbudeilan ==
Eftir að Bandaríkin settu á viðskiptabann á Kúbu, náðu Sovétmenn að mynda bandalag við Castro. Það gerðu þeir með því að kaupa mikið af sykri af Kúbverjum langt yfir heimsmarkaðsverði til að viðskiptabannið myndi ekki hafa slæm áhrif á eyjuna. En það sem sneri Castro endanlega gegn Bandaríkjamönnum var innrásin þann 17. apríl 1961. Þá sendi John F. Kennedy Bandaríkjaforseti skammlífan innrásarflokk Kúbumanna undir bandarískri stjórn til Kúbu og lentu þeir við Svínaflóa. Hún var byggð á bjartsýnum vonum um uppreisn gegn Castro á Kúbu en þær rættust ekki. Þessi innrás varð til þess að Castro gekk alveg til liðs við Sovétmenn, því að hann var viss um að Bandaríkin myndu gera aðra tilraun til innrásar. <ref> Elliot, bls 503-504</ref>
Þann 8. október 1962, fékk Nikita Krusjef, leiðtogi Sovétríkjanna, leyfi til að koma fyrir kjarnorkuflaugum á Kúbu. Þessar flaugar voru andsvar Sovétríkjanna við kjarnorkuflaugum sem Bandaríkjamenn höfðu komið fyrir við Landamæri Tyrklands. Staðsetning Kúbu var tilvalin af því þar gátu þeir sent flaugarnar til Bandaríkjanna á nokkrum mínútum. Þann 16. október sá Kennedy ljósmyndir úr njósnavél Bandaríkjanna , U2, að skotpallar voru komnir upp á Kúbu. Þessi uppgötvun var áfall fyrir Bandaríkin og bandarískir ráðamenn kröfðust þess auðvitað að flaugarnar yrðu fjarlægðar því þeir töldu að þessar flaugar ógnuðu þjóðaröryggi Bandaríkjanna. Sovétmenn neituðu þeirri bón og allt stefndi í átök. <ref>Vísindavefurinn: Róbert F. Sigurðsson</ref>
 
John F. Kennedy þáverandi Bandaríkjaforseti fundaði þá með helstu ráðgjöfum sínum og þau ráð sem þeir komu upp með voru:
Lína 26:
# Hefja innrás á Kúbu
# Eldflaugastöðvarnar yrðu eyðilagðar með loftárásum
# Hafbann yrði sett á eyjuna <ref>Bo Huldt, bls 74</ref>
 
Kennedy tilkynnti ákvörðun ríkisstjórnarinnar í sjónvarpsútsendingu þann 22. október að hafnbann yrði sett á Kúbu og var það löggilt þann 23. október. Bandaríkjamenn gáfu það út að ef Sovétríkin myndu brjóta hafnbannið myndu þeir gera árás. Þann dag stóð heimurinn á öndinni þegar sovésk flutningaskip nálguðust hafnbannslínuna og allt leit út fyrir að þriðja heimsstyrjöldin væri við það að hefjast, aldrei hafði veröldin staðið nær ógnun kjarnorkstríðs. Á síðustu stundu ákváðu Sovétmenn að stöðva vopnaflutningsskip sín rétt fyrir utan hafnbannslínuna og afstýrðu með því gífurlegum hörmungum. <ref>Vísindavefurinn: Róbert F. Sigurðsson</ref>
 
26. og 27. október fékk síðan Kennedy bréf frá Krusjef þar sem hann ýjar að lausn. Fyrra bréfið var langt og tilfinningaríkt og þar lagði Krusjef til, að ef Bandaríkin lýstu því opinberlega yfir að þeir myndu tryggja öryggi Kúbu og afléttu hafnbanninu, þá yrðu eldflaugarnar og vopnin tekin niður. Í seinna bréfinu var fyrra tilboðið ítrekað og bætt við að Bandaríkjamenn myndu fjarlægja flaugar sínar sem voru staðsettar við landamæri Tyrklands. En Kennedy vildi ekki samþykkja það vegna þess að honum fannst það vera of mikil pólitísk eftirgjöf. <ref>Bo Huldt, bls 74-75</ref>
 
Á meðan Kennedy og hans ráðamenn voru að funda um hvað ætti að gera var bandarísk njósnavél, U2, skotin niður. Þegar það gerðist vildu margir að loftvarnarbyssur Sovétmanna yrðu sprengdar upp til að tryggja öryggi Bandaríkjanna. Kennedy vísaði þó þeirri hugmynd á bug því honum fannst að það fæli í sér of mikla styrjaldarhættu. Á endanum ákvað Kennedy að fallast á tilboðið sem Krusjef setti fram í fyrra bréfinu en gaf samt aldrei formlegt loforð um að ráðast ekki á Kúbu. 28. október lýstu Sovétmenn því yfir að þeir ætluðu að fjarlægja flaugarnar á Kúbu en það var samt ekki fyrr en 20. nóvember sem var lokið við að taka eldflaugarnar niður og flytja þær í burtu af eyjunni. <ref> Vísindavefurinn: Róbert F. Sigurðsson</ref>
 
== Endalok Kúbudeilunnar ==